David Julius
David Julius | |
|---|---|
.jpg) David Julius, 2022 | |
| Doğum | 4 Kasım 1955 New York, New York Eyaleti, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Eğitim | Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (BS) Berkeley Kaliforniya Üniversitesi (MS, PhD) Columbia Üniversitesi |
| Ödüller | Nobel Tıp Ödülü (2021) |
| Kariyeri | |
| Dalları | Fizyoloji • Biyokimya • Nörobilim |
| Çalıştığı kurumlar | Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco |
| Tez | Mayada Protein İşleme ve Salgı: Alfa Faktör Çiftleşme Feromonunun Biyosentezi (1984) |
| Doktora danışmanları | Randy Schekman Jeremy Thorner |
| Diğer akademik danışmanlar | Richard Axel Alexander Rich |
David Julius (d. 4 Kasım 1955, New York), Amerikalı fizyolog ve bilim insanı. Kapsaisin, mentol ve sıcaklığı saptayan TRPV1 ve TRPM8 reseptörlerinin karakterizasyonu dahil, ağrı hissi ve ısının moleküler mekanizmaları üzerindeki çalışmalarıyla tanınmaktadır. San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde profesör olarak ders veren Julius, Artem Pataputyan ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]David Julius, Rusya kökenli Aşkanazi Yahudisi bir ailenin çocuğu olarak 4 Kasım 1955'te New York'un Brooklyn bölgesinin Brighton Beach mahallesinde doğdu.[1] Abraham Lincoln Lisesini tamamlayan Julius,[2] lisans derecesini 1977 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden aldı. Doktora derecesini 1984'te Jeremy Thorner ve 2013 Nobel Tıp Ödülü sahibi Randy Schekman'ın ortak gözetimi altında Berkeley California Üniversitesi'den aldı ve burada Kex2'yi furin benzeri proprotein dönüştürücüsü olarak tanımladı.[3] 1989 yılında, serotonin 1c reseptörünü klonlayıp karakterize ettiği Columbia Üniversitesi'nde Richard Axel ile doktora sonrası araştırmasını tamamladı.[4]
Julius, Berkeley ve Columbia Üniversitesinde psilosibin mantarlarının ve liserjik asit dietilamidin nasıl çalıştığıyla ilgilenmeye başladı ve bu da onu doğadaki şeylerin insan reseptörleri ile nasıl etkileşime girdiğini daha geniş incelemeye yöneltti.[2]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kariyerine 1989 yılında San Francisco California Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak başladı. 1997'de Julius'un laboratuvarı, acı biberlerdeki kapsaisin kimyasalını algılayan reseptör olan TRPV1'i klonladı ve karakterize etti. Ayrıca TRPV1'in zararlı ısıyı (termosepsiyon)'u da algıladığını tespit ettiler. Julius'un laboratuvarı ayrıca TRP süper ailesinin her iki üyesini oluşturan TRPM8 (CMR1) ve TRPA1'i klonlamış ve karakterize etti ve TRPM8'in mentol ve daha düşük sıcaklıkları ve de TRPA1'in hardal yağını (allil izotiyosiyanat) tespit ettiğini kanıtladılar. Bu gözlemler, TRP kanallarının bir dizi sıcaklık ve kimyasalı tespit ettiğini saptadı. David Julius'un laboratuvarı, bu kanalları modüle eden toksinleri keşfederek, çeşitli türlerde kanalların benzersiz adaptasyonlarını tanımlayarak ve çok sayıda kanalın kriyojenik elektron mikroskopisi (kriyo-EM) yapılarını çözerek nosisepsiyon çalışmasına da katkıda bulunmuştur. Julius, 2007-2020 yılları arasında hakemli dergi Annual Review of Physiology'nin editörlüğünü yaptı.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2000 yılında, Julius, kapsaisin reseptörünün klonlanması konusundaki çalışmaları nedeniyle Perl-UNC Sinirbilimi Ödülü'ne layık görüldü. 2010 yılında, nosisepsiyonun çeşitli yönleriyle ilgili iyon kanallarını tanımlayan çalışması nedeniyle Shaw Ödülü'nü kazandı. 2014 yılında, ağrı ve termosensasyonun moleküler temelini keşfetmesinden ötürü Johnson & Johnson tarafından Dr. Paul Janssen Biyomedikal Araştırma Ödülü ile onurlandırıldı. 2017 yılında Kanada Gairdner Uluslararası Ödülü ve HFSP Nakasone Ödülüne layık görüldü. Ayrıca 2010 Teknik ve Bilimsel Araştırmalar kategorisinde Asturias Prensliği Ödülü tevcih edildi. 2020 Yaşam Bilimlerinde Atılım Ödülü, Nörobilim alanında Artem Pataputyan ile birlikte 2020 Kavli Ödülü ve 2020 BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Ödüllerinin sahibi oldu.
2021'de sıcaklık ve dokunma reseptörlerini keşfettiklerinden dolayı Lübnan asıllı Amerikalı bilim insanı Artem Pataputyan ile birlikte Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.[5][6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Shira Hanau (4 Ekim 2021). "Scientist David Julius, whose grandparents fled antisemitism in Czarist Russia, wins Nobel Prize in medicine" (İngilizce). Jewish Telegraphic Agency. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- ^ a b Mueller, Benjamin; Santora, Marc; Engelbrecht, Cora (4 Ekim 2021). "Nobel Prize Awarded for Research About Temperature and Touch". The New York Times. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021.
- ^ David Jay Julius (1984). "Protein processing and secretion in yeast : biosynthesis of alpha- factor mating pheromone" (İngilizce). Berkeley Kaliforniya Üniversitesi. OCLC 21756165. ProQuest 303332941. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- ^ Julius, D.; MacDermott, A. B.; Axel, R.; Jessell, T. M. (29 Temmuz 1988). "Molecular Characterization of a Functional cDNA Encoding the Serotonin 1c Receptor". Science (İngilizce). 241 (4865). ss. 558-564. Bibcode:1988Sci...241..558J. doi:10.1126/science.3399891. ISSN 0036-8075. OCLC 1644869. PMID 3399891. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021". Nobel Komitesi. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Johan Ahlander; Ludwig Burger (4 Ekim 2021). "Two Americans win Medicine Nobel for work on heat and touch" (İngilizce). Stockholm: Reuters. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- UCSF'deki biyografisi 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- David Julius'un UCSF'deki profili 8 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
