Juan José Linz
Juan José Linz Storch de Gracia (24 Aralık 1926 - 1 Ekim 2013) Almanya doğumlu İspanyol sosyolog ve karşılaştırmalı siyaset alanında uzmanlaşmış siyaset bilimci. Yale Üniversitesi'nde Sosyoloji ve Siyaset Bilimi Emeritus Profesörü ve Juan March Enstitüsü'nde Bilim Konseyi'nin onursal üyesiydi. Otoriter siyasi rejimler ve demokratikleşme üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Linz 1926 yılında Almanya'nın Bonn kentinde doğdu. İspanyol kökenli annesi 1932 yılında onunla birlikte İspanya'ya döndü. Madrid Complutense Üniversitesi Hukuk ve Siyaset Bilimi bölümünden 1947 yılında mezun oldu. 1950'de New York'a taşındı ve 1959'da Columbia Üniversitesi'nden sosyoloji doktorası aldı. Sosyolog Robert K. Merton, Paul Lazarsfeld, Robert Staughton Lynd ve Kingsley Davis'ten dersler aldı. Seymour Martin Lipset ile yakın çalıştı. "Batı Alman Politikasının Sosyal Temelleri" üzerine 900 sayfalık bir tez yazdı.[2]
Linz 1961 yılında Columbia Üniversitesi'nde profesör oldu ve 1969 yılına kadar fakültede kaldı. Madrid Özerk Üniversitesi için dersler geliştirmeye yardımcı olmak üzere İspanya'da kısa bir süre kaldıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü ve 1969 yılında Yale'de profesör oldu. Hayatının geri kalanını Yale'de geçirdi. Lipset, Raymond Aron, Shmuel Eisenstadt ve Stein Rokkan ile birlikte Uluslararası Sosyoloji Derneği'nin (ISA) Siyaset Sosyolojisi Komitesi'nin (CPS) kurucu üyesiydi ve 1971-1979 yılları arasında CPS'nin başkanlığını yaptı. Avrupa Çalışmaları Konseyi Başkanı (1973-1974) ve Dünya Kamuoyu Araştırmaları Birliği Başkanı (1974-1976) olarak görev yapmıştır. ISA'nın İcra Komitesi (1974-1982) ve Bilimsel Komitesi (1974-1978) üyesiydi.[3]
Linz, profesör olarak 65 doktora tezine danışmanlık yapmıştır. Öğrencileri arasında Alfred Stepan, Arturo Valenzuela, Jan T. Gross, Houchang Chehabi ve Miguel A. Centeno bulunmaktadır.[3]
Kişisel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Linz, Rocío de Terán ile evliydi.[kaynak belirtilmeli]
Linz, 1 Ekim 2013 tarihinde 86 yaşında New Haven, Connecticut'ta öldü.[4][5]
Ödüller ve madalyalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Linz, Asturias Prensi Sosyal Bilimler Ödülü (1987), Johan Skytte Siyaset Bilimi Ödülü (1996) ve Karl Deutsch Ödülü'nün (2003)[6] yanı sıra birçok Avrupa üniversitesinden fahri doktora unvanı almıştır.
Linz'in adını taşıyan çeşitli ödüller vardır:
- Uluslararası Siyaset Bilimi Derneği (IPSA) Juan Linz Ödülü [7]
- Amerikan Siyaset Bilimi Derneği (APSA) Karşılaştırmalı Politika Bölümü'nün Karşılaştırmalı Demokrasi Çalışmasında En İyi Tez Juan Linz Ödülü [8]
Akademik araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Hükûmet sistemleri üzerine yaptığı çalışmaların yanı sıra, demokrasinin çöküşü ve demokratik bir rejime geri dönüş üzerine kapsamlı araştırmalar yapmıştır. Bu konuda aralarında Totaliter ve Otoriter Rejimler (1975/2000), Başkanlığın Tehlikeleri (1990) ve Demokratik Geçiş ve Konsolidasyon Sorunları'nın da bulunduğu çok sayıda eserin yazarıdır: Güney Avrupa, Güney Amerika ve Post-Komünist Avrupa (1996, Alfred Stepan ile birlikte yazmıştır). Kendisi "dünyanın en iyi siyaset sosyologlarından biri" olarak anılmış ve "bilgisinin ansiklopedik genişliği ile efsaneleşmiştir".[9]
Otoriter Bir Rejim: İspanya
[değiştir | kaynağı değiştir]Linz'in ilk çalışmalarından biri General Francisco Franco'nun iktidarındaki İspanya'ya odaklandı ve İspanya'nın siyasi rejimini "otoriter rejim" olarak sınıflandırdı. Bu önemli bir yenilikti çünkü o dönemde rejimler demokratik ya da totaliter olarak sınıflandırılma eğilimindeydi.[10]
Linz otoriterliği dört niteliğe sahip olarak tanımladı:
- Yasama organı, siyasi partiler ve çıkar grupları üzerindeki kısıtlamalarla gerçekleştirilen sınırlı siyasi çoğulculuk .
- Siyasi meşruiyet, duygulara hitap etmeye ve rejimi "az gelişmişlik veya isyan gibi kolayca tanınabilen toplumsal sorunlarla" mücadele etmek için gerekli bir kötülük olarak tanımlamaya dayanmaktadır.
- Minimum siyasi seferberlik ve rejim karşıtı faaliyetlerin bastırılması.
- Yürütme yetkisinin kapsamını genişleten, genellikle belirsiz ve değişken olan, kötü tanımlanmış yürütme yetkileri.[10]
Totaliterlik ve Otoriter Rejimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Juan Linz, 1975 yılında yayımlanan ve 2000 yılında yeniden basılan bu klasik eserinde, totaliter ve otoriter sistemler arasındaki temel ayrımı geliştiren siyasi rejim türlerinin ansiklopedik bir sınıflandırmasını sunmakta ve aynı zamanda sultancı rejimleri de tartışmaktadır.[11] Bu çalışma otoriteryanizm literatürünün temelini oluşturmuştur. Linz bu çalışmasında ayrıca 'Turnusol Testi' olarak adlandırdığı, siyasetçilerin demokrasiyi riske atabilecek eylemlerinin bir listesini de sunmaktadır. Bu eylemler şunlardır:
- Şiddeti açıkça reddetmeyi reddetme,
- Sivil özgürlükleri kısıtlamaya hazır olma,
- Seçilmiş bir hükûmetin meşruiyetinin reddi.[12]
Demokratik Rejimlerin Çöküşü
[değiştir | kaynağı değiştir]Demokratik Rejimlerin Çöküşü, Linz'in Demokratik Rejimlerin Çöküşü adlı teorik kitabını da içeren, Alfred Stepan ile birlikte derlediği dört ciltlik bir çalışmadır. Crisis, Breakdown, and Reequilibriation (Kriz, Çöküş ve Yeniden Dengelenme).[13] Linz, "sadece muhaliflerin değil, demokratik bir rejimde iktidarda olan kişilerin demokrasinin yıkılmasında nasıl belirleyici bir rol oynadığına" odaklanmıştır. Rejim çöküşleri olumsal, kaçınılmaz olmayan olaylardır. Bu çalışma "ekonomik nedenleri vurgulayan Marksist teorilere ve demokratik rejimlerin neden çöktüğünü açıklamak için muhalif gruplara odaklanan diğer yaklaşımlara meydan okudu."[14]
Demokratik Geçiş ve Konsolidasyonun Sorunları
[değiştir | kaynağı değiştir]Alfred Stepan'ın demokratikleşme üzerine olan bu çalışması, Güney Amerika, Güney Avrupa ve komünizm sonrası Avrupa'daki on üç ülkenin bölgeler arası bir karşılaştırmasını sunmaktadır. Milliyetçi çatışmalardan kaynaklanan devlet sorunlarına yeni bir odaklanma getirmektedir. Ayrıca eski demokratik olmayan rejimin türünün sonraki demokratikleşme yörüngelerini etkilediğini savunmaktadır.[15] Linz'in demokratik olmayan rejimlerin demokrasiye geçiş olasılıkları üzerindeki etkisine ilişkin fikirleri, siyasi rejimler literatüründe farklı otoriter rejim türlerinin güçlü ve zayıf yönlerini araştıran yeni bir akım başlatmıştır.[16]
Seçilmiş eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Allardt, Erik, (Ed.) (1964). "An Authoritarian Regime: Spain". Cleavages, Ideologies and Party System. Contributions to Comparative Political Sociology. Helsinki: Westermarck Society. ss. 291-341.
- Dahl, Robert, (Ed.) (1973). "Opposition to and under an Authoritarian Regime". Regimes and Oppositions. Yale University Press. ss. 171-259.
- Greenstein, Fred, (Ed.) (1975). "Totalitarianism and Authoritarian Regimes". Macropolitical Theory. Handbook of Political Science. 3. Reading, MA: Addison-Wesley Press. ss. 175-411. Republished as Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder, CO: Lynne Rienner. 2000.
- Linz, Juan J, (Ed.) (1978). The Breakdown of Democratic Regimes. Johns Hopkins University Press. Four volumes.
- "Perils of Presidentialism" (PDF). Journal of Democracy. 1: 51-69. 1990. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Linz, Juan J, (Ed.) (1994). The Failure of Presidential Democracy. Johns Hopkins University Press. Two volumes.
- Linz, Juan J, (Ed.) (1995). Politics in Developing Countries: Comparing Experiences with Democracy. 2nd. Boulder, CO: Lynne Rienner.
- Linz, Juan J, (Ed.) (1996). Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America and Post-Communist Europe. Johns Hopkins University Press.
- Linz, Juan J, (Ed.) (1998). Sultanistic Regimes. Johns Hopkins University Press.
- Linz, Juan J, (Ed.) (2011). Crafting State-Nations: India and Other Multinational Democracies. Johns Hopkins University Press.
Juan Linz ve araştırmaları ile ilgili kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chehabi, H.E. (ed.), Juan J. Linz: Scholar, Teacher, Friend. Cambridge, MA: Ty Aur Press, 2014.
- Darviche, Mohammad-Saïd, and William Genieys (eds.), Multinational State Building. Considering and Continuing the Work of Juan Linz. Montpellier: PÔLE SUD, 2008.
- Linz, Juan J., "Between Nations and Disciplines: Personal Experience and Intellectual Understanding of Societies and Political Regimes," pp. 101–14, in Hans Daalder (ed.), Comparative European Politics. The Story of a Profession. New York: Casell/Pinter, 1997.
- Linz, Juan J., "Totalitarianism and Authoritarianism: My Recollections on the Development of Comparative Politics," pp. 141–57, in Alfons Söllner et al, Totalitarismus. Berlin: Akademie Verlag, 1997.
- Linz, Juan J., Juan J. Linz. Obras Escogidas, eds. José Ramón Montero and Thomas Jeffrey Miley. Madrid: CEPC, 2008-2013. 7 Vols. [The collected works of Linz, in Spanish.]
- Volumen 1. Fascismo: Perspectivas históricas y comparadas. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2008.
- Volumen 2. Nacion, Estado y lengua. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2008.
- Volumen 3. Regímenes totalitarios y autoritarios. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2009.
- Volumen 4. Democracias: quiebras, transiciones y retos. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2009.
- Volumen 5. Economía y empresarios en España. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2013.
- Volumen 6. Partidos y élites políticas en España. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2013.
- Volumen 7. Historia y sociedad en España. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2013.
- Mainwaring, Scott, "Juan Linz and the Study of Latin American Politics," pp. 1–26, in Scott Mainwaring and Arturo Valenzuel (eds.), Politics, Society, and Democracy: Latin America. Boulder: Westview Press, 1998.
- Marcet, Joan, and José Ramón Montero (eds.), Roads to democracy: A tribute to Juan J. Linz. Barcelona, Institut de Ciències Polítiques i Socials, 2007.
- Munck, Gerardo L. and Richard Snyder, "Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge," pp. 150–209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007. [Interview with Juan Linz]
- Snyder, Richard, "Juan J. Linz: Regímenes Políticos, Democracia y la Búsqueda del Conocimiento," p. 549-603, in José Ramón Montero and Thomas Jeffrey Miley (eds.), Juan J. Linz: Obras Escogidas, Vol. 7, Historia y sociedad en España. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 2013.
- Snyder, Richard, "Retour sur les travaux de Juan Linz et leur reception. Extrait de l'entretien avec Juan J. Linz," Revue Internationale de Politique Comparée (France) 13(1)(2006): 129-41.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gerardo L. Munck and Richard Snyder, "Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge," pp. 150-209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007.
- ^ Gerardo L. Munck and Richard Snyder, "Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge," pp. 150-209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007; Alfred Stepan and Jeff Miley, "Obituary for Juan Linz", American Political Science Association. Comparative Democratization 11(3)2013: 3, 25
- ^ a b Alfred Stepan and Jeff Miley, “Obituary for Juan Linz,” American Political Science Association. Comparative Democratization 11(3)2013: 3, 25, p. 25
- ^ Tucker, Jason (3 Ekim 2013). "Noted political scientist, sociologist Juan Linz has died". The Washington Post. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ Gerardo L. Munck and Richard Snyder, "Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge", pp. 150-209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007; Alfred Stepan and Jeff Miley, "Obituary for Juan Linz", American Political Science Association. Comparative Democratization 11(3)2013: 3, 25
- ^ "Awards - Karl Deutsch Award". www.ipsa.org. 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ "Awards - Juan Linz Prize". www.ipsa.org. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ "Awards Archive – Democracy and Autocracy". 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ Alfred Stepan and Jeff Miley, “Obituary for Juan Linz,” American Political Science Asoociation. Comparative. Democratization 11(3)2013: 3, 25, p. 3.
- ^ a b Juan J. Linz, "An Authoritarian Regime: Spain," pp. 291-341, in Erik Allardt and Yrjö Littunen (eds.), Cleavages, Ideologies and Party System. Contributions to Comparative Political Sociology. Helsinki: Westermarck Society, 1964.
- ^ Linz, Juan J (1975). "Totalitarianism and Authoritarian Regimes". Greenstein, Fred; Polsby, Nelson (Ed.). Macropolitical Theory. Handbook of Political Science. 3. Reading, MA: Addison-Wesley Press. ss. 175-411. Republished as Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder, CO: Lynne Rienner. 2000.
- ^ Linz, Juan J (1975). "Totalitarianism and Authoritarian Regimes". Greenstein, Fred (Ed.). Macropolitical Theory. Handbook of Political Science. 3. Reading, MA: Addison-Wesley Press. ss. 175-411. Republished as Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder, CO: Lynne Rienner. 2000.
- ^ Juan Linz, The Breakdown of Democratic Regimes. Crisis, Breakdown, and Reequilibriation. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 1978.
- ^ Gerardo L. Munck and Richard Snyder, "Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge," pp. 150-209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007, p. 150.
- ^ Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Juan J. Linz: Political Regimes and the Quest for Knowledge," pp. 150-209, in Gerardo L. Munck and Richard Snyder, Passion, Craft, and Method in Comparative Politics. Baltimore, Md.: The Johns Hopkins University Press, 2007, p 151.
- ^ Geddes, Barbara; Wright, Joseph; Frantz, Erica (2018). How Dictatorships Work. Cambridge University Press.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Juan Linz - İspanyol Demokratik Geçişinin Çevrimiçi Arşivi", Erişim tarihi: 21 Ocak 2007
- Juan J. Linz Makaleleri, Columbia Üniversitesi Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi, New York, NY