Pittsburgh
Pittsburgh | |
---|---|
City of Pittsburgh Pittsburgh Şehri | |
Takma adlar: Köprüler Şehri Çelik Şehri Şampiyonlar Şehri Burg | |
Pittsburgh'un'ın "Allegheny Kontluğu" ve Pensilvaniya'daki konumu | |
Pittsburgh'un ABD'deki konumu. | |
Ülke | ABD |
Eyalet | Pensilvanya |
Kontluk | Allegheny County |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Ed Gainey (D) |
Yüzölçümü | |
• Şehir | 151 km² |
• Su | 7 km² (2 mil²) |
Nüfus (2012)Nüfus Tahmini | |
• Şehir | 306.211 (ABD:62,) |
• Yoğunluk | 2140/km² |
• Kent | 1,733,853 (ABD:27) |
• Metropol | 2,360,733 (ABD:22,) |
Zaman dilimi | UTC-05.00 (EST) |
• Yaz (YSU) | UTC-04.00 (EDT) |
Alan kodları | 412, 724, 878 |
Resmî site www.city.pittsburgh.pa.us |
Pittsburgh, ABD'nin doğusunda Pensilvanya eyaletindeki Philadelphia'dan sonra 2. büyük şehirdir. "Allegheny County" merkez şehridir.
Şehir sınırları içindeki nüfusu (2012 Nüfus Tahmini itibarıyla) 306.211 kişi olup tüm ABD'de 62. sıradadır. Etrafındaki bağlı banliyöleri ile şehirleşmiş Pittsburg nüfusu 1.733.853 kişi olup tüm ABD'de 27. sıradadır. Büyük "Metropoliten Pittsburgh Bölgesi" ise 2.360.733 kişiyi ihtiva eder ve ABD'deki metropoliten bölgeler arasından 22. sırayı almaktadır. Bu metropoliten bölge, ABD'de "Ohio Nehri Vadisi Bölgesi" ve "Apalaş Dağları Bölgesi" içinde en büyük metropoliten bölgedir.
Şehir bir takma adıyla "Çelik Şehri" olarak da bilinir. Çünkü şehirde sayısı 300'ü aşkın çelik üretimi ve ticareti ile yakından bağları bulunan işletme bulunmaktadır. Şehrin bir diğer takma adı "Köprüler Şehri"dir. Şehir merkezi üç büyük nehrin kavşak noktasında bir yarımada üzerinde kuruludur. Allegheny Nehri ile Monongahela Nehri şehir merkezi kenarından gelip şehrin bulunduğu yarımada burnu önünde birleşirler ve bu mevki Ohio Nehri'nin başlangıç noktası olarak kabul edilir. Bu nehirler üzerinde, diğer akarsular üzerinde ve kara yolları ve demir yolları geçişleri dahil şehirde 446 tane köprünün bulunduğu ve bunun bir rekor teşkil ettiği bildirilmektedir. Şehirde 29 tane gökdelen bina, 2 tane füniküler raylı taşıma vardır. Ayrıca koloni döneminden kalma askeri korunak bulunmaktadır.
Şehrin stratejik mevki Atlas Okyanusu kıyıları ile Kuzey Amerika'nın "Orta-Batı Bölgesi" arasındaki ulaşım yollarının çok zengin maden kaynağı olan Allegheny Dağları'nın geçit bölgesinde olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle bu stratejik mevkiye sahip şehri ele geçirmek bazı ülke ve gruplar için önemliydi. Tarihe bakıldığında Fransa Koloni İmparatorluğu'na; Britanya Sömürgeci Koloni devlet idaresine, Virginia koloni idaresine; Viski Ayaklanmacılarına; Amerika İç Savaşı'nda konfederal güney baskıncı birliklerine ve günümüzde ise tekelci medya girişimcilerine hedef olduğu görülmektedir.
Şehir 1990'ların öncesinde ABD'nin en büyük demir-çelik endüstri merkezi olarak bilinir. Fakat şehir aynı zamanda alüminyum, cam, petrol maddeleri üretimi; gemi imalatı, beyaz eşya ve elektrik/elektronik ev aletleri, elektronik, bilgisayar, otomotiv endüstri ve ulaşım üzerinde de yeniliklerin getirilmesine önayak olmuş ve önemli rol oynamıştır. Bu geniş yelpazede bulunan yaratıcı güç dolayısıyla şehir 20. yüzyılın uzun bir süresince New York City ve Chicago'dan sonra en çok sayıda işletme genel merkez idareleri şehirde bulunmuştur. Aynı nedenle şehir, New York City'den sonra değer olarak banka aktiflerinin tutulduğu ikinci sıradaki şehir olmuş ve nüfus başına en yüksek sayıda hisse senedi sahiplerinin bulunduğu şehir de olmuştur. Fakat 1980'li yıllardan itibaren ABD ekonomisi artan bir hızla sanayi sektörlerini kaybedip bir "sanayisizleşme süreci" içine girmiştir. Bu "sanayisizleşme süreci" Pitsburgh nüfusuna ve iktisadına olumsuz bir etki yapmıştır. Şehir ve varoşlarında bulunan yüzbinlerce kalifiye olmayan işçi; ve yine yüz binlerce "mavi yakalı" işçi işlerinden atılmıştır. Bunların yanında şehir içinde hizmet sektöründe çalışan yüz binlerce "beyaz yakalı" denilen ofis işçileri de işsiz kalmışlardır. Şehir önemli fabrika ve sanayi tesislerinin kapatılması ile karşılaşmıştır. Gulf Oil, Sunbeam, Rockwell ve Westinghouse gibi global işletmeler ana merkezleri olan Pittsburgh şehrinden ayrılmışlardır. 1950'li yıllara kadar bir dünya sanayi, finans ve bankacılık merkezi statüsünde olan; Amerika'ya göç edenlerin sanayi üretimine katkı yapmalarını ve "Amerikan Rüyası"na girmelerini sağlayıp bir "eritme potası" görevini sağlayan ve ABD'nin en büyük 10 şehri arasında bulunan şehir, bölgesi ve 1980'li yıllara kadar etrafında bulunan metropoliten varoşları ile "karaya vurmuş bir gemiye" benzetilmektedir.
Buna rağmen bu gelişme dönemlerinden şehre büyük kültürel miraslar kalmıştır. Şehir ve etrafından uluslararası üne sahip müzeler, tıp merkezleri; araştırma merkezleri ve enfrastürüktürleri; kütüphaneler ve çok canlı ve yaygın alanlarda kültürel merkez bulunmaktadır. Şehirde en önemli iki yüksek eğitim ve araştırma kurumu Carnegie Mellon Üniversitesi ve Pittsburgh Universitesi vardir. Bunların yanında yüksek ve ileri eğitime yonelik 68 tane üniversite ve bölge koleji bulunmaktadır ve bunlardan 38'i kar gutmeyen eğitim kurumlarıdır. Bu nedenle Pittsburgh'a ciddi yayımlar tarafından "en zeki kisilerin sehri" niteliği verilmiştir.
1990'lı yılların sonrasında Pittsburgh bir yenileme sureci altına girmiş ve daha çok finans, turizm ve eğitim konularına eğilmiştir. Pittsburgh elinde bulunan geçmişten kalan kültürel mirasları ile "Places Rated Almanac", "Forbes" ve "The Economist" yayımları tarafından ABD'nin "en iyi hayat yaşanabilir" şehri olarak belirtilmişlerdir. 2004'ten itibaren de yapılan yatırımlarla şehrin turist oteli yatak odaları sayısına 3.034 oda daha eklenmiştir ve otel odalarının günlük kullanılma oranları yüksek olarak kalmıştır.
Şehir özel sektör idare merkezlerini kaybetmekle beraber günümüzde hala ABD'nin beşinci büyük bankası, 9 tane "Fortune 500" listesine dahil olan şirket ve ABD'nin 300 en büyük avukatlık-özel hukuk bürosundan 6'sının global idare merkezleri Pittsburgh'ta bulunmaktadır. Ayrıca RAND, BNY Mellon, Nova Chemicals, Bayer, FedEx ve GSK gibi küresel firmaların önemli büyük bölgesel idare merkezleri Pittsburgh'ta mevkilenmişlerdir. Şehir ve bölgesindeki perakende alışveriş merkezleri, özellikle "SouthSide Works", "Bakery Square", "Washington's Landing" adlıları, eski ıskarta edilmiş fabrika üretim alanlarına yerleşip milyonlarca dolar ciro etmeye başlamışlardır. Bu eski ıskarta edilmiş fabrika alanlarına yeni evler yapılıp ev sahipliğinin daha aşağı tabakalara indirme politikası da meyve vermektedir. 2008 Ekonomik Krizi birçok eski evin sahiplerinin ev mortagage borçlarını ödeyemez duruma geçmesi, piyasaya çok ucuza dökülmeleri ile büyük bir darbe yemiştir.
Spor
[değiştir | kaynağı değiştir]Spor | Takım | Lig | Kuruluş Yılı | Yer | Şampiyonluklar |
---|---|---|---|---|---|
Basketbol | |||||
Pittsburgh Xplosion | CBA | 2005 | Mellon Arena Petersen Events Center | 0 | |
Buz hokeyi | |||||
Pittsburgh Penguins | NHL | 1967 | Mellon Arena | 2 | |
Beyzbol | |||||
Pittsburgh Pirates | MLB | 1882 | PNC Park | 5 | |
Amerikan futbolu | |||||
Pittsburgh Steelers | NFL | 1933 | Heinz Field | 6 | |
Pittsburgh Passion | NWFA | 2002 | George K. Cupples Stadium | 1 | |
Oda futbolu | |||||
Pittsburgh RiverRats | AIFA | Rostraver Ice Garden | |||
Futbol | |||||
Pittsburgh Riverhounds | USL, Heartland Grubu | 1999 | CONSOL Energy Park | 0 |
- Le PNC Park
Kardeş şehir
[değiştir | kaynağı değiştir]Pittsburgh'un resmen 10 tane kardeş şehri vardır:
Commons'ta dosyalar |
- Da Nang, Vietnam
- Bilbao, İspanya
- Charleroi, Belçika
- Donetsk, Ukrayna
- Fernando de la Mora, Paraguay
- Matanzas, Küba
- Omiya, Japonya
- Ostrava, Çekya
- Prešov, Slovakya
- Saitama, Japonya
- San Isidro, Nikaragua
- Sheffield, Birleşik Krallık
- Sofya, Bulgaristan
- Vuhan, Çin
- Zagreb, Hırvatistan
- Gaziantep, Türkiye[1]
Fotoğraflar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pittsburgh - Merkeze Mt. Washington tepesinden bakış ve "Duquesne Incline" füniküleri
- Pittsburgh - Allegheny County merkezi yerel mahkeme binası
- Pittsburgh - Shadyside semtinde bir sokak
- Pittsburgh kar altında Shaler Township varoş semti
- Pittsburgh - Central Northside semtinde Buena Vista Sokağı
- Pittsburgh - Polish Hill semti
- Pittsburgh - şehir merkezinin gökdelenleri, Station Meydanı'ndan
- Pittsburgh - Merkez Duquesne Üniveritesi'nin yerleşkesinden bir görünüm
- Pittsburg - Roberto Clemente Köprüsü
- Pittsburgh - Botanik Bahçe ve Phipps Serası
- Pittsburgh Üniversitesi'nin "Öğrenme Katedrali (Cathedral of Learning)" gökdeleni
Panoramalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "2017 Annual Report and Membership Directory" (PDF). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pittsburgh Şehri Resmi site (İngilizce)
- DMOZ Open Directory Projesi "Pittsburgh" maddesi (İngilizce)
- Wikivoyage "Pittsburgh" maddesi[ölü/kırık bağlantı] (İngilizce)