Salep
| Salep | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
Salep (Türkçe: salep; Farsça: ثعلب, saalab; Arapça: سحلب, saḥlab; Arnavutça: salep; Azerice: səhləb; İbranice: סַחְלֶבּּ, saḥleb; Yunanca: σαλέπι, salepi; Sırp, Makedon ve Boşnak dillerinde; салеп, salep), Orchidaceae (orkideler) ailesinin birçok türünün toprak altı yumrularından elde edilen toz ve bundan üretilen içecek. Ayrıca orkide türlerine Anadolu'da verilen genel ad. Salepgiller familyasından; tel köklü otsu bir bitkidir. Kökünde 2 tane yumru vardır. Bu yumrular nişasta benzeri polisakkarit glucomannan ismi verilen bileşikler içerir. Gövdesi, dik ve silindirimsidir. Çiçekleri salkım veya başak şeklindedir.
Hazırlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Salep bitkisinin kökü mevsiminde toplanır. Bir süre kurutulduktan sonra toz haline getirilir. Daha sonra isteğe göre tarçınla harmanlanır. Sütle birlikte kazanlarda uzun süre kaynatılır ve hazır hale getirilir.
Kullanılan yeri köklerindeki yumrularıdır. Yurdumuzda birçok çeşidi vardır. Salep yumruları müsilaj, glikoz ve uçucu bir yağ taşır. İçerdiği en önemli madde glikomannandır. Su ve sütle birlikte kullanıldığında şiştiği için yaygın bir şekilde dondurma hammaddesi olarak kullanılır.
Yörelere Göre Çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Akdağmadeni Salebi
[değiştir | kaynağı değiştir]Akdağmadeni Salebi 16.09.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Bucak Salebi
[değiştir | kaynağı değiştir]Burdur Bucak Salebi 10.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2]
Kahramanmaraş Salep
[değiştir | kaynağı değiştir]Kahramanmaraş bölgesinde doğal ortamda dokuz cinsin yirmibeş türü mevcuttur. Orchis palustris ve Dactylorhiza osmanica adındaki salepler yaygındır.[3] Dünya'ta Maraş Dövme Dondurması kendi yöresinde yetişen salepten yapılmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Akdağmadeni Salebi". 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2022.
- ^ "Bucak Salebi". 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Biçer, Yusuf; Tekinşen, Kemal Kaan (27 Aralık 2018). "Salep orchids and salep in Kahramanmaraş region". Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi (İngilizce). 11 (2): 18-23. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.