Limonata

Limonata
Ana malzemelerLimon, şeker, su
Limonatacı, Selanik, Osmanlı İmparatorluğu (1890 öncesi)

Limonata (Osmanlıca: آب ليمو (âb-ı limon)),[1] limon suyu, şeker ve sudan yapılan bir içecektir. Limonata dünyanın hemen hemen her ülkesinde yapılır ve içilir. Limonun her tarafıyla yapıldığı da olur, özellikle dışarıda büfe ve lokantalarda bu şekilde servis edilebilir. Bu tarife göre, limonlar dilimlenip üzerine şeker atılır ve bekletilir, bir gün gibi bir zaman içerisinde süzülüp posası atılır. 1 porsiyonu 41[2] kaloridir.

Osmanlı mutfağındaki çeşitleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı mutfağında özellikle saray mutfağında âb-ı limon çeşidi yapılmaktaydı.[1] Nevşehirli Damat İbrahim Paşanın mutfağına gönderilen ürünlerin listesinde âb-ı limonda yer almaktadır.[3]

Şarâb-ı limon limonatadan farklı olarak şeker, su ve yumurta akı kullanılarak yapılırdı. Kaynatılmaksızın pişirilerek hazırlanırdı. 15. yüzyıla ait eski tıp kitabı İbn-i Şerîf'in Yâdigâr adlı eserinde limon şarabının tarifi verilmiştir.[4]

Limon şerbeti limon suyu, toz şeker, su, süzme bal ve karanfil ile kaynatılarak yapılır.[5]

Melceü’t- Tabbâhîn

[değiştir | kaynağı değiştir]

Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t- Tabbâhîn yemek kitabında şarâb-ı limonun benzer tarifi limon şurubu olarak geçmektedir.[6] Yumurta akı ve limon suyu kaynatılarak hazırlanmaktadır.

Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında limonata tarifi vardır.[7]

Türkiye'de yörelere göre çeşitleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alanya fıstıklı limonata

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alanya fıstıklı limonata 17.04.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Antalya adına coğrafi işaret almıştır.[8]

  1. ^ a b "Osmanlı Mutfak Kültüründe Şerbetlerin Yeri ve Tüketimi (The Place and Consumption of Sherbet in Ottoman Cuisine Culture)" (PDF). Ceyhun Sezgin, A. & Durmaz, P. (2019). Osmanlı Mutfak Kültüründe Şerbetlerin Yeri ve Tüketimi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 1499-1518. DOI: 10.21325/jotags.2019.432. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  2. ^ "Limonata tarifi". 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2013. 
  3. ^ "Zengin Bir Mutfak: Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın Bir Aylık Erzak Listesi Ve Düşündürdükleri" (PDF). OTAM, 37/Bahar 2015, 239-262. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  4. ^ "BİR MEYVEDEN DAHA FAZLASI: LİMON/KLASİK TÜRK EDEBİYATI METİNLERİNDE TESPİTİ VE ANLAM ÇERÇEVESİ". Prof. Dr., Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, zgore@hotmail.com, orcid.org/0000-0002-9917-3651. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  5. ^ "TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜ: ŞERBETLER". SOBİAD MART 2016 Mehmet SARIOĞLAN - Gülhan CEVİZKAYA (s.237-250). 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  8. ^ "Alanya Fıstıklı Limonata". Türk Patent ve Marka Kurum. 15 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.