Soyot Tuka Türkçesi
| Soyot-Duka | |
|---|---|
| тыва дыл tıva dıl | |
| Ana dili olanlar | Rusya (Buryatya), Moğolistan (Hövsgöl (il)) |
| Ölü dil | 20.Yüzyılın ikinci yarısı (kısmen yeniden canlandırıldı)[1][2] |
| Dil ailesi | Türki diller
|
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | – |
| Glottolog | soyo1234[3] |
Soyot Tuka Türkçesi veya Soyot Türkçesi (Rusça:Сойо́тско-цата́нский язык (ya da сойо́тский) — Türk dilleri içinde Tuvaca ve Tofaca'ya en yakın bir Türk lehçesidir. İki şive veya ağza ayrılır: Birincisi, Buryatyada Soyot Türkleri tarafından konuşulan Soyotça (Soyıt), dil tükenmek üzeredir. İkincisi Moğolistanın Darhat yöresinde Moğolcada Çatan (Moğolca: Цаатан) denilen Tu'ka (Dukha) (Duha Türkçesinde: тyъha) dilidir. Tu'ka Türkçesi de Moğolistanda yine Uygur Uranhay dili ve Çatan dili olmak üzere yine iki ağza ayrılır.
2000'li yılların hemen başında Soyot Türkçesi için Kiril Alfabesine dayalı bir alfabe kabul edildi. Soyot Türklerinin çocukları için Dil Öğrenim kitabı, Soyotça öğreten öğretim kitaplarında bu alfabe kullanılmaktadır. Günümüzde Moğolların etkin olduğu Buryatyada Soyot Türkleri dillerinin tükenmesiyle karşı karşıyalar.[4]
Soyot Türklerinin kullandığı alfabe (согласно сойотско-бурятско-русскому словарю 2003 г.):
| А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | I i | Й й | К к | Қ қ | Һ һ |
| Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р |
| С с | Т т | У у | Ү ү | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч |
| Ӌ ӌ | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ә ә |
| Ю ю | Я я |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.
- ^ http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap&lid=1449 [yalın URL]
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ "Рассадин В. И. О проблемах возрождения и сохранения языков некоторых малочисленных тюркских народов Южной Сибири (на примере тофаларского и сойотского языков) (доклад в ЮНЕСКО)". 24 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]İlgili çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Рассадин В. И. Словарь сойотско-русский. — СПб.: Дрофа, 2006. — 208 с.
- Рассадин В. И. Сойотско-бурятско-русский словарь. — Улан-Удэ, 2003.
- Рассадин В. И. О сойотах и их языке// Мир Центральной Азии: Языки. Фольклор. Литература: Материалы Международной научной конференции. Т. IV. Ч. 1. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 2002. — С. 100—105.
- Рассадин В. И. Сойоты и сойотский язык// Одон. — 2001. — № 10-11. — С.20-21.
- Рассадин В. И. Лексика материальной культуры окинских сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — 1996. — С. 58-99.
- Рассадин В. И. Животноводческая лексика в языке окинских бурят и сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. — С. 45-57.