Mazı (bitki)
Mazı (bitki) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Türler | |||||||||||||
metne bakınız. |
Mazı, servigiller (Cupressaceae) familyasının Thuja cinsinden ağaç türlerine verilen ad. Doğu Asya ve Kuzey Amerika'nın batı bölgerinde yetişen ve odunu için ya da süs ağacı olarak başka ülkelerde de yetiştirilen kozalaklı ağaçlardır. Türkiye'de doğal olarak bulunmazlar ancak süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.[1]
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle piramitsi bir görünüm sergileyen mazı ağaçlarının ince, pulsu bir dış kabuğu ve lifli bir iç kabuğu vardır. Dalları ya yatay bir konumdadır ya da yukarı doğru yönelmiştir.
Sürgünlere karşılıklı olarak dizilen pulsu yapraklarının henüz olgunlaşmamış olanları iğnemsi biçimlidir. Ayrı dalların uçlarında oluşan yuvarlak biçimli erkek çiçek kümelerinin kırmızımsı ya da sarımsı rengine karşılık, oldukça küçük yapıdaki dili çiçek kümeleri leylağımsı yeşil renkleriyle ayırt edilir.[2]
Ortalama 4-6 çift ince, esnek puldan oluşan yumurta biçimli kozalaklarının uzunlukları 8–16 mm arasında değişir.
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mazı ağacı kerestecilik ve yakacak olarak kullanılmasının dışında boyacılıkta ve eczacılıkta da kullanılır. Mazı yaprakları kaynatılarak yeşil renkte boya elde edilir; pamuk ve yün boyanmasında kullanılır.[3]
Deri hastalıklarında mazı yaprağı tentürü, etbeni ve papilom gibi iyicil vejetasyonları gidermek amacıyla yerel olarak kullanılır.
Homeopatide, mazı tentüründen idrar yolları hastalıklarının tedavisinde yararlanılır.
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kore mazısı (Thuja koraiensis)
- Batı mazısı (Thuja occidentalis)
- Boylu mazı (Thuja plicata)
- Japon mazısı (Thuja standishii)
- Çin mazısı (Thuja sutchuenensis)
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rheingold yaprak çeşidi
- T. plicata kabuğu ve yaprakları
- Yaşlanmış T. plicata, Olympic Peninsula, ABD
- Bir botanik bahçesinde T. occidentalis türü
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mazı Ağacı Nedir, Nerede Ve Nasıl Yetişir? Mazı Ağacı Özellikleri, Bakımı Ve Faydaları Hakkında Bilgi". Hürriyet. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "Thuja in Flora of North America @ efloras.org". www.efloras.org. 24 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- ^ "Batı Mazısı (Thuja occidentalis)". Evrim Ağacı. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.