Weizmann Enstitüsü

Weizmann Bilim Enstitüsü
Kuruluş	1934
Tür	Devlet, araştırma
Eski isim(ler)i	Daniel Sieff Araştırma Enstitüsü (1934–1949)
Bağış fonu	$600.427 million (2019)[1]
Rektör	Alon Chen
Öğretim üyeleri	952
Akademik personel	400 idari personel
Kayıtlı	1,082 öğrenci
Doktora öğrencileri	700
Konum	Rehovot, İsrail
Web sitesi	www.weizmann.ac.il

Weizmann Bilim Enstitüsü (İbranice: מכון ויצמן למדע‎ Machon Weizmann LeMada) İsrail Devleti kurulmadan 14 yıl önce, 1934 yılında, İsrail’de kurulan bir araştırma üniversitesidir. Tel Aviv’in güneyinde Rehovot'da kurulmuştur. Diğer İsrail üniversitelerinden farklıdır. Bunun nedeni, sadece doğa ve fen bilimlerinde lisans ve lisansüstü eğitim vermesidir. Çok disiplinli bir araştırma merkezi olan enstitüde, 3,800 civarında bilim insanı, doktora ve yüksek lisans öğrencileri, bilim ve teknik alanda çalışanlar ve profesörler vardır.^[3][4] 2019 yılına gelindiğinde, 6 Nobel Ödülü sahibi ve 3 Turing Ödülü sahibi, Weitzmann Enstitüsüyle ilişkilendirilmiştir.

Enstitü, 1934 yılında Haim Weizmann ve aralarında Benjamin Bloch’un bulunduğu ekip tarafından Daniel Sieff Araştırma Enstitüsü olarak kuruldu. Weizmann, kurumun direktörlüğünü Nobel Ödülü sahibi Fritz Haber’e verdi ama Haber’in ölümünden sonra direktörlüğü kendisi üstlendi. Şubat 1949’da, İsrail Devleti’nin Başkanı olmadan önce, Weizmann, üniversitenin laboratuvarlarında organik kimya üzerinde araştırma yapmaktaydı. Enstitü, Weizmann’ın onuruna 2 Kasım 1949 tarihinde Sieff Ailesi’nin de rızasıyla, Weizmann Bilim Enstitüsü olarak tekrar adlandırıldı. Dünya’nın ilk elektronik bilgisayarlarından olan WEIZAC, 1954-1955 yıllarında, bu enstitüde kuruldu. Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü, 2006 yılında, WEIZAC’i elektrik ve elektronik mühendisliğinde bir mihenk taşı olarak adlandırdı.^[5]

1959 yılında, enstitü tamamen sahibi olduğu Yeda Araştırma ve Geliştirme Şirketi’ni kurdu. Bu şirketin amacı, enstitüde icat edilen buluşları ticarete dönüştürmekti.^[6] 2013 yılına gelindiğinde, enstitü satışı yapılan ilaçlar üzerinden, 50 dolar ve 100 milyon arasında telif hakkı ücreti kazanmıştı. Bu ilaçlar arasında, Copaxone, Rebif ve Erbitux vardır.^[7][8]

Weizmann Enstitüsü'nün halen yaklaşık 2,500 öğrencisi, doktora sonrası araştırmacısı, akademisyen ve fakülte personeli vardır. matematik, bilgisayar bilimi, fizik, kimya, biyokimya ve biyoloji dallarında ve çeşitli disiplinler arası programlarda yüksek lisans (M.Sc.) ve doktora derecelerinde eğitim verir.^[3] Weizmann Bilim Enstitüsü'nün sembolü çok dallı Ficus ağacıdır.^[9] Lisans öğrencileri ve yeni mezun olmuş öğrenciler genelde yüksek lisansa başvururlar ve yüksek lisans öğrencileri de direkt olarak doktoraya başvurabilirler. Bütün öğrencilere tam burs verilir.^[10]

Akademik programların yanı sıra, Weizmann Enstitüsü gençlik programları da yürütmektedir. Bu programların arasında, bilim kulüp ve kampları ile yarışmalar vardır. Bessie F. Lawrence Uluslararası Yaz Bilim Enstitüsü, dünyanın her yerinden lise öğrencilerini kabul etmektedir. Program dört haftalık olup bilim üzerine çalışmaların yapıldığı bir yaz okuludur. 1999 yılında açılan Clore Bilim Bahçesi, dünyanın ilk açık hava interaktif bilim müzesidir.^[3][11]

Weizmann Bilim Enstitüsü, 2019'da Doğa Endeksi'ne göre araştırma kalitesi açısından dünya genelinde sıralamasında 2 numaraydı,^[12] ve 2019 U-Multirank'e göre iki ana kategoride en çok atıf yapılan yayınları ve patentleri sıralamasındaysa dünyada ilk 25 araştırma enstitüsü arasındaydı.^[13] Enstitü, araştırma hibeleri almadaki yüksek başarı oranı nedeniyle 2020'deki Avrupa Araştırma Konseyi raporunda 7. sıradaydı.^[14] 2018'de Enstitü, bir üniversitenin 2012 ve 2015 yılları arasında kendi alanında yayınlanan bilimsel makalelerinin oranına dayalı olarak CWTS Leiden Derecelendirilmesi tarafından küresel olarak 9. sırada (İsrail'de 1.) yer aldı.^[15]

2017 yılında, Weizmann Enstitüsü, Dünya Üniversiteleri Akademik Sıralaması’nda 101 ve 150 arasında yer aldı ve U.S. NEWS En İyi Global Üniversiteleri sıralamasında 104üncü sırayı aldı.^[16][17]

• Haim Weizmann (1934–1952)
• Meyer Weisgal (1952–1959: yönetici)
• Abba Eban (1959–1966)
• Meyer Weisgal (1966–1970)
• Albert Sabin (1970–1972)
• Israel Dostrovsky (1972–1975)
• Michael Sela (1975–1985)
• Aryeh Dvoretzky (1985–1988)
• Haim Harari (1988–2001)
• Ilan Chet (2001–2006)
• Daniel Zajfman (2006–Bugün)

Bilim insanı olmayan Abba Eban ve Meyer Weisgal, bilimsel direktörlerden yardım aldılar yöneticilik yaptıkları dönemlerde. Weizmann’ın kendisi de İsrail Devleti’nin Başkanı olduğu dönemde bu bilimsel direktörlerden yardım aldı. Bilimsel Direktörlük pozisyonuna sahip olan isimler:

• Ernst David Bergmann (1949–1951)
• Amos de-Shalit (1960–1961 ve 1966–1968)
• Shneior Lifson (1962–1966)
• Gerhard M. J. Schmidt (1969)