Weizmann Enstitüsü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Weizmann Bilim Enstitüsü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Kuruluş | 1934 |
| Tür | Devlet, araştırma |
| Eski isim(ler)i | Daniel Sieff Araştırma Enstitüsü (1934–1949) |
| Bağış fonu | $600.427 million (2019)[1] |
| Rektör | Alon Chen |
| Öğretim üyeleri | 952 |
| Akademik personel | 400 idari personel |
| Kayıtlı | 1,082 öğrenci |
| Doktora öğrencileri | 700 |
| Konum | Rehovot, İsrail |
| Web sitesi | www.weizmann.ac.il |
| Dosya:Weizmann Institute of Science logo.svg | |
Weizmann Bilim Enstitüsü (İbranice: מכון ויצמן למדע Machon Weizmann LeMada) İsrail Devleti kurulmadan 14 yıl önce, 1934 yılında, İsrail’de kurulan bir araştırma üniversitesidir. Tel Aviv’in güneyinde Rehovot'da kurulmuştur. Diğer İsrail üniversitelerinden farklıdır. Bunun nedeni, sadece doğa ve fen bilimlerinde lisans ve lisansüstü eğitim vermesidir. Çok disiplinli bir araştırma merkezi olan enstitüde, 3,800 civarında bilim insanı, doktora ve yüksek lisans öğrencileri, bilim ve teknik alanda çalışanlar ve profesörler vardır.[3][4] 2019 yılına gelindiğinde, 6 Nobel Ödülü sahibi ve 3 Turing Ödülü sahibi, Weitzmann Enstitüsüyle ilişkilendirilmiştir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
_-_President_Chaim_Weizmann.jpg)
Enstitü, 1934 yılında Haim Weizmann ve aralarında Benjamin Bloch’un bulunduğu ekip tarafından Daniel Sieff Araştırma Enstitüsü olarak kuruldu. Weizmann, kurumun direktörlüğünü Nobel Ödülü sahibi Fritz Haber’e verdi ama Haber’in ölümünden sonra direktörlüğü kendisi üstlendi. Şubat 1949’da, İsrail Devleti’nin Başkanı olmadan önce, Weizmann, üniversitenin laboratuvarlarında organik kimya üzerinde araştırma yapmaktaydı. Enstitü, Weizmann’ın onuruna 2 Kasım 1949 tarihinde Sieff Ailesi’nin de rızasıyla, Weizmann Bilim Enstitüsü olarak tekrar adlandırıldı. Dünya’nın ilk elektronik bilgisayarlarından olan WEIZAC, 1954-1955 yıllarında, bu enstitüde kuruldu. Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü, 2006 yılında, WEIZAC’i elektrik ve elektronik mühendisliğinde bir mihenk taşı olarak adlandırdı.[5]
1959 yılında, enstitü tamamen sahibi olduğu Yeda Araştırma ve Geliştirme Şirketi’ni kurdu. Bu şirketin amacı, enstitüde icat edilen buluşları ticarete dönüştürmekti.[6] 2013 yılına gelindiğinde, enstitü satışı yapılan ilaçlar üzerinden, 50 dolar ve 100 milyon arasında telif hakkı ücreti kazanmıştı. Bu ilaçlar arasında, Copaxone, Rebif ve Erbitux vardır.[7][8]
Lisans üstü programı[değiştir | kaynağı değiştir]
Weizmann Enstitüsü'nün halen yaklaşık 2,500 öğrencisi, doktora sonrası araştırmacısı, akademisyen ve fakülte personeli vardır. matematik, bilgisayar bilimi, fizik, kimya, biyokimya ve biyoloji dallarında ve çeşitli disiplinler arası programlarda yüksek lisans (M.Sc.) ve doktora derecelerinde eğitim verir.[3] Weizmann Bilim Enstitüsü'nün sembolü çok dallı Ficus ağacıdır.[9] Lisans öğrencileri ve yeni mezun olmuş öğrenciler genelde yüksek lisansa başvururlar ve yüksek lisans öğrencileri de direkt olarak doktoraya başvurabilirler. Bütün öğrencilere tam burs verilir.[10]
Gençlik Programları[değiştir | kaynağı değiştir]
Akademik programların yanı sıra, Weizmann Enstitüsü gençlik programları da yürütmektedir. Bu programların arasında, bilim kulüp ve kampları ile yarışmalar vardır. Bessie F. Lawrence Uluslararası Yaz Bilim Enstitüsü, dünyanın her yerinden lise öğrencilerini kabul etmektedir. Program dört haftalık olup bilim üzerine çalışmaların yapıldığı bir yaz okuludur. 1999 yılında açılan Clore Bilim Bahçesi, dünyanın ilk açık hava interaktif bilim müzesidir.[3][11]
Sıralamalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Weizmann Bilim Enstitüsü, 2019'da Doğa Endeksi'ne göre araştırma kalitesi açısından dünya genelinde sıralamasında 2 numaraydı,[12] ve 2019 U-Multirank'e göre iki ana kategoride en çok atıf yapılan yayınları ve patentleri sıralamasındaysa dünyada ilk 25 araştırma enstitüsü arasındaydı.[13] Enstitü, araştırma hibeleri almadaki yüksek başarı oranı nedeniyle 2020'deki Avrupa Araştırma Konseyi raporunda 7. sıradaydı.[14] 2018'de Enstitü, bir üniversitenin 2012 ve 2015 yılları arasında kendi alanında yayınlanan bilimsel makalelerinin oranına dayalı olarak CWTS Leiden Derecelendirilmesi tarafından küresel olarak 9. sırada (İsrail'de 1.) yer aldı.[15]
2017 yılında, Weizmann Enstitüsü, Dünya Üniversiteleri Akademik Sıralaması’nda 101 ve 150 arasında yer aldı ve U.S. NEWS En İyi Global Üniversiteleri sıralamasında 104üncü sırayı aldı.[16][17]
Başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Haim Weizmann (1934–1952)
- Meyer Weisgal (1952–1959: yönetici)
- Abba Eban (1959–1966)
- Meyer Weisgal (1966–1970)
- Albert Sabin (1970–1972)
- Israel Dostrovsky (1972–1975)
- Michael Sela (1975–1985)
- Aryeh Dvoretzky (1985–1988)
- Haim Harari (1988–2001)
- Ilan Chet (2001–2006)
- Daniel Zajfman (2006–Bugün)
Bilim insanı olmayan Abba Eban ve Meyer Weisgal, bilimsel direktörlerden yardım aldılar yöneticilik yaptıkları dönemlerde. Weizmann’ın kendisi de İsrail Devleti’nin Başkanı olduğu dönemde bu bilimsel direktörlerden yardım aldı. Bilimsel Direktörlük pozisyonuna sahip olan isimler:
- Ernst David Bergmann (1949–1951)
- Amos de-Shalit (1960–1961 ve 1966–1968)
- Shneior Lifson (1962–1966)
- Gerhard M. J. Schmidt (1969)
Öğretim Üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Uri Alon, Sistem Biyoloğu
- Ruth Arnon, Bağışıklık Uzmanı
- Arkady Aronov, Yoğun Madde Fizikçisi
- Mordechai Ben-Ari, Bilgisayar Uzmanı
- Ari Ben-Menahem, Jeofizikçi
- Achi Brandt, Matematikçi
- Irun Cohen, Bağışıklık Uzmanı
- David Danon, Biyolog
- Amos de-Shalit, Fizikçi
- Irit Dinur, Bilgisayar uzmanı ve matematikçi
- Israel Dostrovsky, Fiziksel kimya
- Yadin Dudai, Nörolog
- Harry Dym, Matematikçi
- Marvin Edelman, Biyolog
- Benjamin Elazari Volcani, Ölü Deniz’de yaşam olduğunu keşfetti ve biyolojik silikon araştırmalarına öncülük etti.
- Aviezri Fraenkel, Matematikçi
- Asher A. Friesem, Fizikçi
- Stephen Gelbart, Matematikçi
- Joseph Gillis, Matematikçi
- Oded Goldreich, Bilgisayar uzmanı
- Shafrira Goldwasser, Bilgisayar Uzmanı (Gödel Ödülü’nü iki defa kazandı (1993 ve 2001), 2012’de Turing Ödülü’nü kazandı).
- Jacob H. Hanna, Kök hücre biyoloğu
- Haim Harari, Kuramsal Fizikçi
- David Harel (1950 doğumlu), Bilgisayar uzmanı
- Yoseph Imry, Kuramsal Fizikçi
- Aharon Katzir, Kimyager
- Ephraim Katzir, Biyofizikçi, İsrail’in dördüncü Devlet Başkanı
- Bruria Kaufman, Kuramsal Fizikçi
- Jacob Klein, Kimyager
- Erez Lapid, Matematikçi
- Ulf Leonhardt, Fizikçi
- Alexander Lerner, Matematikçi
- Michael Levitt, Kimyasal Fizikçi, şu an Standford Üniversitesi’nde: Kimya dalında Nobel Ödülü (2013) aldı.
- Moshe Levy, Kimyager
- Shneior Lifson, Fizikçi
- Harry J. Lipkin, Fizikçi
- Henry Markram (1962 doğumlu), Nörolog
- Meir Lahav, Kimyager[18]
- Mordehai Milgrom, Astrofizikçi
- David Milstein, Organik Kimya
- Moni Naor, Bilgisayar Uzmanı
- Chaim L. Pekeris, Jeofizikçi
- Amir Pnueli, Bilgisayar Uzmanı, Turing Ödülü (1996) aldı.
- Ran Raz, Bilgisayar
- Amitai Regev, Matematikçi
- Omer Reingold, Bilgisayar Uzmanı
- Leo Sachs, Moleküler Biyoloji
- Josip Schlessinger, Biyokimya ve Biyofizik
- Michal Schwartz, Nöro-bağışıklık
- David Samuel, Kimyager
- Eran Segal, Hesapsal Biyolog
- Lee Segel, Uygulamalı Matematikçi
- Michael Sela, Bağışıklık uzmanı
- Adi Shamir, Kriptografi, Turing Ödülü (2002) aldı
- Ehud Shapiro, Bilgisayar Uzmanı ve Hesapsal Biyolog
- Nathan Sharon, Biyokimya
- Amnon Shashua, Bilgisayar Uzmanı
- Franz Sondheimer, Kimyager
- Ady Stern, Fizikçi
- Joel Sussman, Kristalografi
- Igal Talmi, Fizikçi
- Reshef Tenne, Kimyager
- Edward Trifonov, Moleküler Biyofizikçi
- Shimon Ullman, Bilgisayar Uzmanı
- Gabriele Veneziano, Kuramsal Fizik
- David Wallach, Biyokimya
- Arieh Warshel, Kimyasal Fizik, şimdi Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde: Nobel Kimya Ödülü (2013) aldı.
- Haim Weizmann, Kimyager, İsrail’in ilk Devlet Başkanı
- Meir Wilchek, Biyokimya
- Ada Yonath, Kristalografi, Nobel Kimya Ödülü (2009) aldı.
- Daniel Zajfman, Fizikçi
Mezunları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Amikam Aharoni (1929–2002) Fizikçi
- Dorit Aharonov (1970 doğumlu) Bilgisayar Uzmanı
- Joanna Aizenberg Kimya Profesörü
- Uri Alon Sistem Biyoloğu
- Ella Amitay Sadovsky (1964 doğumlu) Sanatçı
- Haim Aviv Moleküler Biyoloji
- Karen Avraham Genetikçi
- Neta Bahcall Astrofizikçi
- Eli Biham Kritografi ve Kriptanalist
- Ofer Biham, Fizikçi
- Achi Brandt (1938 doğumlu), Matematikçi
- Joseph Buxbaum, Genetikçi ve Nörolog
- Nachum Dershowitz, Bilgisayar Uzmanı
- Danny Dolev, Bilgisayar Uzmanı
- Dov Dori, Bilgisayar Uzmanı
- Yadin Dudai, Nörolog
- Amos Fiat, Bilgisayar Uzmanı
- Nir Friedman, Bilgisayar Uzmanı ve Biyolog
- Ehud Gazit, Biyokimya ve Nano Teknoloji
- Alexander Goldfarb (1947 doğumlu), Mikrobiyoloji, aktivist ve yazar
- Eliezer (Eli) Huberman, Biyolog
- Yoseph Imry, Kuramsal Fizikçi
- Jonathan Kipnis, Nörolog
- Bernard H. Lavenda, Kimyasal Fizikçi
- Anders Levermann, İklim Bilimcisi
- Alexander Levitzki (1940 doğumlu), biyokimya
- Yehuda Lindell, Bilgisayar Uzmanı
- Mario Livio (1945 doğumlu), Astrofizikçi
- Miron Livny, Bilgisayar Uzmanı
- Henry Markram (1962 doğumlu), nörolog
- Raphael Mechoulam, Organik Kimya
- David Peleg, Bilgisayar Uzmanı
- Amir Pnueli (1941–2009), Bilgisayar Uzmanı
- Omer Reingold, Bilgisayar Uzmanı
- Gideon Rodan, Biyokimya
- Barton Rubenstein, Modernist Heykeltıraş
- Shmuel Safra, Bilgisayar Uzmanı
- Josip Schlessinger (1945 doğumlu), Biyokimya ve Biyofizik
- Nathan Seiberg, Fizikçi
- Adi Shamir (1952 doğumlu), Kriptografi
- Amnon Shashua, Bilgisayar Uzmanı
- Andrey Sivachenko, Hesapsal Biyoloji ve Bilgisayar Uzmanı. Harvard Üniversitesi'nde Profesör
- Nahum Sonenerg, Biyokimya
- Hermona Sorq, Moleküler
- Eli Upfal, Bilgisayar Uzmanı
- Lev Vaidman, Fizikçi
- Moshe Vardi, Bilgisayar Uzmanı
- Inder Verma, Kanser Araştırmaları ve Moleküler Biyoloji
- Ada Yonath, Kristalografi
- Arieh Warshel, Kimya
- Meir Wilchek, Biyokimya
- Doron Zeilberger, Matematikçi
- Eitan Zemel, Uygulamalı Fizik
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "FY 2019 Audited Financial Statements" (PDF). Weizmann Institute of Science. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "About the Feinberg Graduate School (FGS)". 10 Mayıs 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Scientific Activities: The Yeda-Sela (YeS) Center for Basic Research". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015.
- ^ "Facts and Figures - Weizmann Institute of Science". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015.
- ^ "Milestones: WEIZAC Computer, 1955". IEEE. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
- ^ Borchardt, John (26 Eylül 2000). "Israeli biotech - a child with great promise". The Scientist.
- ^ OECD Reviews of Innovation Policy OECD Reviews of Innovation Policy (İngilizce). OECD Publishing. 2006. s. 119. ISBN 9789264029750. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2019.
- ^ Weinreb, Gali (28 Temmuz 2013). "Yeda earns $50-100m annually". Globes (İbranice). 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2019.
- ^ Institution resource development 29 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Fellowships & Aid". Weizmann Institute. 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2019.
- ^ "2BackToHomePage3". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015.
- ^ "Nature index - Weizmann Institute of Science". 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "U-Multirank Weizmann Institute of Science". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "European Research Council - Annual report on the ERC activities and achievements in 2019". 14 Mayıs 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "CWTS Leiden Ranking". Leiden University. 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2018.
- ^ "Best Global Universities". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2018.
- ^ "Academic Ranking of World Universities". Center for World-Class Universities of Shanghai Jiao Tong University. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2019.
