Abaza dili
| Abazin dili | |
|---|---|
| Orijinal adı | Абаза Бызшва |
| Ölkələr | Rusiya, Türkiyə |
| Region | Qaraçay-Çerkesiya |
| Rəsmi status | Qaraçay-Çerkesiya |
| Danışanların ümumi sayı | təx. 50 min |
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| |
| Yazı | kiril əlifbası |
| Dil kodları | |
| QOST 7.75–97 | aba аба 005 |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | abq |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | abz |
| Atlas of the World’s Languages in Danger | 1077 |
| Ethnologue | abq |
| ELCat | 1415 |
| IETF | abq |
| Glottolog | abaz1241 |
Abaza dili — abazaların dili. Abxaz-adıq dillərindən biridir. Əsasən Qaraçay-Çərkəzdə yayılmışdır. Bu dildə 30 mindən çox adam danışır. İki əsas dialektə bölünür: tapanta və aşxaraua (şkaraua). 1932–33-cü illərdə latın qrafikası əsasında yazısı hazırlanmışdır. 1938-ci ildən isə kiril əlifbasına keçmişdir.
Orfoqrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]1938-ci ildən bəri abaza dilində aşağıda göstərilən kiril əlifbasından istifadə eolunur.[1][2]
| А а [a] | Б б /b/ | В в /v/ | Г г /ɡ/ | Гв гв /ɡʷ/ | Гъ гъ /ʁ/ | Гъв гъв /ʁʷ/ | Гъь гъь /ʁʲ/ |
| Гь гь /ɡʲ/ | ГӀ гӀ /ʕ/ | ГӀв гӀв /ʕʷ/ | Д д /d/ | Дж дж /d͡ʒ/ | Джв джв /d͡ʒʷ/ | Джь джь /d͡ʑ/ | Дз дз /d͡z/ |
| Е е [e] | Ё ё [jo] | Ж ж /ʒ/ | Жв жв /ʒʷ/ | Жь жь /ʑ/ | З з /z/ | И и [i] | Й й /j/ |
| К к /k/ | Кв кв /kʷ/ | Къ къ /qʼ/ | Къв къв /qʷʼ/ | Къь къь /qʲʼ/ | Кь кь /kʲ/ | КӀ кӀ /kʼ/ | КӀв кӀв /kʷʼ/ |
| КӀь кӀь /kʲʼ/ | Л л /l/ | Ль ль /ɮ/ | ЛӀ лӀ /ɬʼ/ | М м /m/ | Н н /n/ | О о [o] | П п /p/ |
| ПӀ пӀ /pʼ/ | Р р /r/ | С с /s/ | Т т /t/ | Тл тл /ɬ/ | Тш тш /t͡ʃ/ | ТӀ тӀ /tʼ/ | У у /w/, [u] |
| Ф ф /f/ | ФӀ фӀ /fʼ/ | Х х /χ/ | Хв хв /χʷ/ | Хъ хъ /q/ | Хъв хъв /qʷ/ | Хь хь /χʲ/ | ХӀ хӀ /ħ/ |
| ХӀв хӀв /ħʷ/ | Ц ц /t͡s/ | ЦӀ цӀ /t͡sʼ/ | Ч ч /t͡ɕ/ | Чв чв /t͡ʃʷ/ | ЧӀ чӀ /t͡ɕʼ/ | ЧӀв чӀв /t͡ʃʷʼ/ | Ш ш /ʃ/ |
| Шв шв /ʃʷ/ | ШӀ шӀ /t͡ʃʼ/ | Щ щ /ɕ/ | Ъ ъ /ʔ/ | Ы ы [ə] | Э э [e] | Ю ю [ju] | Я я [ja] |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Abaza (Place Names Database, Institute of the Estonian Language)" (PDF). 2016-10-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-03-16.
- ↑ "Abaza alphabet, pronunciation and language (Omniglot)". 2017-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.
 | Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
| Federal dil | |
|---|---|
| Federasiyanın subyektlərinin dilləri | Abaza dili • Adıq dili • Ağul dili • Altay dili • Avar dili • Azərbaycan dili • Başqırd dili • Buryat dili • Çeçen dili • Çuvaş dili • Dargin dili • Erzyan dili • Xakas dili • İnquş dili • Kabardin-çərkəz dili • Kalmık dili • Komi dili • Qaraçay-balkar dili • Qumuq dili • Lak dili • Ləzgi dili • Noqay dili • Mari dili • Mokşan dili • Osetin dili • Rutul dili • Saxur dili • Tabasaran dili • Tat dili • Tatar dili • Tuva dili • Udmurt dili • Yakut dili |
| Rəsmi statuslu dillər | Dolqan dili • Çukot dili • Even dili • Evenk dili • Fin dili • Xantı dili • Karel dili • Komi-perm dili • Qazax dili • Mansi dili • Nenes dili • Selkup dili • Veps dili • Yukagir dili |
