Hipoblast
| Hipoblast (Hypoblastus) | |
|---|---|
 | |
| Presjek emberiona: hipoblast je vidljiv, ali nije obilježen | |
| Dani | 8 |
| Prekursor | Unutrašnja ćelijska masa |
| Razvojem postaje | Endoderm |
Hipoblast je vrsta tkiva, odnosno ćelijska struktura koja formira unutrašnju ćelijsku masu (svih sisara) ili embrioblast (kod ljudi posebno). Nalazi se ispod epiblasta i malih kockastih ćelija.[1][2][3][4]
Hipoblast je izveden iz vanembrionskog endoderma, uključujući i žumančanu kesu.[5]
Formiranje
[uredi | uredi izvor]Sedmog dana nakon oplodnje počinje da se formira embrionski disk, koji se sastoji od dva sloja: epiblast, koji se odnosi na formiranje plodove šupljine hipoblasta, koji nalazi se u susjedstvu u egzocelomske šupljine, formirajući svoj krov. Hipoblast (ili primarni endoderm) se formira raslojavanjem blastomera na unutrašnjoj površini embrioblasta. Migriranje ćelija hipoblasta nije sasvim poznato, ali jedna teorija sugerira da je sudbinu ćelija unutrašnjeg mase morule (epi- ili hipoblast) određuje relativni položaj koji prvobitno zauzimaju.
Razvoj
[uredi | uredi izvor]U 9. danu, završava se implementaciju blastocist a i hipoblast počinje da poveća broj ćelija (proliferacija), koje također migriraju preko citotrofoblast a i u potpunosti oblažu blastocistnu šupljinu, formirajući tanak sloj spljoštenih ćelija. Ovaj vanembrionski endoderm se zove Heuserova membrana ili egzocelomska membrana, dok se blastocistna šupljine sada zove egzocelomska šupljine ili primitivna žumanjčana kesa. U tranziciji razvoja embriona, počinje da se formira sekundarna žumanjčana kesa, putem migracije vanembrionskih endodermnih ćelija u šupljinu hipoblasta, a smanjuje se veličine primitivne žumanjčane kese.
Od početka 12. dana ponovo počinje da se razmnožavaju ćelije hipoblasta, ali ovaj put nove kubnne ćelije migriraju prema vani, na površinu vanembrionskog mezoderma. To uzrokuje pucanje primitivne žumanjčane kesa i počinje da se formira sekundarna ili konačna žumanjčana kesa.
U gastrulaciji, neke ćelije koje ulaze kroz primitivnu brazdu, pokretne epiblastne ćelije u potpunosti zamijenjuju hipoblast, formiranjem definitivnog endoderma ili entoderma, od čega nastaje sluzokoža crijeva.
Pritom su sva tri sloja embriona (ektoderm, mezoderm i endoderm) isključivo izvedeni iz epiblast, izazivanjem faktora koji prije ili kasnije potiču hipoblast u mezoderm.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Gilbert S. F. (2010): Developmental biology, 9th Ed. Sinauer Associates, ISBN 978-0-87893-558-1.
- ^ Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 1, Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-16-8 pogrešan ISBN.
- ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-222-6.
- ^ Harrison L. G. (2011): The shaping of life: The generation of biological pattern. Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-55350-6; http://books.google.com/books?id=-IPG-vg7Pr8C.
- ^ http://embryology.med.unsw.edu.au/Notes/Index/H.htm Arhivirano 18. 8. 2007. na Wayback Machine UNSW Embriology.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]