Ponoćni kauboj

Ponoćni kauboj
Režiser	John Schlesinger
Producent	Jerome Hellman
Scenarist(i)	Waldo Salt (prema istoimenom romanu Jamesa Lea Herlihyja)
Uloge	Dustin Hoffman Jon Voight Sylvia Miles Brenda Vaccaro John McGiver Bob Balaban
Muzika	John Barry
Žanr	dramski film
Kinematografija	Adam Holender
Montaža	Hugh A. Robertson
Produkcija	United Artists
Distributer	United Artists'
Premijera	25. maj 1969.
Trajanje	113 minuta
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Budžet	3,6 miliona $
Zarada	44.785.053 $[1]

Ponoćni kauboj američka je drama snimljena 1969, zasnovana na istoimenom romanu Jamesa Lea Herlihyja u režiji Johna Schlesingera. Glavne uloge tumače Dustin Hoffman (njegov drugi film nakon Diplomca) i Jon Voight. Film je bio nominiran za sedam Oscara, osvojivši tri, od kojih se ističu onaj za najbolji film i režiju. Voight je osvojio Zlatni globus kao najbolji novajlija u svijetu filma. Jedan je od prvih igranih filmova koji su dobili rejting X zbog istinitog prikazivanja njujorške dekadencije. Film prikazuje čudno prijateljstvo i dirljivu tragičnu dramu dvojice beskućnika, antiheroja, lutalica, koji su jako vezani jedan za drugog; priča podsjeća na Steinbeckovu dramu O miševima i ljudima.^[2]

Ovo je priča o Teksašaninu pod imenom Joe Buck (Jon Voight) koji je došao u New York s iluzijom da može zaraditi novac kao ljubavnik bogatih žena. Dok je živio u Texasu, radio je perući posuđe u restoranu. Film počinje tako što se Joe obukao u odijelo rodeo kauboja, pakuje kofere i napušta posao. Odlazi u New York u nadi da će postati zavodnik. Međutim, Joe naivno troši sav ušteđeni novac po samom dolasku. Ne uspijeva zavesti nijednu bogatu ženu, ali upoznaje sredovječnu Njujorčanku (Sylvia Miles). Njegov pokušaj da napravi "posao" rezultira time što on njoj na kraju daje 20 dolara pošto ju je uspio rasplakati.

Joe upoznaje Ratsa (Dustin Hoffman) u baru i ovaj mu nudi da spava kod njega u neuglednom stanu bez struje i grijanja. Ratso je porijeklom italijanski katolik rođen u Bronxu, koji drži Kristovu sliku iznad kreveta i koristi crkvene svijeće za osvjetljenje, pošto mu je struja već odavno isključena. Joe i Ratso počinju se brinuti jedan o drugome pošto su im sve nade o lahkom bogaćenju propale. Joe postaje dobrovoljni davalac krvi kako bi prikupio novac za svog druga oboljelog od tuberkuloze. Oni su kao dva sirotana na oluji tražeći sklonište za sebe. U više scena vidi se kako stoje pokraj bodljikave žice, što simbolično prikazuje njihovu zarobljenost u okrutnom i hladnom svijetu. Oni moraju biti zajedno kako bi preživjeli. Ali ubrzo postaje jasnije da je Ratsova bolest smrtonosna i da se on neće oporaviti. Joe krade novavc da bi odveo Ratsa na Floridu, gdje su mislili da je raj na Zemlji. Ali, nažalost, Ratso umire u autobusu uoči samog dolaska na odredište. Joe, sa suzama u očima, grli svog mrtvog prijatelja. Ali kraj nije tako pesimističan. Nalazeći prijateljstvo, prvi put u svom životu, Joe stupa u život kao zrelija osoba, a njegova iluzija o lagodnom životu potpuno nestaje.^[3][4]

• Jon Voight - Joe Buck
• Dustin Hoffman - Ratso Rizzo
• Sylvia Miles - Cass
• Brenda Vaccaro - Shirley
• John McGiver - g. O'Daniel
• Barnard Hughes - Towny
• Ruth White - Sally Buck
• Jennifer Salt - Annie ^[5]

• Najbolji film
• John Schlesinger - najbolja režija
• Waldo Salt - najbolji adaptirani scenarij

• Jon Voight - najbolji novajlija

• Najbolji film
• Dustin Hoffman - najbolji glumac
• John Schlesinger - najbolji režiser
• Hugh A. Robertson - najbolja montaža
• Jon Voight - najbolji novajlija
• Waldo Salt - najbolji scenarist

• John Schlesinger - najbolji strani režiser - nagrada "David di Donatello"
• Dustin Hoffman - najbolji strani glumac - nagrada "David di Donatello"
• John Schlesinger - najbolji režiser - nagrada Udruženja američkih režisera
• John Schlesinger - najbolji strani režiser - nagrada Udruženja filmskih kritičara Italije
• Najbolji film - nagrada Udruženja filmskih kritičara Kansas Cityja
• John Schlesinger - najbolji režiser - nagrada Udruženja filmskih kritičara Kansas Cityja
• Najbolja drama - nagrada "Laurel"
• Dustin Hoffman - najbolji dramski glumac - nagrada "Laurel"
• Jon Voight - najbolji filmski novajlija - nagrada "Laurel"
• Jon Voight - najbolji glumac - nagrada Udruženja filmskih kritičara New Yorka
• Waldo Salt - najbolji adaptirani scenarij - nagrada Udruženja američkih pisaca ^[5]

• John Schlesinger želio je napraviti film po istoimenom romanu još 1965. nakon što je prvi put objavljen. Kad je predložio snimanje filma United Artistsu, otkrio je da je već napisana negativna kritika na knjigu. Međutim, United Artists ipak odlučuje dopustiti snimanje ovog filma, koji je postigao ogroman finansijski uspjeh kako u Velikoj Britaniji, tako i u Americi.
• Schlesinger je izjavio da je u film pokušao udahnuti mješavinu očaja i humora, koju je i pronašao snimajući na 42. ulici u New Yorku.
• Tokom žučne rasprave između Ratsa i Joea, Ratso tvrdi da su "svi kauboji otkačeni", ali Joe odgovara: "I John Wayne je kauboj". Misliš li ti da je i John Wayne otkačen?" Te iste godine na dodjeli Oscara i Hoffman i Voight bili su nominirani za najboljeg glumca, ali su izgubili pošto je nagrada pripala upravo Wayneu.^[3]

Dugo nakon što je pušten u kina Ponoćni kauboj ostao je jedan od nekoliko filmova koji su još uvijek u našem sjećanju dok su ostali jednostavno ishlapjeli. Ovo je bio film koji je trasirao Voightovu filmsku karijeru i dokazao da Hoffman, poslije trijumfa sa Diplomcem, ima mnogo potencijala u sebi - i bio je predodređen da postane jedan od najvećih karakternih glumaca svog vremena.

– Roger Ebert^[6]

Ovo je jedno iskustvo koje bilježi kvalitet vremena i mjesta. Ovo nije film za sva vremena, ali kad ga pogledate, uopće se nećete osjećati strancem dok šetate Zapadnom 42. ulicom.

– Vincent Canby^[7]

Talentirani Englez Schlesinger imao je nepogrešivo oko snimajući sivu realnost New Yorka, čak i ako je njegov režiserski stil nervozniji nego što je stvarno potrebno.

– TV Guide^[8]

Ponoćni kauboj na IMDb-ju