Δωροθέα Πέλλας

Συντεταγμένες: 40°59′40″N 22°3′27″E / 40.99444°N 22.05750°E / 40.99444; 22.05750

Δωροθέα
Δωροθέα is located in Greece
Δωροθέα
Δωροθέα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρική Μακεδονία
Περιφερειακή ΕνότηταΠέλλας
ΔήμοςΑλμωπία
Δημοτική ΕνότηταΑριδαίας
Δημοτική ΚοινότηταΔωροθέας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
ΝομόςΠέλλας
Υψόμετρο170 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος453
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΓάβριστα
Ταχ. κώδικας58400
Τηλ. κωδικός+30 23840

Η Δωροθέα (μέχρι το 1922 Γάβριστα[1]) είναι χωριό του Δήμου Αλμωπίας, της Περιφερειακής Ενότητας (πρώην νομού) Πέλλας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, η Δωροθέα έχει 564 κατοίκους. Βρίσκονται σε υψόμετρο 170 μέτρων. Στην τοπική κοινότητα Δωροθέας εντάσσεται και ο οικισμός Αγάθη.

Στα σύνορα των τοπικών κοινοτήτων Σωσάνδρας και Δωροθέας έχουν βρεθεί λείψανα οικιστικών εγκαταστάσεων των νεολιθικών χρόνων και της Εποχής του Χαλκού.[2] Το χωριό είχε μικτό μουσουλμανικό και χριστιανικό πληθυσμό στις αρχές του 20ού αιώνα, με πλειοψηφία μουσουλμάνων (650 έναντι 200 χριστιανών, οι οποίοι προσέκειντο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο). Στο χωριό λειτουργούσε πατριαρχικό σχολείο. Στην απαρίθμηση του 1913, η Δωροθέα είχε 852 κατοίκους και στην απογραφή του 1920 είχε 683 κατοίκους. Με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923, οι μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στην Τουρκία και στο χωριό εγκαταστάθηκαν 106 προσφυγικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1928 είχε 630 κατοίκους και στην απογραφή του 1940 ο πληθυσμός του είχε αυξηθεί σε 888.[3] Η Δωροθέα ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας και με το πρόγραμμα Καποδίστριας, ο οικισμός προσαρτήθηκε στον δήμο Αριδαίας το 1997. Με το πρόγραμμα Καλλικράτης, προσαρτήθηκε στον δήμο Αλμωπίας.[4] Με την τελευταία απογραφή του 2021 το χωριό απαριθμεί πλέον 483 μόνιμους κατοίκους.

Τοπική ομάδα αποτελεί η Α.Σ. Αναγέννηση Δωροθέας με έδρα της το δημοτικό γήπεδο Δημήτρης Καραγιάννης.

Θρησκευτικό στοιχείο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο χωριό βρίσκονται 3 ναοί:

  • Ο Ι.Ν. Αγίου Δωροθέου Επισκόπου Τύρου, ο οποίος αποτελεί και τον προστάτη του χωριού και εορτάζεται κάθε χρόνο την 5η Ιουνίου με λαμπρές εκδηλώσεις. Τον ναό επισκέπτεται έπειτα από 40 μέρες από την εορτή σε ετήσια βάση ο αγαπητός στους κατοίκους του χωριού Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β΄.
  • Ο Ι.Ν. Αναλήψεως του Κυρίου, όπου βρίσκεται και το κοιμητήριο.
  • Το παρεκκλήσιο της Μεγαλομάρτυρος Αγίας Παρασκευής, όπου υπάρχει και το αγίασμά της

Το χωριό είναι ευρέως γνωστό για την παραγωγή του σε πράσο. Πέρα από την ιδιαίτερη ποικιλία που διαθέτει, οι κάτοικοί του κάνουν χρήση μιας τοπικής και πρωτοφανούς μεθόδου για τον καθαρισμό τους, αφήνοντας τα να καθαριστούν δεμένα σε δεμάτια μέσα στο ποτάμι. Η παραπάνω «πατέντα» υπήρξε θέμα συζήτησης αρκετών τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας και έχει κάνει αισθητή την παρουσία του χωριού σε αγορές που ξεπερνούν το τοπικό επίπεδο.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το χωριό θα διοργανώσει την 25/2/2024 την 1η Γιορτή Πράσου Δωροθέας, πράγμα που αποτελεί μία από τις πιο καινοτόμες ιδέες για την προώθηση της παραγωγής του.

  1. «Γάβριστα -- Δωροθέα». Πανδέκτης. Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. 
  2. «Έγκριση κήρυξης και οριοθέτησης ως αρχαιολογικών χώρων δύο θέσεων στα Δ.Δ. Σωσάνδρας και Δωροθέας». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. «Οικισμοί και πληθυσμός της περιοχής Αλμωπίας (Μογλενών)». Δημήτρης Λιθοξόου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2017. 
  4. «Δωροθέα (Πέλλης)». Διοικητικές μεταβολές οικισμών. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2017. 

5. https://www.athensvoice.gr/life/geusi/themata/697841/ta-plota-prasa-sti-dorothea-almopias/. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2024