Μιχαήλ Σούτσος

Μιχαήλ Σούτσος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Μιχαήλ Σούτσος (Ελληνικά)
Γέννηση1784[1]
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος12  Ιουνίου 1864
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ηγεμονία της Μολδαβίας
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΡωξάνη Καρατζά
ΤέκναΜαρία Σούτσου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβοεβόδας της Μολδαβίας (1819–1821)
Φιλικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Ο Μιχαήλ Γρηγορίου Σούτσος.

Ο Μιχαήλ Σούτσος ή Βόδας ήταν Έλληνας στην καταγωγή. Υπήρξε μέγας διερμηνέας(en) της Υψηλής Πύλης και ηγεμόνας της Μολδαβίας την περίοδο 1819 - 1821. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, υποστήριξε την επανάσταση στη Μολδοβλαχία και μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους διετέλεσε πρέσβης της χώρας στο εξωτερικό.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1778[2] ή το 1784.[3][4] Γονείς του ήταν ο Φαναριώτης Γρηγόριος Σούτσος και η Σεβαστή Τεδέσκου.[4] Σε εφηβική ηλικία εγκαταστάθηκε στην αυλή του παππού του Μιχαήλ Σούτσου, ο οποίος ήταν ηγεμόνας της Βλαχίας ενώ αργότερα υπηρέτησε ως γραμματέας του Μεγάλου Διερμηνέα της Υψηλής Πύλης, Ιωάννη Καρατζά, του οποίου την κόρη, Ρωξάνη ή Λωξάνδρα, παντρεύτηκε το 1812. Το ίδιο έτος, χάρη στη γλωσσομάθειά του και την εύνοια του πεθερού του, διορίστηκε και ο ίδιος στη θέση του Μεγάλου Διερμηνέα.[5][6]

Το 1819[7] τοποθετήθηκε από τον σουλτάνο ηγεμόνας της Μολδαβίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1821. Επίσης, είχε και θέση στο συμβούλιο του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄ και μάλιστα ήταν ένας από τους συμβούλους που το 1820 τάχθηκαν υπέρ της άνευ όρων καταστολής της ανταρσίας του Αλή πασά.[8] Τον Νοέμβριο του 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον ποστέλνικο Ιάκωβο Ρίζο Νερουλό.[3][9][10]

Τον Ιανουάριο του 1821, οριστικοποίησε τη συνεργασία του με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη[11] και με την εισβολή του Υψηλάντη στη Μολδαβία στις 22 Φεβρουαρίου, ο Μιχαήλ Σούτσος-Βόδας, έθεσε τη φρουρά στις διαταγές των επαναστατών και κατέβαλε σημαντικά χρηματικά ποσά για τις ανάγκες του στρατεύματος.[3][12] Όταν έπειτα από μικρό χρονικό διάστημα το κίνημα στη Μολδοβλαχία άρχισε να κάμπτεται, ο Σούτσος αναγκάστηκε υπό την πίεση των βογιάρων, που τον κήρυξαν έκπτωτο από τη στιγμή που είχε συνδράμει τους επαναστάτες και είχε αποκηρύξει την οθωμανική επικυριαρχία, να αποχωρήσει από την έδρα του στο Ιάσιο.[13] Αρχικά κινήθηκε στο Σκουλένι και έπειτα ( 31 Μαρτίου 1821 ) στο Κισινάου της Ρωσίας.[14] Την ίδια περίοδο πραγματοποιήθηκε ο αφορισμός του ιδίου και του Υψηλάντη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.[15] Ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Ρωσία, αλλά δεν το έλαβε. Κατά την παραμονή του στη Βεσσαραβία τουλάχιστον μια φορά δέχθηκε στην οικία του στο Κισνόφιο την επίσκέψη του ρώσου ποιητή Πούσκιν (Ημερολόγιο του Πούσκιν με ημερομηνία 24 Νοεμβρίου 1833 το αναφέρει, με αφορμή την συνάντησή τους στην Αγία Πετρούπολη σε ένα γεύμα, όταν ο Σούτσος υπηρετούσε ως πρέσβυς της Ελλάδας στο Παρίσι)[εκκρεμεί παραπομπή] Επειδή ο σουλτάνος ζητούσε επίμονα να του παραδοθεί, έπρεπε να εγκαταλείψει το ρωσικό έδαφος, και επέλεξε ως προορισμό του την Ελβετία. Είχε επιλογές στη διαδρομή (π. χ. μέσω της Γερμανίας), αλλά οι ρωσικές αρχές τον υποχρέωσαν (του επέβαλαν) καταναγκαστικά να ακολουθήσει την διαδρομή μέσω της Αυστρίας, με βάση τα έγγραφα εξόδου (φύλου πορείας) που του έδιναν, με αποτέλεσμα να συλληφθεί στην Αυστρία, προτού φτάσει στο ελβετικό έδαφος [16] ενώ πολύ πιο ξεκάθαρα δηλώνει τον ρόλο της Ρωσίας στη σύλληψη του Μιχαήλ Σούτσου ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων, λέγων ("Δοκίμιον Ιστορικόν...", τόμος 2): "εφωδίασεν αυτόν δι' αυτοκρατορικού διαβατηρίου εξ αυτού του γραφείου των εξωτερικών, όπως ελεύθερος απέλθη διά της Αυστρίας εις την Ελβετία" - δεδομένου, ότι δεν υπήρχε λόγος να ακολουθήσει τη διαδρομή μέσω της εκ του ασφαλούς (όπως είχε επανειλημμένως ως τότε διαφανεί) εχθρικής προς τους Φιλικούς Αυστρίας (θα μπορούσε να πάει π. χ. μέσω του ρωσικού τμήματος της Πολωνίας στα εδάφη Πρωσίας, μέσω των οποίων μπορούσε εύκολα να διαβεί στην Ελβετία, όπου υποτίθεται ότι τον έστελνε ο τσάρος, είτε να ακολουθήσει και οποιαδήποτε άλλη διαδρομή, για να φτάσει εκεί από τη Ρωσία)), όπως τον υποχρέωνε ο ρώσος αυτοκράτωρ). Αφού, λοιπόν, προσπάθησε να διαφύγει στην Ελβετία μέσω της Αυστρίας, συνελήφθη εκεί με αποτέλεσμα να φυλακιστεί στη Γόριτσα για τρία χρόνια και εννιά μήνες.[3][14]. Ο Φιλήμων (γνωστός ρωσόφιλος της εποχής) δικαιολογούσε τον τσάρο, ότι "παραπονέθηκε" στην Αυστρία για την σύλληψη αυτή (και εννοείται πως "δεν ήξερε" τι ετοίμαζαν ο Αυστριακός αυτοκράτωρ και ο Μέττερνιχ στον Σούτσο, βέβαια!).

Μετά την απελευθέρωσή του κατέφυγε πρώτα στην Ιταλία και στη συνέχεια στην Ελβετία[14]. Εκεί, φιλοξενήθηκε στη Γενεύη από τον Ελβετό φιλέλληνα Εϋνάρδο.[17] Κατά την παραμονή του στην Ευρώπη μερίμνησε για την συγκέντρωση και διάθεση χρημάτων υπέρ του αγώνα της ανεξαρτησίας και ήταν σε επαφή με την «Επιτροπή Ζακύνθου» του Διονυσίου Ρώμα.[18] Πριν την ανάληψη της κυβέρνησης της Ελλάδας από τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο Σούτσος ήταν μια από τις πιθανές υποψηφιότητες για την κατάληψη αυτής της θέσης.[19]

Επί Καποδίστρια διορίστηκε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη Γαλλία, έπειτα από εισήγηση του Εϋνάρδου.[20] Αργότερα ορίστηκε από τον βασιλιά Όθωνα[21], πρεσβευτής της Ελλάδας στη Γαλλία, τη Ρωσική Αυτοκρατορία, τη Σουηδία και τη Δανία. Όταν το 1837 ο Πούσκιν απεβίωσε, ο Σούτσος δεν εμφανίστηκε στην κηδεία του, δηλώνοντας άρρωστος, αν και η πλειονότητα των ξένων πρεσβευτών τίμησαν τη σωρό του Πούσκιν με την παρουσία τους, ενώ επίσης στην Αθήνα, σχεδόν στη μόνη ευρωπαική πρωτεύουσα που συνέβη αυτό, δεν βρέθηκε καμιά αναφορά του Έλληνα πρέσβυ τότε στην Αγία Πετρούπολη Μιχαήλ Σούτσο ούτε για τον τρόπο θανάτου του Πούσκιν, ούτε για το συμβάν αυτό καν, γεγονός που πρέπει να δηλώνει πολλά για την εξέλιξη σχέσεων των 2 ανδρών (П.Е. Щеголев «Дуэль и смерть Пушкина. Исследование и материалы». М. 1987. С. 312, С. 333). Το 1839 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και χρημάτισε μέχρι το 1840 μέλος του συμβουλίου της Επικρατείας[22] ενώ αποτέλεσε έναν από τους πρώτους οικιστές της παλιάς αθηναϊκής συνοικίας Βάθης ή Βάθειας.[23]

Απεβίωσε στις 12 Ιουνίου του 1864 στην Αθήνα.

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τον γάμο του με τη Ρωξάνη Καρατζά, κόρη του Ιωάννη Καρατζά, απέκτησε παιδιά, που έζησαν στην Ελλάδα (εκτός από τον Ιωάννη και τον Γεώργιο):

  • Γρηγόριος Σούτσος, φημισμένος ζωγράφος της εποχής.
  • Ιωάννης Σούτσος, έζησε στο Παρίσι. Νυμφεύτηκε την Catherine Obrascoff, κόρη του Dmitri Obreskov.
  • Γεώργιος, παρέμεινε στη Μολδαβία.
  • Μαρία Σούτσου, σε ηλικία δεκαεπτά ετών παντρεύτηκε τον ιατρό Κωνσταντίνο Ζωγράφο, υπουργό Στρατιωτικών και Εξωτερικών.
  • Μαριόρα Σούτσου (απεβ. 1846), παντρεύτηκε τον Ιάκωβο Αργυρόπουλο (1774-1850) υπουργό των Οθωμανών στο Βερολίνο και μεγάλο Διερμηνέα της Υψηλής Πύλης, και είχε τέκνα:
    • Σεβαστεία Αργυροπούλου (1806-1883), παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Μάνο (1785-1835) συγγραφέα και νομικό και είχε τέκνο:
    • Περικλής Αργυρόπουλος (1810-1860), υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, νυμφεύτηκε την Αγλαΐα Ροσέτι και είχε τέκνο:
      • Ιάκωβος Αργυρόπουλος (1845-1923), πρόξενος της Ελλάδας στη Σμύρνη και πρέσβης της Ελλάδας στο Βελιγράδι, νυμφεύτηκε την Ασπασία Πετράκη, κόρη του Ανάργυρου, 1ου δημάρχου Αθήνας, υπουργού Δικαιοσύνης και Ναυτικών.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Faceted Application of Subject Terminology. 501699. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ Οι κατά την κηδείαν και το μνημόσυνον του αοιδίμου Μιχαήλ Σούτσου, πρώην Ηγεμόνος της Μολδαυϊας, εκφωνηθέντες επιτάφιοι λόγοι, Εκ του Τυπογραφείου Ν. Γ. Πάσσαρη, Εν Αθήναις, 1864, 6.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Σπυρίδωνος Μ. Θεοτόκη, Αλληλογραφία Ι. Α. Καποδίστρια-Ι. Γ. Εϋνάρδου 1826 - 1831, Βιβλιοπωλείον Ι. Ν. Σιδέρη, Εν Αθήναις, 1929, 458.
  4. ↑ 4,0 4,1 Αγαπητός Σ. Αγαπητός, Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος, Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις, 1877, 150.
  5. ↑ Αγαπητός, 155.
  6. ↑ Οι κατά την κηδείαν..., 1864, 7.
  7. ↑ Οι κατά την κηδείαν..., 1864, 8.
  8. ↑ Διονύσιος Κόκκινος, Η ελληνική επανάστασις, 1974, τόμος Α', 243.
  9. ↑ Οι κατά την κηδείαν..., 1864, 71.
  10. ↑ Νέα Εστία, τ. 898, 1696 - 1697.
  11. ↑ Κόκκινος, Α', 103.
  12. ↑ Κόκκινος, Α', 107 - 111.
  13. ↑ Κόκκινος, Α', 118.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Οι κατά την κηδείαν..., 1864, 13.
  15. ↑ Κόκκινος, Α', 249 - 251.
  16. ↑ βλέπε π. χ. "Οι κατά την κηδείαν και το μνημόσυνον του αοιδίμου Μιχαήλ Σούτσου, πρώην Ηγεμόνος της Μολδαυϊας, εκφωνηθέντες επιτάφιοι λόγοι", 1864, σ. 13, 45 και 75
  17. ↑ Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του νέου ελληνισμού, τόμος, Ζ', 497.
  18. ↑ Βακαλόπουλος, Ζ', 361 - 362.
  19. ↑ Βακαλόπουλος, Ζ', 689.
  20. ↑ Θεοτόκη, 1929, ιδ΄.
  21. ↑ Αγαπητός, 154.
  22. ↑ Οι κατά την κηδείαν..., 1864, 14.
  23. ↑ Ελευθεροτυπία: Από Βάθης στο ρέμα της Σταδίου.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Νέστωρ Καμαριάνος, Η συμβολή του ηγεμόνα της Μολδαβίας Μιχαήλ Σούτσου στη Φιλική Εταιρεία,Νέα Εστία, τ/χ.898(1964),σελ.1696-1701[1] Αρχειοθετήθηκε 2021-09-24 στο Wayback Machine.
Προκάτοχος:
Σκαρλάτος Β΄ Καλλιμάχης
3η φορά 		Πρίγκιπας της Μολδαβίας

1819-1821 		Διάδοχος:
μητροπολίτης Βενιαμίν∙
στόλνικοι Μάνου και Ρόζου-Νερουλού∙
Αλέξανδρος Υψηλάντης (Φιλικός)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μιχαήλ_Σούτσος&oldid=10695480"