Ποντγκόριτσα

Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 17/07/2015.

Συντεταγμένες: 42°26′29″N 19°15′46″E / 42.44139°N 19.26278°E / 42.44139; 19.26278

Ποντγκόριτσα
Σημαία Έμβλημα
Ποντγκόριτσα 42°26′29″N 19°15′46″E
Χώρα	Μαυροβούνιο[1]
Διοικητική υπαγωγή	Podgorica Municipality
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Olivera Injac (από 2023)
Έκταση	1.205 km²
Υψόμετρο	49 μέτρα[2]
Πληθυσμός	150.977 (2011)
Ταχ. κωδ.	81000
Τηλ. κωδ.	20
Ζώνη ώρας	UTC+01:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ποντγκόριτσα (μαυροβουνιακή: Подгорица/Podgorica), είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Μαυροβουνίου με πληθυσμό 156.169 κατοίκους. Αποτελεί σημαντικό οικονομικό, εμπορικό, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας και έδρα Πανεπιστημίου.

Μεταξύ του 1946 και του 1992 - την περίοδο που το Μαυροβούνιο ανήκε, ως Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, στη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (SFRY) - η πόλη ήταν γνωστή ως Τίτογκραντ (Μαυροβουνιακή Κυριλλική: Титоград) προς τιμή του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο.

Η ευνοϊκή θέση της Ποντγκόριτσα στη συμβολή των ποταμών Ρίμπνιτσα και Μοράτσα και στο σημείο συνάντησης της εύφορης Πεδιάδας της Ζέτα και της Κοιλάδας Μπγελοπάβλιτσι ενθάρρυνε την κατοίκηση. Η πόλη είναι κοντά σε κέντρα χειμερινών σπορ στα βόρεια και σε παραθαλάσσια θέρετρα της Αδριατικής.

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία καθώς και με το εμπόριο (κυρίως ξυλείας, που ανθεί λόγω των πολλών οροσειρών που την περιβάλλουν). Είναι πλούσια σε αρχαιολογικά μνημεία και ορθόδοξους ναούς και μοναστήρια.

Ο δήμος της Ποντγκόριτσα καλύπτει το 10,4% της επικράτειας του Μαυροβουνίου και έχει το 29,9% του πληθυσμού της χώρας. Είναι το διοικητικό κέντρο του έθνους και η οικονομική, πολιτιστική και εκπαιδευτική εστία του.

Το όνομα Ποντγκόριτσα σημαίνει "[περιοχή] κάτω από τη Γκόριτσα". Η Γκόριτσα, που σημαίνει "μικρός λόφος", είναι το όνομα ενός από τους καλυμμένους με κυπαρίσσια λοφίσκους πάνω από το κέντρο της πόλης.

Περίπου τρία χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ποντγκόριτσα βρίσκονται τα ερείπια της πόλης Δόκλειας της Ρωμαϊκής εποχής, από την οποία πήρε το όνομά του ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Διοκλητιανός. Σε μεταγενέστερους αιώνες, οι Ρωμαίοι "διόρθωσαν" το όνομα σε Διόκλεια, υποθέτοντας λανθασμένα ότι ένα "ι" είχε χαθεί στη λαϊκή ομιλία. "Ντούκλια" είναι η μεταγενέστερη (Νοτιοσλαβική) εκδοχή αυτής της λέξης.

Κατά την ίδρυσή της (κάποια στιγμή πριν τον 11ο αιώνα), η πόλη ονομαζόταν Μπιρζιμίνιουμ. Το Μεσαίωνα ήταν γνωστή ως Ρίμπνιτσα (Μαυροβουνιακή Κυριλλική: Рибница,). Το όνομα Ποντγκόριτσα χρησιμοποιήθηκε από το 1326. Από το 1946 ως το 1992 η πόλη ονομαζότανΤίτογκραντ προς τιμή του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, πρώην Προέδρου της Γιουγκοσλαβίας.

Η Ποντγκόριτσα βρίσκεται στο κεντρικό Μαυροβούνιο. Η περιοχή διασχίζεται από ποτάμια και η ίδια η πόλη είναι μόλις 15 χιλιόμετρα βόρεια της Λίμνης Σκόδρας. Τα ποτάμια Μοράτσα και Ρίμπνιτσα διαρρέουν την πόλη, ενώ κοντά ρέουν οι Ζέτα, Τσίγεβνα, Σίτνιτσα και Μάρεζα. Ο Μοράτσα είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της πόλης, με πλάτος 70 μέτρα κοντά στο κέντρο της και έχοντας διανοίξει ένα φαράγγι βάθους 20 μέτρων κατά την πορεία του μέσα από την πόλη. Εκτός από τους Μοράτσα και Ζέτα, τα άλλα ποτάμια έχουν τη μορφή μικρών ρεμάτων. Ο πλούτος υδάτινων μαζών είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της πόλης.

Σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του Μαυροβουνίου η Ποντγκόριτσα βρίσκεται σε μια κυρίως επίπεδη περιοχή στο βόρειο άκρο της πεδιάδας της Ζέτα, σε υψόμετρο 40 μέτρων. Οι μόνες εξαιρέσεις είναι οι λόφοι της πόλης. Σημαντικότερος είναι ο ύψους 130,3 μέτρων Λόφος Γκόριτσα, συνώνυμος της πόλης, που υψώνεται στο κέντρο της. Οι άλλοι λόφοι είναι οι Μάλο μπρντο ("μικρός λόφος", 205,4 μ.), Βέλιε μπρντο ("μεγάλος λόφος", 263 μ.), Λιούμποβιτς (101 μ.) και Νταϊμπάπσκα (172 μ.). Ως επί το πλείστον αυτοί είναι πολύ απότομοι για την ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, περιορίζουν την επέκταση της πόλης, ειδικά προς τα βόρεια. Ωστόσο η αστικοποίηση έχει αρχίσει να καταπατά τις κατώτερες πλαγιές των λόφων από τη δεκαετία του 1990. Η κυρίως πόλη της Ποντγκόριτσα έχει έκταση 108 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ η πραγματική αστικοποιημένη περιοχή είναι πολύ μικρότερη.

• 
  Το φαράγγι του ποταμού Μοράτσα.
• 
  Οι καταρράκτες του ποταμού Τσίγεβνα κοντά στην Ποντγκόριτσα.
• 
  Πανοραμική άποψη της Ποντγκόριτσα.

Σύμφωνα με την Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν η Ποντγκόριτσα έχει ένα κλίμα οριακό μεταξύ Μεσογειακού (Csa) και υγρού υποτροπικού (Cfa), δεδομένου ότι υπάρχει μόνο ένας καλοκαιρινός μήνας με βροχόπτωση μικρότερη των 40 χιλιοστών και μέαα θερινά υψηλά γύρω στους 30 °C και χειμερινά υψηλά γύρω στους 10 ° C. Αν και η πόλη είναι μόνο 35 χλμ. βόρεια της Αδριατικής Θάλασσας, σκέλους της Μεσογείου, το βουνό Ρούμιγια δρα ως φυσικό φράγμα των Δειναρικών Άλπεων, χωρίζοντας τη λεκάνη της Λίμνης Σκόδρας από τη θάλασσα και την περιοχή της Ποντγκόριτσα, περιορίζοντας έτσι την εύκρατη θαλάσσια επιρροή στο τοπικό κλίμα.

Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 1.600 χιλιοστά. Η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 25 ° C περίπου 135 ημέρες κάθε χρόνο και η μέση ημερήσια θερμοκρασία είναι 15,6 ° C. Ο αριθμός των βροχερών ημερών είναι περίπου 120, και εκείνων με ισχυρό άνεμο γύρω στις 60. Ένας κατά καιρούς ισχυρός βόρειος άνεμος επηρεάζει το κλίμα το χειμώνα, μειώνοντας την αισθητή θερμοκρασία κατά μερικούς βαθμούς.

Το μέγιστο ρεκόρ χιονόπτωσης σημειώθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2012, όταν καταμετρήθηκαν 58 εκ. χιονόπτωσης. Πριν από αυτό η μεγαλύτερη χιονόπτωση στην Ποντγκόριτσα ήταν το 1954, όταν καταγράφηκαν 52 εκατοστά χιονιού.

Το μείγμα αρχιτεκτονικών ρυθμών της Ποντγκόριτσα αντικατοπτρίζει την ταραγμένη ιστορία της πόλης και της χώρας: καθώς το ένα καθεστώς διαδεχόταν το άλλο, εισαγόταν ο αντίστοιχος ρυθμός.

Ως τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1878, η Ποντγκόριτσα έχει πολλά παραδείγματα τουρκικής αρχιτεκτονικής. Τα παλαιότερα κομμάτια της πόλης, η Στάρα Βάρος (Παλιά πόλη) και το Ντρατς είναι χαρακτηριστικά αυτής, με δύο τζαμιά, ένα τουρκικό πύργο ρολογιού και στενούς ελικοειδείς δρόμους.

Όταν η πόλη ενσωματώθηκε στο Μαυροβούνιο ο αστικός πυρήνας μεταφέρθηκε στην άλλη όχθη του ποταμού Ρίμπνιτσα, όπου η πόλη αναπτύχθηκε με πιο ευρωπαϊκό ρυθμό, με φαρδύτερους δρόμους σε ορθογώνια διάταξη. Αυτό το τμήμα της πόλης σήμερα θεωρείται παραδοσιακά το κέντρο πόλης και ονομάζεται Νέα Βάρος (Νέα πόλη).

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Ποντγκόριτσα σχεδόν ισοπεδώθηκε, καθώς βομβαρδίστηκε πάνω από 70 φορές. Μετά την απελευθέρωση άρχισε η ανοικοδόμηση όπως και σε άλλες πόλεις της κομμουνιστικής ΟΣΔΓ. Ανεγέρθηκαν μαζικές οικιστικές μονάδες, με βασικό σχεδιασμό χαρακτηριστικό των χωρών του Ανατολικού Μπλοκ. Ολόκληρο το τμήμα της πόλης στη δεξιά όχθη του ποταμού Μοράτσα οικοδομήθηκε με αυτό τον τρόπο.

Την περίοδο αυτή αναπτύχθηκαν οι κύριες σύγχρονες κυκλοφοριακές αρτηρίες, που επέκτειναν το ορθογώνιο οδικό δίκτυο του κέντρου της πόλης στα νότια και στα δυτικά. Η οικιστική και υποδομική ανάπτυξη την εποχή της ΟΣΔΓ έχει διαμορφώσει ως επί το πλείστον τη μορφή της σημερινής Ποντγκόριτσα και έχει απορροφήσει την άνευ προηγουμένου αύξηση του πληθυσμού που ακολούθησε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

• 
  Ρωμαϊκή Πλατεία.
• 
  Γέφυρα Μπλάζο Γιοβάνοβιτς στο Μοράτσα.
• 
  Κτίριο γραφείων στην Οδό Τζορτζ Ουώσιγκτον
• 
  Πολυόροφα κτίρια κατοικιών στην Ποντγκόριτσα.
• 
  Εμπορικό κέντρο Delta.
• 
  κατασκευαστική έκρηξη στην Ποντγκόριτσα.

Μια σημαντική πρόοδος στην αρχιτεκτονική της Ποντγκόριτσα ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και, από τότε, το πρόσωπο της πόλης έχει αλλάξει ταχύτατα. Οι οικιστικές και επιχειρηματικές κατασκευές προχωρούν γρήγορα, ενσωματώνοντας σύγχρονες αρχιτεκτονικές τάσεις με γυαλί και χάλυβα. Σε μια προσπάθεια δημιουργίας μιας αναγνωρίσιμης και σύγχρονης πρωτεύουσας του κράτους, αξιωματούχοι της πόλης κατευθύνουν σημαντικές επενδύσεις στους δημόσιους χώρους της. Έτσι η πόλη έχει αποκτήσει εντελώς νέες πλατείες, πάρκα και μνημεία. Νέα ορόσημα περιλαμβάνουν τον Ορθόδοξο ναό Hristovog Vaskrsenja και τη Γέφυρα της Χιλιετίας, το κύριο χαρακτηριστικό του ορίζοντα της Ποντγκόριτσα.

Η Ποντγκόριτσα βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολλών ιστορικά σημαντικών διαδρομών, κοντά στους ποταμούς Ζέτα, Μοράτσα, Τσίγεβνα, Ρίμπνιτσα, Σίτνιτσα και Μάρεζα στην κοιλάδα της Λίμνης Σκόδρας και κοντά στην Αδριατική Θάλασσα, σε εύφορες πεδιάδες με ευνοϊκό κλίμα. Οι πρώτοι ανθρώπινοι οικισμοί ήταν στην προϊστορία: τα παλαιότερα φυσικά κατάλοιπα είναι από την ύστερη Λίθινη Εποχή εποχή των λίθων.

Κατά την Εποχή του Σιδήρου η περιοχή μεταξύ των κοιλάδων Ζέτα και Μπγελοπάβλιτσι καταλήφθηκε από δύο ιλλυρικές φυλές, τους Λαβεάται και τους Δοκλεάτες. Ο πληθυσμός της πόλης Δόκλειας ήταν 8.000-10.000 και εκεί αντιμετωπίσθηκαν όλα τα βασικά αστικά θέματα. Η υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα (σε ακτίνα περίπου 10 χιλιομέτρων) κατέστη δυνατή από τη γεωγραφική θέση, το ευνοϊκό κλίμα και τις οικονομικές συνθήκες και από τις αμυντικές θέσεις που είχαν μεγάλη σημασία εκείνη την εποχή.

Από τον 5ο αιώνα μ.Χ., με την άφιξη των πρώτων Σλαβικών και Αβαρικών φυλών και την αρχή της διάλυσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η περιοχή γνώρισε πολλά σημαντικά γεγονότα. Με την πάροδο του χρόνου οι οχυρώσεις έπαψαν να λειτουργούν και χτίστηκαν νέες πόλεις. Ενας νέος οικισμός ιδρύθηκε, η Ρίμπνιτσα, που πιθανώς πήρε το όνομά του από τον ομώνυμο ποταμό, στις όχθες του οποίου χτίστηκε. Αναφέρεται για πρώτη φορά επί της βασιλείας της δυναστείας των Νεμάνιτς, ως μέρος του Σερβικού Βασιλείου. Η σημασία της Ρίμπνιτσα οφειλόταν στη θέση της, ως σταυροδρόμι στις επικοινωνίες με τη δύση. [Παραπομπή που απαιτείται]

Το όνομα Ποντγκόριτσα αναφέρεται για πρώτη φορά το 1326 σε δικαστικό έγγραφο των αρχείων του Κότορ. Η πόλη ήταν οικονομικά ισχυρή: οι εμπορικοί δρόμοι μεταξύ της Δημοκρατίας της Ραγούσας και της Σερβίας, αρκετά αναπτυγμένοι εκείνη την εποχή, διατηρήθηκαν μέσω του δρόμου που οδηγούσε στην Ποντγκόριτσα μέσω του Τρεμπίνιε και του Νίκσιτς. Ως πολυσύχναστο σταυροδρόμι, η Ποντγκόριτσα ήταν ένα ζωντανό περιφερειακό κέντρο εμπορίου και επικοινωνίας. Αυτό ενίσχυσε την ανάπτυξή της, την οικονομική δύναμη, τη στρατιωτική ισχύ και τη στρατηγική σημασία της.

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε την Ποντγκόριτσα το 1474. Η πόλη έγινε καζάς του Σαντζακίου της Σκόδρας το 1479. Οι Οθωμανοί έχτισαν ένα μεγάλο φρούριο στην Ποντγκόριτσα και ο υπάρχων οικισμός με τις εξαιρετικά ανεπτυγμένες εμπορικές σχέσεις του έγινε το κύριος Οθωμανικό αμυντικό και επιθετικό προπύργιο στην περιοχή. Ο Οθωμανός σουλτάνος ​​αποφάσισε να ανοικοδομήσει την Ποντγκόριτσα και το Μπάλετς και να τα εποικήσει με 5.000 Μουσουλμανικές οικογένειες (κυρίως σλαβικής ή αλβανικής καταγωγής) ^[4][5], προκειμένου να σταματήσει τη συνεργασία μεταξύ του Πριγκιπάτου της Ζέτα και της Βενετικής Αλβανίας^[5]. Ο χαρακτήρας της πόλης άλλαξε ριζικά. Οι Τούρκοι οχύρωσαν την πόλη, έχτισαν πύργους, πύλες και αμυντικά οχυρά που έδωσαν στην Ποντγκόριτσα την εμφάνιση μιας ανατολικής στρατιωτικής πόλης.

Το 1864 η Ποντγκόριτσα έγινε καζάς του Βιλαετίου της Σκόδρας με το όνομα Μπεγκιουρτλέν ("βατόμουρο", επίσης γνωστή ως Μπουργκούριτσε). Μετά από έναν μακροχρόνιο πόλεμο στον οποίο οι Μαυροβούνιοι αγωνίστηκαν για την ανεξαρτησία τους από τους Τούρκους, η Ποντγκόριτσα εντάχθηκε τελικά με την απόφαση του Συνεδρίου του Βερολίνου στο Βασίλειο του Μαυροβουνίου το 1878. Εκείνη την εποχή υπήρχαν περίπου 1.500 σπίτια στην Ποντγκόριτσα, με περισσότερους από 8.000 κατοίκους, που συμβίωναν - Ορθόδοξοι, Ρωμαιοκαθολικοί και Μουσουλμάνοι.

Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου το 1878, οπότε η Ποντγκόριτσα προσαρτήθηκε στο Πριγκιπάτο του Μαυροβουνίου (σηματοδοτώντας το τέλος τεσσάρων αιώνων Οθωμανικής κυριαρχίας και την αρχή μιας νέας εποχής για την Ποντγκόριτσα και το Μαυροβούνιο), η πόλη αναπτύχθηκε γρήγορα και έγινε μια ισχυρή αγορά. Οι πρώτες μορφές συγκέντρωσης κεφαλαίων εμφανίστηκαν το 1902, όταν κατασκευάστηκαν δρόμοι προς όλες τις γειτονικές πόλεις και ο καπνός έγινε το πρώτο σημαντικό εμπορικό προϊόν της Ποντγκόριτσα. Στη συνέχεια, το 1904 μια αποταμιευτική τράπεζα ονόματι Ζέτσκα αποτέλεσε το πρώτο σημαντικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα και σύντομα μετεξελίχθηκε στην Τράπεζα Ποντγκόριτσκα. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σημάδεψε το τέλος της δυναμικής ανάπτυξης για την Ποντγκόριτσα, που μέχρι τότε ήταν η μεγαλύτερη πόλη στο νεοανακηρυγμένο Βασίλειο του Μαυροβουνίου. Η Ποντγκόριτσα, όπως και η υπόλοιπη χώρα, ήταν υπό την κατοχή της Αυστροουγγαρίας από το 1916 ως το 1918. Μετά την απελευθέρωση από τους Συμμάχους το 1918, η αμφιλεγόμενη Συνέλευση της Ποντγκόριτσα σημάδεψε το τέλος της κρατικής υπόστασης του Μαυροβουνίου, καθώς το Μαυροβούνιο συγχωνεύθηκε με το Βασίλειο της Σερβίας και τελικά ενσωματώθηκε στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου ο πληθυσμός της Ποντγκόριτσα ήταν περίπου 13.000.

Η Ποντγκόριτσα υπέστη μεγάλες καταστροφές κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πόλη βομβαρδίστηκε πάνω από 70 φορές σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, ισοπεδώθηκε και σκοτώθηκαν πάνω από 4.100 ανθρώπους. Απελευθερώθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1944 και στις 13 Ιουλίου 1946 έγινε η πρωτεύουσα της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου (μία από τις δημοκρατίες της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας) με το όνομα Tίτογκραντ. Ακολούθησε μια περίοδος άνευ προηγουμένου επέκτασης . Οπως και στην υπόλοιπη Γιουγκοσλαβία, ο πληθυσμός αυξήθηκε θεαματικά, η πόλη εκβιομηχανίστηκε σε μεγάλο βαθμό, βελτιώθηκαν οι υποδομές και ιδρύθηκαν κέντρα υγείας, εκπαίδευσης και πολιτισμού, μεταμορφώνοντάς την στο εμπορικό, κοινωνικοοικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Η πρόοδος σταμάτησε ξανά τη δεκαετία του 1990 με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και το όνομα της Ποντγκόριτσα επαναφέρθηκε στις 2 Απριλίου 1992, όταν Σερβία και Μαυροβούνιο σχημάτισαν ομοσπονδιακό κράτος.

Οι καταστρεπτικοί Γιουγκοσλαβικοί πόλεμοι παρέκαμψαν το Μαυροβούνιο, αλλά ολόκληρη η χώρα επηρεάστηκε πολύ οικονομικά με σοβαρή οικονομική στασιμότητα που διήρκεσε όλη τη δεκαετία του '90 λόγω των διεθνών κυρώσεων. Η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και, μετά το επιτυχημένο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας το Μάιο του 2006, η Ποντγκόριτσα έγινε η επίσημη πρωτεύουσα ενός ανεξάρτητου κράτους, ενισχύοντας το καθεστώς της ως περιφερειακό κέντρο και αυξάνοντας τις οικονομικές της προοπτικές.

Σήμερα η Ποντγκόριτσα είναι έδρα του Κοινοβουλίου και της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου, αλλά όχι του προέδρου της χώρας, που κατοικεί στην πρώην βασιλική πρωτεύουσα Τσέτινιε.

Η Ποντγκόριτσα στεγάζει πολλά πολιτιστικά ιδρύματα και εκδηλώσεις του Μαυροβουνίου. Φιλοξενεί το Εθνικό Θέατρο του Μαυροβουνίου και πολλά μουσεία και πινακοθήκες. Το Εθνικό Θέατρο του Μαυροβουνίου είναι το σημαντικότερο θέατρο όχι μόνο στην Ποντγκόριτσα αλλά σε όλο το Μαυροβούνιο. Η Ποντγκόριτσα φιλοξενεί επίσης το Δημοτικό Θέατρο (Gradsko pozorište), που περιλαμβάνει το Παιδικό Θέατρο και το Κουκλοθέατρο. Αν και όχι τόσο πλούσια σε μουσεία και πινακοθήκε, όπως η ιστορική βασιλική πρωτεύουσα Τσέτινιε, έχει πολλά αξιόλογα μουσεία:

• Το Δημοτικό Μουσείο της Ποντγκόριτσα (Muzej grada Podgorice) διασώζει την πλούσια κληρονομιά της Ποντγκόριτσα. Ιδρύθηκε το 1950 και έχει τέσσερα τμήματα: αρχαιολογικό, εθνογραφικό, ιστορικό και πολιτιστικό-ιστορικό. Στεγάζει αντικείμενα που χρονολογούνται από τη Ρωμαϊκή και την Ιλλυρική περίοδο.
• Το Κέντρο Αρχαιολογικής Έρευνας (Centar za arheološka istraživanja) ιδρύθηκε το 1961. Αποστολή του είναι η συγκέντρωση, η ταξινόμηση, η αποκατάσταση και η προβολή αρχαιολογικών χώρων.
• Το Μουσείο Mάρκο Μίλιανοβ (Muzej Marka Miljanova) στο Mέντουν (13 χλμ. από την Ποντγκόριτσα) παρουσιάζει τη ζωή του 19ου αιώνα στο Μαυροβούνιο.
• Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Prirodnjački muzej) παρουσιάζει δείγματα της χλωρίδας και της πανίδας του Μαυροβουνίου. Αυτό το μουσείο δεν έχει δικό του εκθεσιακό χώρο, παρά τις πολλές σχετικές προτάσεις και πρωτοβουλίες.

Υπάρχει μια αξιόλογη πινακοθήκη στο συγκρότημα Ντβόρατς Πετρόβιτσα (Κάστρο Πέτροβιτς) στο μεγαλύτερο δημόσιο πάρκο της Ποντγκόριτσα. Το κάστρο του Βασιλιά Νικολάου, το Περγιάνιτσκι Ντομ (Οίκος της Τιμητικής Φρουράς), το παρεκκλήσι του κάστρου και τα γύρω κτίρια μετατράπηκαν σε πινακοθήκη το 1984. Από το 1995 είναι τμήμα του Κέντρου Σύγχρονων Τεχνών (Centar savremenih umjetnosti) και στεγάζει περίπου 1.500 έργα της τέχνης. Ο ιστορικός Κινηματογράφος του Πολιτισμού (Kino Kultura), που ιδρύθηκε το 1949, έκλεισε το Νοέμβριο του 2008 λόγω των συνεχών οικονομικών ζημιών που άφηνε. Ήταν ο μόνος κινηματογράφος στην πόλη επί 6 δεκαετίες. Το κτίριο του πρώην κινηματογράφου θα μετασκευασθεί για να στεγάσει το Δημοτικό Θέατρο της Ποντγκόριτσα. Λίγο μετά το κλείσιμό του άνοιξε στο εμπορικό κέντρο της Delta City ένα κινηματογραφικό συγκρότημα 6 αιθουσών της Ster-Kinekor (που αργότερα το απέκτησε η Cineplexx).

Σημαντικό πολιτιστικό ίδρυμα με ζωή πάνω από πενήντα χρόνια είναι το Πολιτιστικό-Ενημερωτικό κέντρο Μπούντο Τόμοβιτς (KIC Budo Tomović). Είναι ένας δημόσιος οργανισμός που διοργανώνει διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, όπως το Πολιτιστικό Καλοκαίρι της Ποντγκόριτσα (Podgoričko Kulturno Ljeto), το FIAT - Διεθνές Φεστιβάλ Εναλλακτικού Θεάτρου (Festival Internacionalnog Alternativnog Teatra), το DEUS - Δεκεμβριανή Καλλιτεχνική Σκηνή (Decembarska Umjetnička Scena).

• Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Центар за хеленске студије) ιδρύθηκε στα τέλη του 2015 στην Ποντγκόριτσα, ως πρώτη μη κερδοσκοπική οργάνωση, που αποβλέπει στη μελέτη και στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στο Μαυροβούνιο. Οι κύριοι στόχοι του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών είναι η έρευνα και η προβολή του ελληνικού πολιτισμού από την περίοδο της κλασικής αρχαιότητας μέχρι τη σημερινή εποχή. Ορισμένοι από τους από τους ερευνητικούς και τους επιστημονικούς του στόχους αφορούν τους τομείς της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, της αρχαιολογίας, της φιλολογίας, της θεολογίας, της ιστορίας και της τέχνης, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αναδείξει και άλλα σημαντικά πεδία που σχετίζονται με τη μελέτη του ελληνικού κόσμου. Οι στόχοι του κέντρου σχετίζονται, επίσης, με την έρευνα της επίδρασης του ελληνικού πολιτισμού για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, αλλά και με την καλλιέργεια και την προβολή των ανθρωπιστικών ιδανικών βασισμένων στις καθολικές αξίες οι οποίες θεμελιώνονται στον ελληνικό πολιτισμό.

Η Μπούντουτσνοστ Ποντγκόριτσα είναι ο σημαντικότερος αθλητικός σύλλογος στην Ποντγκόριτσα. Το όνομά της σημαίνει Μέλλον.

Τα δημοφιλέστερα αθλήματα είναι μακράν το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Το μπάσκετ έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές με την επιτυχία της ΚΚ Μπούντουτσνοστ στα τέλη του 20ου και τις αρχές του 21ου αιώνα, τόσο σε Περιφερειακούς όσο και σε Ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Το ποδόσφαιρο στην Ποντγκόριτσα έχει μια μακρά παράδοση που συνδέεται με τη Μπούντουτσνοστ. Οι παγκοσμίως γνωστοί παίκτες Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς και Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς γεννήθηκαν στην Ποντγκόριτσα και έκαναν το ντεμπούτο τους σε αυτή την ομάδα. Ο σύλλογος ΦΚ Ζέτα από το προάστιο της Ποντγκόριτσα Γκολουμπόβτσι έχει επίσης ανέβει στο πρώην πρωτάθλημα της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Αυτοί οι σύλλογοι, μαζί με τη Σούτιεσκα από το Nίκσιτς, ανταγωνίζονται συνήθως για την πρώτη θέση στο Πρωτάθλημα του Μαυροβουνίου. Άλλοι σύλλογοι από την Ποντγκόριτσα και τα περίχωρά της παίζουν στο Πρωτάθλημα του Μαυροβουνίου, όπως η OΦK Tίτογκραντ, η Ντέσιτς (Τούζι) και η Κομ. Δημοφιλέστεροι σύλλογοι από τα προάστια είναι οι ΦΚ Ρίμπνιτσα από το Kόνικ, ΦΚ Ζάμπγελο από το Ζάμπγελο και ο OΦK Μλάντοστ 1970 από τη Ντόνια Γκόριτσα.

Η ομάδα βόλεϊ OK Μπούντουτσνοστ και η γυναικεία ομάδα χάντμπολ ΖΡΚ Μπούντουτσνοστ είχαν σημαντικές επιτυχίες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Το σκάκι είναι ένα άλλο δημοφιλές άθλημα και κάποιοι διάσημοι παγκοσμίως σκακιστές, όπως ο Σλάβκο Ντέντιτς, γεννήθηκαν στην Ποντγκόριτσα.

Αθλητικές εκδηλώσεις, όπως ο ετήσιος Μαραθώνιος της Ποντγκόριτσα και τα άλματα στον Ποταμό Μοράτσα, προσελκύουν διεθνείς συμμετοχές. Η Ποντγκόριτσα φιλοξένησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πόλο Ανδρών της FINA του 2009.

Η Ποντγκόριτσα έχει διάφορες αθλητικές εγκαταστάσεις, ορισμένες υπό ανακατασκευή και επέκταση. Οι κυριότερες είναι:

• Δημοτικό Στάδιο της Ποντγκόριτσα. Όταν ολοκληρωθούν οι ανατολικές κερκίδες θα έχει χωρητικότητα 24.000. Είναι η έδρα της ΦΚ Μπούντουτσνοστ ΠοντγκόριτσαFK και της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου του Μαυροβουνίου. Είναι σήμερα το μοναδικό γήπεδο στο Μαυροβούνιο που συμμορφώνεται με τα πρότυπα της FIFA για διεθνείς ποδοσφαιρικούς αγώνες.
• Αθλητικό κέντρο Μοράτσα, μια πολυλειτουργική κλειστή αθλητική εγκατάσταση. Έχει χωρητικότητα 4.200 θέσεων. Φιλοξενούσε ένα γκρουπ του Ευρωμπάσκετ 2005, ενώ οι άλλοι αγώνες διεξήχθησαν στο Βελιγράδι, στο Βρσατς και στο Νόβι Σαντ.

Σχεδόν κάθε ποδοσφαιρικός σύλλογος στην Ποντγκόριτσα έχει το δικό του στάδιο, παρόλο που συχνά είναι απλά γήπεδα με μικρές ή καθόλου κερκίδες. Άλλες αξιόλογες εγκαταστάσεις είναι το Στάντιον μάλιχ σπόρτοβα, κάτω από το λόφο Γκόριτσα και ένα σκοπευτήριο στο λόφο Λιούμποβιτς. Υπάρχουν πολλοί άλλοι αθλητικοί χώροι γύρω από την πόλη, κυρίως κλειστά γήπεδα ποδοσφαίρου.

Η Ποντγκόριτσα δεν είναι μόνο το διοικητικό κέντρο του Μαυροβουνίου αλλά και το κύριο οικονομικό της κέντρο. Το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής, οικονομικής και εμπορικής βάσης του Μαυροβουνίου βρίσκεται στην Ποντγκόριτσα.

Πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας της Ποντγκόριτσα αποτελούσαν το εμπόριο και η μικρής κλίμακας μεταποίηση, οικονομικό μοντέλο που είχε καθιερωθεί κατά τη διάρκεια της μακράς κυριαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ποντγκόριτσα έγινε πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου και εστία της ταχείας αστικοποίησης και εκβιομηχάνισης της εποχής της ΣΟΔΓ. Βιομηχανίες όπως επεξεργασίας αλουμινίου και καπνού, κλωστοϋφαντουργία, μηχανών, παραγωγή οχημάτων και οινοποιίας δημιουργήθηκαν μέσα και γύρω από την πόλη. Το 1981 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ποντγκόριτσα ήταν το 87% του μέσου όρου της Γιουγκοσλαβίας^[6].

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, οι Γιουγκοσλαβικοί πόλεμοι και οι επιβληθείσες από τον ΟΗΕ κυρώσεις άφησαν τις βιομηχανίες της Ποντγκόριτσα χωρίς παραδοσιακές αγορές, προμηθευτές και διαθέσιμα κεφάλαια. Αυτό, σε συνδυασμό με τις πιέσεις τις χαρακτηριστικές της μετάβασης, οδήγησε σε απομείωση της βιομηχανικής βάσης, οπότε πολλές βιομηχανίες κατέρρευσαν αφήνοντας χιλιάδες άνεργους. Ωστόσο μερικές από τις βιομηχανίες, όπως το Εργοστάσιο Αλουμινίου της Ποντγκόριτσα και το Πλάνταζε, κατάφεραν να επιβιώσουν από την αναταραχή της δεκαετίας του 1990 και εξακολουθούν να συμβάλλουν σημαντικά στην εξαγωγή και τη βιομηχανική παραγωγή του Μαυροβουνίου μέχρι σήμερα.

Καθώς το Μαυροβούνιο ξεκίνησε την προσπάθειά του για ανεξαρτησία από τη Σερβία στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Ποντγκόριτσα επωφελήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αυξημένη συγκέντρωση κυβερνητικών και υπηρεσιακών τομέων. Εκτός από σχεδόν ολόκληρη την κυβέρνηση η Ποντγκόριτσα είναι έδρα του Χρηματιστηρίου του Μαυροβουνίου και άλλων μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας, μαζί με τηλεπικοινωνιακούς φορείς, μέσα μαζικής ενημέρωσης, την εταιρεία αεροπορικών μεταφορών του Μαυροβουνίου και άλλους σημαντικούς οργανισμούς και εταιρείες.

Η μεγάλη παρουσία κυβερνητικών και υπηρεσιακών τομέων έβγαλε την οικονομία της Ποντγκόριτσα από την παρατεταμένη στασιμότητα κατά την ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του 2000, που έπληξε σκληρά το Μαυροβούνιο. Αν και, στα μέσα του 2014, περίπου το 30% των πολιτών του Μαυροβουνίου ζούσαν στην Ποντγκόριτσα, εκεί αντιστοιχούσε το 44% της απασχόλησης της χώρας. Από το σύνολο των μισθών που καταβλήθηκαν στο Μαυροβούνιο κατά το έτος αυτό, το 47% καταβλήθηκε στην Ποντγκόριτσα. Ο μέσος μηνιαίος καθαρός μισθός το Μάιο του 2014 ήταν 509 ευρώ στο δήμο της Ποντγκόριτσα.^[7]

• 
  Λεωφόρος Τζορτζ Ουώσιγκτον
• 
  Λεωφόρος Τζορτζ Ουώσιγκτον
• 
  Εμπορικό κέντρο Κρούσεβατς

Αν και είναι μεσαίου μεγέθους για τα ευρωπαϊκά μέτρα η Ποντγκόριτσα είναι μακράν η μεγαλύτερη πόλη στο Μαυροβούνιο: σχεδόν το ένα τρίτο των πολιτών του Μαυροβουνίου ζουν εκεί. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 υπάρχουν 185.937 άτομα στην Πρωτεύουσα Πόλη της Ποντγκόριτσα, που είναι ανάλογη με τη μητροπολιτική περιοχή και περιλαμβάνει τις μικρές πόλεις Τούζι και Γκολουμπόβτσι, ενώ 150.977 ζουν στην κυρίως πόλη.

Από το συνολικό πληθυσμό της πρωτεύουσας της Ποντγκόριτσα, το 48,73% είναι άνδρες, ενώ το 51,27% είναι γυναίκες. Η μέση ηλικία του πληθυσμού της Ποντγκόριτσα είναι 35,7. Η Σερβική είναι η περισσότερο ομιλούμενη γλώσσα, με το 42,4% των πολιτών της Ποντγκόριτσα να τη δηλώνουν ως την πρώτη τους γλώσσα. Ακολουθείται από τη Μαυροβουνιακή, με 41,17%. Άλλες σημαντικές γλώσσες που ομιλούνται στην Ποντγκόριτσα είναι οι Αλβανική (5,53%) και η γλώσσα των Ρομά (1,81%).

Η πλειοψηφία των πολιτών της Ποντγκόριτσα είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (78,27%), ενώ υπάρχουν σημαντικές μειονότητες Μουσουλμάνων (11,23%) και Καθολικών (4,27%).

Στην Ποντγκόριτσα ζουν τρεις κύριες θρησκευτικές ομάδες: Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Σουνίτες Μουσουλμάνοι και Καθολικοί Χριστιανοί.

Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί προέρχονται κυρίως από τον τοπικό πληθυσμό Μαυροβουνίων και Σέρβων, που δέχτηκαν την Ορθόδοξη Εκκλησία κατά το Μεσαίωνα μετά από τη σημαντική διάσπαση κατά το Μεγάλο Σχίσμα. Αποτελούν την πλειοψηφούσα θρησκευτική ομάδα. Υπάρχουν διάφορες Ανατολικές Ορθόδοξες εκκλησίες στην πόλη, όπως η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται από το 13ο αιώνα ή ο καθεδρικός ναός της Αναστάσεως του Χριστού που είναι η μεγαλύτερη εκκλησία της πόλης που έχει ανεγερθεί πρόσφατα. Ο Μουσουλμανικός πληθυσμός προέρχεται κυρίως από ντόπιους Βόσνιους, καθώς και από Αλβανούς.

Υπάρχουν αρκετά τζαμιά στην Ποντγκόριτσα και στο Τούζι. Ο Καθολικός πληθυσμός αποτελείται κυρίως από την τοπική Αλβανική μειονότητα. Ο κύριος χώρος λατρείας για τον Καθολικό πληθυσμό βρίσκεται στη συνοικία Κόνικ και είναι η εκκλησία της Ιεράς Καρδιάς του Ιησού που κατασκευάστηκε το 1966, σε στυλ Μπρουταλισμού που την καθιστά μοναδική. Άλλες Καθολικές εκκλησίες βρίσκονται στο ανατολικό προάστιο Τούζι.

Τα περισσότερα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του Μαυροβουνίου βρίσκονται στην Ποντγκόριτσα. Μεταξύ αυτών το Πανεπιστήμιο του Μαυροβουνίου, το σημαντικότερο από αυτά, περιλαμβάνει τις σχολές Οικονομική, Νομική, Πολιτικών Επιστημών, Αρχιτεκτονικής, Πολιτικών Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Μεταλλουργίας και Τεχνολογίας, Φυσικών Επιστημών και Μαθηματικών, Ιατρική, Φαρμακευτική και Βιοτεχνολογίας και επιστημονικά ερευνητικά ινστιτούτα Ξένων Γλωσσών, Βιοτεχνολογίας και Ιστορίας.

Στην Ποντγκόριτσα βρίσκεται η Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών του Μαυροβουνίου και ο πολιτιστικός οργανισμός DANU.

Το Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 2006 ως το πρώτο ιδιωτικό πανεπιστήμιο στο Μαυροβούνιο. Εν τω μεταξύ ο αριθμός των ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκε, όπως το UDG - Πανεπιστήμιο της Ντόνια Γκόριτσα. Ο δήμος της Ποντγκόριτσα έχει 34 δημοτικά σχολεία και 10 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρώτο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που ιδρύθηκε στην Ποντγκόριτσα ήταν το Γυμνάσιο "Σλόμπονταν Σκέροβιτς" το 1907. Το ανακατασκευασμένο οικονομικό γυμνάσιο προσφέρει νέα χαρακτηριστικά και εκπαίδευση ανώτερης ποιότητας. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ράντοσαβ Λιούμοβιτς θεωρείται ως η πιο ολοκληρωμένη στο Μαυροβούνιο.

Η θέση της Ποντγκόριτσα στο κεντρικό Μαυροβούνιο την καθιστά φυσικό κόμβο για τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές. Οι δρόμοι στο Μαυροβούνιο (ειδικά εκείνοι που συνδέουν την Ποντγκόριτσα με το βόρειο Μαυροβούνιο και τη Σερβία) είναι συνήθως κατώτεροι από τους σύγχρονους ευρωπαϊκούς δρόμους. Και οι δύο μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι του Μαυροβουνίου, Μπαρ-Μπόλιαρε (υπό κατασκευή) και Νούντο-Μπόζαϊ (προγραμματιζόμενος), θα περάσουν κοντά στην Ποντγκόριτσα. Η πρόσφατα κατασκευασμένη σήραγγα Σόζινα (4,2 χλμ.) συντόμευσε το ταξίδι από την Ποντγκόριτσα στο Μπαρ (κύριο λιμάνι του Μαυροβουνίου) σε λιγότερο από 30 λεπτά. Επίσης κατασκευάστηκε νέα οδική παράκαμψη το 2011, για να εκτρέψει από το κέντρο της πόλης το μεταφορικό φόρτο από βορρά προς νότο. Επίσης έχει σχεδιαστεί μια νοτιοδυτική παράκαμψη, με τον ίδιο στόχο εκτροπής της βαριάς κυκλοφορίας από τον πυρήνα της πόλης. Η Ποντγκόριτσα είναι επίσης χαρακτηριστική για το εκτεταμένο δίκτυο λεωφόρων της με πολλές λωρίδες, που καθιστούν τις εσωτερικές συγκοινωνίες γρήγορες και αποτελεσματικές. Η κυκλοφορία πάνω από τον ποταμό Μοράτσα είναι ικανοποιητική καθώς οι όχθες του ποταμού συνδέονται πολύ καλά με 6 οδικές γέφυρες και 3 πεζογέφυρες.

Οι σημερινές κύριες διασυνδέσεις της Ποντγκόριτσα είναι:

• βόρεια (E65, E80), προς το Βελιγράδι και την Κεντρική Ευρώπη
• δυτικά (E762), προς το Νίκσιτς, τη Βοσνία και τη Δυτική Ευρώπη
• νότια (E65, E80) προς τις ακτές της Αδριατικής
• ανατολικά (Ε762) προς την Αλβανία

Η Ποντγκόριτσα είναι κομβικό σημείο του σχήματος Χ σιδηροδρομικού δικτύου του Μαυροβουνίου. Η γραμμή Βελιγραδίου-Μπαρ συγκλίνει με τη γραμμή προς Nίκσιτς και εκείνη προς τη Σκόδρα στο Σιδηροδρομικό σταθμό της Ποντγκόριτσα. Ο σταθμός βρίσκεται 1,5 χλμ. νοτιοανατολικά από την κεντρική πλατεία της πόλης. Η κύρια σιδηροδρομική σύνδεση της Ποντγκόριτσα (τόσο για την κυκλοφορία επιβατών όσο και για τις εμπορευματικές μεταφορές) είναι η Βελιγράδι-Μπαρ. Η σύνδεση με το Nίκσιτς απέκτησε πρόσφατα ηλεκτροκίνηση^[8] και στη συνέχεια η εξυπηρέτηση επιβατών ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012. Η σιδηροδρομική σύνδεση με τη Σκόδρα χρησιμοποιείται επί του παρόντος μόνο για εμπορεύματα.

Το Αεροδρόμιο της Ποντγκόριτσα βρίσκεται στην Πεδιάδα της Ζέτα, 11χλμ. νότια του κέντρου της πόλης και είναι το κύριο διεθνές αεροδρόμιο του Μαυροβουνίου.

• Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, εκδ. ΔΟΜΗ, τ.3, 2006.

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Podgorica στο Wikimedia Commons