استادان دانشگاه و فرهنگیان بازداشت‌شده خیزش ۱۴۰۱ ایران

خیزش ۱۴۰۱ ایران
بخشی از کنار گذاشتن پوشش اسلامی در ایران
و پیامدهای کشته‌شدن مهسا امینی
از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر
تاریخاز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱[۱]
به‌مدت چند ماه[۲]
موقعیت
علت(ها)کشته‌شدن مهسا امینی
اهدافبراندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها
طرف‌های مدنی درگیر
شخصیت‌های پیشرو
مردمی، خودجوش و بدون ساختار رهبری سید علی خامنه‌ای
و دیگر مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها

کشته‌شدگان:
دست‌کم ۵۱۱ تن (گزارش بی‌بی‌سی[۷]
دست‌کم ۵۲۹ نفر (هرانا[۸]
۵۳۷ تن (صدای آمریکا[۹]
دست‌کم ۵۷۰ تن (رادیو فردا)[۱۰][۱۱]
دست‌کم ۶۳۲ نفر (کانون حقوق بشر ایران)،[۱۲]
بیش از ۱٫۵۰۰ تن (طبق بولتن محرمانه سپاه)[۱۳]
از جمله، ۷۱ کودک و نوجوان[۱۴] (غیر از اعدام‌شدگان)

کشته‌شده بر اثر شکنجه یا نرسیدن دارو: دست‌کم ۱۵ تن[۱۵]

در خطر اعدام: دست‌کم ۱۰۹ تن[۱۶]

زخمی‌شدگان: در کردستان، بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر[۱۷] (آمار سایر نقاط در دسترس نیست)

بازداشت‌شدگان: دست‌کم ۱۹٫۷۰۰ تن (هرانا)،[۱۸]
دست‌کم ۲۲٫۰۰۰ تن (قوه قضاییه[۱۹]
دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن (صدای آمریکا)[۲۰]

کشته‌شدگان:
۶۸ نفر (هرانا)،[۲۱]
بیش از ۹۰ نفر (ایرنا)[۲۲]

زخمی‌شدگان: بیش از ۲٫۰۰۰ نفر[۲۳]

استادان دانشگاه و فرهنگیان (آموزگاران و دبیران) بازداشت‌شده در خیزش ۱۴۰۱ ایران، گروهی از بازداشت‌شدگان به دست جمهوری اسلامی هستند.

آغاز موج بازداشت‌ها در خیزش ۱۴۰۱

[ویرایش]

مأموران امنیتی جمهوری اسلامی از ماه شهریور و در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران شمار قابل توجهی از معترضان،[۲۴][۲۵] همچون: فعالان دانشگاهی، مدنی، روزنامه‌نگار، نویسنده و هنرمند… را بازداشت کردند.[۲۶]

برخی از دستگیرشدگان

[ویرایش]

استادان دانشگاه

[ویرایش]

فرهنگیان

[ویرایش]
  • سوران (اسکندر) لطفی؛ معلم و سخنگوی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، در ۱۶ مهر ۱۴۰۱، پس از شکسته‌شدن در و پنجره خانه‌اش به دست مأموران امنیتی بازداشت شد.[۲۹]
  • مسعود نیک‌خواه؛ معلم و عضو انجمن صنفی معلمان کردستان (مریوان) از سوی وزارت اطلاعات دستگیر شد.[۳۰]
  • شعبان محمدی؛ عضو دیگر انجمن معلمان کردستان (مریوان) توسط وزارت اطلاعات بازداشت شد. وی در گذشته نیز در زندان اوین و بازداشتگاه‌های سنندج و مریوان، بیش از ۵ ماه، زیر بازجویی نیروهای امنیتی بود.[۳۱]

برخی از ممنوع‌شدگان

[ویرایش]
  • شمسی عباس‌علی‌زاده؛ پزشک و استاد گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در حکمی به دلیل پشتیبانی از دانشجویان و اعتراضاتشان و نیز حضور در تجمعی پس از درگذشت آیلار حقی، از حضور در دانشگاه و فعالیت‌های آموزشی منع شد.[۳۲]
  • ابراهیم سلیمی کوچی[۳۳]؛ استاد برجسته ادبیات تطبیقی، نویسنده و برنده جایزه‌ی جهانی «ایکساد»[۳۴] در سال 2022 به دلیل حمایت از دانشجویان معترض از دانشگاه اخراج گردید.[۳۵]
  • زینب مولایی‌راد؛ مادر کیان پیرفلک، از حضور در مدرسه منع شده و تمام فعالیت‌های آموزشی‌اش تعلیق شد.[۳۶]

واکنش‌ها

[ویرایش]

آمار کلی

[ویرایش]

موج بازداشت معترضان با گسترده‌تر شدن دامنه اعتراضات آغاز شد. از سرنوشت بسیاری از بازداشت‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ اطلاعات دقیقی در دست نیست؛[۳۹] ولی بنا به گزارش بعضی منابع رسمی (تا پاییز ۱۴۰۱) علاوه بر زخمی شدن بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر (آمار فقط یک استان)،[۴۰] دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن نیز دستگیر شدند.[۴۱]

بازداشت استادان دانشگاه در سالگرد خیزش ۱۴۰۱

[ویرایش]

به گزارش خبرگزاری هرانا حکومت جمهوری اسلامی برای جلوگیری از برگزاری سالگرد کشته‌شدن مهسا امینی (و خیزش ۱۴۰۱ ایران) و پیشگیری از احتمال بروز اعتراضات، دست‌کم ۲۹۲ معترض و فعال مدنی را در سراسر ایران بازداشت کرده و نیز بیش از ۳٫۱۲۶ دانشجو و ۳۱ استاد دانشگاه را به‌دلیل همراهی با اعتصابات و تظاهرات مسالمت‌آمیز در یک‌سال اخیر، با روش‌های مختلفی همچون: احضار، ممنوعیت از ورود به دانشگاه، محرومیت از تحصیل و اخراج، تنبیه کرد.[۲۴]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
  2. «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.
  3. «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.
  4. صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.
  5. «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.
  6. «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.
  7. «نیکا شاکرمی؛ تعرض جنسی و جزئیات قتل دختر معترض در سند محرمانه نیروهای امنیتی ایران». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۴-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۰۸.
  8. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۴.
  9. «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.
  10. «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. ۲۰۲۳-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  11. «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. ۲۰۲۳-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  12. «اسامی و مشخصات ۶۶۲ شهید راه آزادی در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ – تکمیل می‌شود». کانون حقوق بشر ایران. ۲۵ اسفند ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  13. «بولتَن محرمانه فارس: آمار کشته‌شدگان اعتراضات کنونی از آبان ۹۸ بسیار بیشتر است». رادیو فردا. ۱۰ آذر ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  14. «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
  15. «گزارش تحقیقی: دست‌کم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.
  16. «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  17. «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
  18. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۴.
  19. «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
  20. شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29
  21. «زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۲۰.
  22. «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.
  23. «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ «بازداشت ده‌ها فعال مدنی و سیاسی در میانه اعتراضات مردمی ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  25. «دستگیری تعداد زیادی فعال مدنی و سیاسی در ایران – DW – ۱۴۰۱/۷/۱». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  26. «بیش از ۵۰۰ دندان‌پزشک خواستار آزادی فاطمه مشهدی عباس، استاد دانشگاه بهشتی، شدند». رادیوفردا. ۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  27. "پدر علم ژنتیک ایران توسط لباس شخصی‌ها ربوده شد". iranwire.com. 2022-10-30. Retrieved 2022-10-30.
  28. «بیش از ۵۰۰ دندان‌پزشک خواستار آزادی فاطمه مشهدی عباس، استاد دانشگاه بهشتی، شدند». رادیوفردا. ۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  29. «بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در حمایت از سوران (اسکندر) لطفی و مسعود نیکخواه». اخبار روز. ۱۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  30. «بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در حمایت از سوران (اسکندر) لطفی و مسعود نیکخواه». اخبار روز. ۱۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  31. «بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در حمایت از سوران (اسکندر) لطفی و مسعود نیکخواه». اخبار روز. ۱۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  32. «ادامه بازداشت دانشجویان همزمان با گسترش دامنه اعتراضات در دانشگاه‌های ایران». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۱.
  33. «ابراهیم سلیمی کوچی». www.goodreads.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۲.
  34. YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۱۴۰۱/۱۰/۲۴ - ۱۱:۳۸). «اهدای جایزه علمی ایکساد به عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان». fa. دریافت‌شده در 2024-06-02. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  35. "اعتراضات ۱۴۰۱ استادان دانشگاه ایران". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-05-28.
  36. «زینب مولایی‌راد، مادر کیان پیرفلک، از حضور در محل کار خود «منع و تعلیق» شد». رادیو فردا.
  37. «بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در حمایت از سوران (اسکندر) لطفی و مسعود نیکخواه». اخبار روز. ۱۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  38. «بیش از ۵۰۰ دندان‌پزشک خواستار آزادی فاطمه مشهدی عباس، استاد دانشگاه بهشتی، شدند». رادیوفردا. ۲ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آبان ۱۴۰۱.
  39. «بازداشت خانه به خانه فعالان مدنی، سیاسی و خبرنگاران در ایران». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  40. «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
  41. شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29