امیرنویان

امیرنویان به مقامی بالاتر از امیرتومان در میان سپاهیان و نظامیان دورهٔ قاجار گفته می‌شد. درجهٔ امیرنویان بالاترین منصب نظامی در این دوره محسوب می‌شد. درجۀ امیرنویان با نام‌های سپهسالار و سردارکل نیز شناخته می‌شود.

واژه شناسی

[ویرایش]

نویان یا تویان، عنوان مقامات آسیای مرکزی بود که برای اشاره به رهبران نظامی یا غیرنظامی از خاندان اصیل در خانات آسیای مرکزی و در خانات جغتای امپراتوری مغول بکار می رفت. در دوران معاصر، نویان به عنوان یک نام یا نام خانوادگی در آسیا و در سراسر آسیای مرکزی به معنای «ارباب»، «شاهزاده»، «حافظ»، «فرمانده کل» استفاده می‌شود.[۱]

تاریخچه

[ویرایش]

در دورهٔ قاجار، امیرتومان و امیرنویان بالاترین رده‌های نظامی به‌شمار می‌رفتند که به ترتیب فرماندهی ده‌ها و صدها هزار نفر را برعهده داشتند.[۲]

در واپسین سال‌های پادشاهی ناصرالدین شاه در ۱۳۱۱ ه‍.ق، ایران دارای ۵ امیرنویان به قرار زیر بود[۳]:

  1. نصرةالدین میرزا سالارالسلطنه
  2. محمدرضا میرزا رکن‌السلطنه
  3. امیر نظام
  4. جهانسوز میرزا امیرنویان
  5. عزیزالسلطان (ملیجک)

پانویس

[ویرایش]
  1. https://charlies-names.com/en/noyan/
  2. «تغییر ساختار ارتش ایران از سنتی به مدرن». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۲۴.
  3. اعتمادالسلطنه، محمدحسن (۱۲۷۳). ضمیمهٔ کتاب التدوین فی احوال جبال شروین.