تک‌شاخ

تک‌شاخ

این دوشیزهٔ پکر و نجیب قدرت رام کردن تک‌شاخ‌ها را دارد، فرسکو اثر دومنیکینو، ح. ۱۶۰۴–۱۶۰۵ (کاخ فارنیسه، رم)[۱]
گروه	اسطوره‌شناسی
موجوات مشابه	کیلین، Re'em، ایندریک، شادهوار، Camahueto، کرگدن
فولکلور	جهانی
نام(های) دیگر	Monoceros

تک‌شاخ یا یونیکورن (به لاتین: Unicorni) نام موجودی اساطیری و افسانه‌ای در فرهنگ ایران و سپس اروپای کهن و قرون وسطی است. با این وجود اسب تک شاخ در اساطیر دیگر فرهنگ‌ها نیز دیده شده است.^[۲][۳]

تک‌شاخ موجودی افسانه‌ای به شکل اسب با یک شاخ روی سر است و بعضی از آنها نیز دارای بال هستند. بر پایه افسانه‌ها، تک شاخ‌ها را نمی‌توان به آسانی شکار کرد، زیرا بسیار چابک هستند. آن‌ها زنان و دختران را به مردان ترجیح می‌دهند و برخی می‌گویند که آن‌ها فقط توسط زنان رام می‌شوند. در افسانه‌ها آمده است که تک‌شاخ‌ها توانایی درمان هر بیماری را دارند.

اسب تک‌شاخ اسبی سفید و زیبا با یال‌های بلند است که در افسانه‌های اکثر نقاط اروپا از آن یاد شده است. این موجود تخیلی بدنی به شکل اسب و شاخی در بالای سر خود دارد که غالباً به شکل مارپیچ است. تک‌شاخ‌ها در ابتدای کره بودنشان، طلایی رنگند و پس از آن در سیر بلوغ به رنگ نقره‌ای در می‌آیند و بعد از بلوغ کامل سفید رنگ می‌شوند. آن‌ها عموماً از اسب‌های عادی لاغرتر ولی بلندترند. تک‌شاخ‌ها بر باورهای قدیمی بوی شیرین‌مانندی می‌دهند و بسیار گرم و لطیف هستند.

ریشه اصلی تولد این موجود افسانه‌ای مشخص نیست. برخی می‌گویند که این افسانه از یونان سرچشمه می‌گیرد، اما به خاطر گستردگی داستان‌هایی با شخصیت تک‌شاخ در کل اروپا و به خصوص شمال اروپا نمی‌توان آن را کاملاً جز اساطیر یونان نام برد.^∗

این احتمال نیز می‌رود که افسانه تک‌شاخ از شبه‌نهنگ تک‌شاخ، گونه‌ای نهنگ ساکن آب‌های قطب شمال، سرچشمه گرفته باشد.^[۴]

تک‌شاخ‌های کنونی با تک شاخ‌های افسانه‌های گذشته اروپا بسیار متفاوت است. تک‌شاخ‌های سفید و بزرگی که شاخی چند متری بر سر داشتند و صورتشان کمی گرد تر از اسب بود در طول زمان دستخوش تغییراتی شدند که آن‌ها را به صورت اسبی سفید و لاغر با شاخی مارپیچ و کوتاه و یال‌های بلند درآورد.

ریشه این تک‌شاخ‌های کنونی هم مشخص شده نیست اما گمان می‌رود که این تک‌شاخ از دانمارک و اسکاندیناوی ریشه می‌گیرد. ^{[نیازمند منبع]}

در افسانه‌های عامیانه روسی تک‌شاخی وجود دارد به نام ایندریک که نام ایندریک نیز از واژه روسی ادینوروگ ^{Единорог} گرفته شده است که معنای تک‌شاخ می‌دهد.

1. ^  جانوران جادویی و زیستگاه آن‌ها اثر جی کی رولینگ و ترجمه ویدا اسلامییه
2. ^ Wikipedia contributors, "Unicorn," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Unicorn&oldid=190752981 (accessed February 12, 2008).
3. ^  جانوران جادویی و زیستگاه آن‌ها اثر جی کی رولینگ و ترجمه ویدا اسلامییه
4. ^  موجودات خیالی اثر خورخه لوییس بورخس و ترجمه احمد اخوت

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تک‌شاخ موجود است.