طلای مسکو

ساختمان بانک مرکزی اسپانیا در مادرید، که ذخایر طلای آن در سال ۱۹۳۶ به شوروی و فرانسه فرستاده شد.

طلای مسکو (به اسپانیایی: Oro de Moscú) یا طلای جمهوری (به اسپانیایی: Oro de la República) اشاره به عملیات انتقال ۵۱۰ تن طلا و ارز رایج از بانک مرکزی اسپانیا به اتحاد جماهیر شوروی دارد.[۱] این مقدار طلا ۷۲٫۶ درصد از ذخایر طلای اسپانیا به‌شمار می‌رفت. چند ماه پس از آغاز جنگ داخلی اسپانیا جمهوری دوم، به ریاست فرانسیسکو لارگو کابالرو و وزارت خزانه‌داری خوان نگرین، در مذاکره با شوروی تصمیم گرفت که این مبلغ را به مسکو منتقل کنند تا در عوض شوروی کالاهای مورد نیاز در زمان جنگ را برای جمهوری‌خواهان تأمین کند. یک چهارم باقی ماندهٔ ذخایر نیز بالغ بر ۱۹۳ تن طلا بود، که عمدتاً به فرانسه برده شد و به فروش رسید و با نام مشابه «طلای پاریس» شناخته می‌شود.

در سال ۲۰۱۰ میلادی، بهای برآورد شدهٔ این مقدار طلا، تنها بر حسب میزان ارزش فلزات آن، بالغ بر ۲۰۰۰۰ میلیون یورو و ارزش حداقلی آن ۱۲٫۲۰۰ میلیون یورو محاسبه شده‌است.

در دههٔ ۱۹۳۰ میلادی عبارت «طلای مسکو»، که در طول جنگ داخلی و اوایل حکومت ژنرال فرانکو با شرایط موجود کشور مورد استفاده قرار می‌گرفت، برای مطبوعات بین‌المللی محبوب شد. در طول جنگ سرد نیز در پروپاگاندا علیه شوروی و احزاب و اتحادیه‌های کارگری غربی از این مسئله استفاده می‌شد و گفته می‌شد که این مبلغ برای نزدیکی و «هم‌جوشی» بیشتر با شوروی، به آن اهدا شده.

در حالی که برخی نویسندگان (همچون آنخل وینیاس یا انریکه مورادیوس) معتقدند که فرستادن طلا به اتحاد جماهیر شوری تنها گزینهٔ پیش روی جمهوری‌خواهان در برابر پیشروی‌های شورشیان و عدم دخالت دموکراسی‌های غربی بود که می‌توانست موجب بقای جمهوری شود. در برابر برخی دیگر از نویسندگان (همچون فرانسیسکو اولایا مورالس) این ماجرا را یک دروغ شاخدار می‌دانند و این انتقال طلا را از مهمترین دلایل شکست جمهوری‌خواهان می‌شمارند و خوان نگرین را به عنوان مسئول این عمل، محکوم می‌کنند.

وجه تسمیه

[ویرایش]

منشأ واژهٔ «طلای مسکو» (Moscow Gold) به انتقاد از تأمین مالی احزاب و اتحادیه‌های کارگری مرتبط با ایدئولوژی کمونیسم در اروپای غربی برمی‌گردد. رسانه‌های انگلیسی‌زبان، همچون مجله تایم، از این واژه در اشاره به سیاست‌های بین‌الملل دولت ژوزف استالین، که تا پیش از سال ۱۹۳۵ در جهت صدور انقلاب و به اصطلاح انقلاب جهانی پرولتاریا تلاش می‌کرد، استفاده می‌کردند.[۲] در این دوره به وضوح شوروی برنامه‌های خود برای فعالیت‌های سیاسی جنبش‌های کمونیست و فعالان کارگری را در بریتانیا و ایالات متحده تشدید کرده بود. تایم بر این باور بود که این سیاست شوروی در حدود سال ۱۹۳۵، برای مشارکت کمونیست‌ها در تشکیل گروه‌های مردمی در کشورهای مختلف جهان بود و از مقابلهٔ استالین با انتقادهای تروتسکیسم ناشی می‌شد.

در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ میلادی با فروپاشی نظام شوروی، که شروعی برای یک دوره از تحولات سیاسی در میان احزاب کمونیست اروپای غربی بود، عبارت «طلای مسکو» (L'or de Moscou) مجدداً در کمپین‌های انتخاباتی بر سر زبان‌ها افتاد و PCF به رهبری جورج مارچیس، متهم به پشتیبانی مالی از سوی شوروی شد.[۳]

شرح وقایع اسپانیا

[ویرایش]

وضعیت آغاز جنگ داخلی

[ویرایش]
تاریخ اسپانیا
تاریخ اولیه
قرون وسطی
تاریخ اسپانیا
نوین
معاصر
بر پایه موضوع
نشان درگاه درگاه اسپانیا  • گاهشمار

از ۱۹ ژوئیه ۱۹۳۶، چند روز پس از شورش نظامی سران طرفین درگیر، خوزه جیرال (نخست‌وزیر جمهوری) و ژنرال فرانکو (پیشوای ملی‌گرایان) و کمی بعدتر سرپرست ارتش آفریقا، در اقداماتی مشابه برای حمایت مالی از کشورهای دیگر تلاش کردند. از یک سو جمهوری‌خواهان از فرانسه کمک خواستند و از سویی نمایندگانی از شورشیان به رم و برلین رفتند.[۴]

همزمان با آغاز جنگ داخلی اسپانیا، در کشور فرانسه دولتی از حزب جبههٔ مردمی روی کار آمده بود که اکثریت اعضای هستهٔ مرکزی آن را حزب رادیکال تشکیل می‌داد. اگرچه لئون بلوم سعی داشت، مانند حزب کمونیست، از جمهوری‌خواهان حمایت کند، ولی رادیکال‌ها با این مخالف بودند و او را تهدید می‌کردند که در صورت کمک به جمهوری اسپانیا، از حمایت او دست برمی‌دارند. آن‌ها به هشدارهای انگلستان دربارهٔ ریسک ممانعت از سیاست‌های مماشات دولت محافظه‌کار استنلی بالدوین گوش فرا داده و در ۲۵ ژوئیه ۱۹۳۶ ممنوعیت هر گونه مساعدت توسط فرانسه در شورای وزیران تصویب شد.[۵] در همان روزی که عدم مداخله دموکراسی‌های غربی تأیید شد، آدولف هیتلر رضایت خود برای حضور دسته‌های مقدماتی ناوگان هوایی، خدمه و تجهیزات فنی در مراکش را اعلام کرد و در ۲۷ ژوئیه بنیتو موسولینی دستور اعزام هواپیماهایی را داد که چند روز بعد، در ۲۹ ژوئیه ۱۹۳۶، تدارکات را به سربازان ملی‌گرایان حاضر در سویا رساندند. دولت نازی از یک شرکت اقماری، به نام اتحادیه حمل و نقل اسپانیا-مراکش، برای پوشش حمایت‌های هوایی و انتقال منابع به حامیان ژنرال فرانکو استفاده کرد.[۶]

روز ۱ اوت ۱۹۳۶ دولت فرانسه در جامعه ملل «موافقت‌نامهٔ عدم مداخله در اسپانیا» را پیشنهاد کرد که با پشتیبانی دیگر کشورها، روز ۷ اوت در پاریس تصویب شد.[۷] این موافقت‌نامه به امضای نمایندگان اتحاد جماهیر شوروی، پرتغال، ایتالیا و رایش سوم رسید و کمیتهٔ نظارتی لندن در ۹ سپتامبر ۱۹۳۶ برای نظارت بر آن تأسیس شد. با این حال کشورها همچنان به کمک‌های لجستیکی و مادی خود از طرفین درگیر ادامه می‌دادند. از سویی عوامل دولت جمهوری‌خواه تدارکات لازم خود را از مکزیک و بازار سیاه تهیه می‌کردند.[۸]

قلمرو تحت کنترل دو جبههٔ متخاصم در سپتامبر ۱۹۳۶.

در این حین طی ماه‌های اوت و سپتامبر ۱۹۳۶ نیروهای ملی‌گرا پیشرفت قابل توجهی داشتند، در ۱۴ اوت نبرد باداخوس منجر به کنترل مرزهای پرتغال توسط ملی‌گرایان شد و در ۴ سپتامبر هم با ورودشان به شهر ارون ارتباط جمهوری را با باسک فرانسه قطع کردند. این اتفاقات هم‌زمان با تغییر در سیاست‌های خارجهٔ شوروی رخ دادند که آن کشور را به سوی مداخله‌گری پیش می‌برد. مارسل روزنبرگ (نمایندهٔ سابق شوروی در لیگ ملل) در ۲۱ اوت ۱۹۳۶ نخستین ارتباط دیپلماتیک میان کشورش با جمهوری‌خواهان را در مادرید رغم زد.[۹]

در اواخر سپتامبر ۱۹۳۶ احزاب کمونیست در کشورهای مختلف دستورالعمل کمینترن و مسکو برای عضوگیری و سازمان‌دهی تیپ‌های بین‌المللی جهت مبارزه در ماه نوامبر، را دریافت کردند. در همین حین، در ۲۸ سپتامبر با پایان فتح آلکاسار د تولدو، نیروهای تحت رهبری ژنرال وارلا راهی نبرد مادرید شدند.

در ماه اکتبر ۱۹۳۶ اتحاد جماهیر شوروی به دولت جدید لارگو کابایرو، که شامل دو وزیر از حزب کمونیست بود، کمک کرد. سفیر شوروی در لندن، ایوان مایسکی، در ۲۳ اکتبر ۱۹۳۶ به کمیتهٔ نظارت بر عدم مداخله شکایت کرده و اقدامات ایتالیا و آلمان نازی را محکوم کرده و خواستار بازگرداندن حق مشروع حاکمیت به جمهوری‌خواهان شد. پنج روز بعد، در ۲۸ اکتبر ۱۹۳۶، چهار کشتی شوروی محموله‌های طلای بانک مرکزی اسپانیا، که در ۱۴ سپتامبر تخلیه شده‌بودند، را از بندر کارتاگنا خارج کردند.[۱۰]

وضعیت ذخایر بانکی اسپانیا

[ویرایش]

آمار بین‌المللی نشان می‌دهد چند ماه پیش از آغاز جنگ داخلی، در ماه مه ۱۹۳۶، اسپانیا دارای چهارمین ذخایر بزرگ طلا در جهان بود.[۱۱] این مقدار طلا در دوران جنگ جهانی اول انباشته شده بود که اسپانیا در آن اعلان بی‌طرفی کرده بود. با توجه به اسناد بانک مرکزی اسپانیا (BDE)[۱۲] از سال ۱۹۳۱ بخش اعظم این دارایی‌ها در مادرید بود و بخش کوچک‌تری از آن در مقرهای بانک مرکزی در ایالات مختلف و حساب‌های بانکی پاریس نگهداری می‌شدند. غالب طلاها به شکل مسکوکات خارجی و اسپانیایی بودند و تنها ۶۴ شمش طلا در میان دارایی‌های بانک اسپانیا وجود داشت که حدود یک‌صدم درصد آن را دربرمی‌گیرد.[۱۳]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ Olaya Morales 2004a, p. 294 and p. 448
  2. ↑ Revista Time, 21/11/1938, Loud Pedal, artículo disponible en time.com بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  3. ↑ Diario L'Humanité, 6/3/1992, TF1 PERSISTE SUR L’OR DE MOSCOU, disponible en humanite.presse.fr
  4. ↑ Moradiellos (1999) & Howson (2000).
  5. ↑ Moradiellos (1999).
  6. ↑ Moradiellos 1999, quotes 14-15
  7. ↑ «Note de la Sous-Direction d’Europe» , 8 de agosto de 1936. DDF, vol. III, nº 108. citada en (Moradiellos 1999).
  8. ↑ Moradiellos (1999), 23-24-25. quote 22
  9. ↑ Kowalsky (2004: Diplomacy).
  10. ↑ Moradiellos 1999, quote 27
  11. ↑ Estadísticas del Banco de Pagos Internacionales de Basilea, Sixième rapport annuel del 11/5/1936, cf. Viñas (2006: 112).
  12. ↑ Viñas (2006: 111)
  13. ↑ Viñas (2006: 111).

منابع

[ویرایش]
  • ALMAGRO GORBEA, Martín (2009). "Las monedas de oro del Banco de España depositadas en la URSS. Un cálculo teórico de su valor actual" (PDF). Numisma (به (اسپانیایی)). 253, pp. 127-142. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 20 October 2018. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |volumen= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • ANSÓ, Mariano (1976). Yo fui ministro de Negrín: memorias ineludibles (به (اسپانیایی)). Madrid, Planeta. ISBN 84-320-5621-9.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • BEEVOR, Antony (2005). La guerra civil española (به (اسپانیایی)). Barcelona: Crítica. ISBN 978-84-8432-665-6.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • BOLLOTEN, Burnett (1989). La Guerra Civil Española: revolución y contrarrevolución (به (اسپانیایی)). Madrid, Alianza. ISBN 84-206-8703-0.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • BOTELLA PASTOR, Virgilio (2002). Entre memorias. Las finanzas del Gobierno republicano español en el exilio (به (اسپانیایی)). Sevilla, Renacimiento. ISBN 84-8472-050-0.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • CABANELLAS, Guillermo (1978). La Guerra Civil y la Victoria (به (اسپانیایی)). Madrid, Giner. ISBN 84-7273-099-9.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • CAMBÓ, Francesc (1982). Meditacions. Dietari (1936–1946) (به (اسپانیایی)). Barcelona, Alpha. ISBN 84-7225-207-3. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • GARCÍA DE CORTÁZAR, Fernando (2003). "Rusia es culpable". Los mitos de la historia de España (به (اسپانیایی)). Barcelona, Planeta. ISBN 84-08-05009-5.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • GORDÓN ORDÁS, Félix (1967). Mi política fuera de España, tomo II. México, Talleres Gráficos Victoria.
  • Graham, Helen (2005). El PSOE en la Guerra Civil. Poder, crisis y derrota (1936–1939) (به (اسپانیایی)). Barcelona: Debate. ISBN 84-8306-609-2.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • HOWSON, Gerald (2000). Armas para España. La historia no contada de la guerra civil española (به (اسپانیایی)). Barcelona, Península. ISBN 84-8307-304-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • JULIÁ, Santos (1997). Los socialistas en la política española, 1879–1982 (به (اسپانیایی)). Madrid: Taurus. ISBN 84-306-0010-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • KOWALSKY, Daniel (2003). La Unión Soviética y la guerra civil española: una revisión crítica (به (اسپانیایی)). Barcelona, Crítica. ISBN 84-8432-490-4. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • KOWALSKY, Daniel (2004). "Soviet Diplomacy and the Spanish Civil War". Stalin and the Spanish Civil War (PDF) (به (اسپانیایی)). Gutemberg-e. (requiere subscripción).{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • KOWALSKY, Daniel (2004). "The Spanish Gold and Financing Soviet Military Aid". Stalin and the Spanish Civil War (PDF) (به (اسپانیایی)). Gutemberg-e. (requiere subscripción).{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • LUENGO, Ernesto (1974). "Los trenes del Tesoro". Historia y vida (به (اسپانیایی)). 4. {{cite journal}}: |archive-url= is malformed: timestamp (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MADARIAGA, Salvador de (1979). España: ensayo de historia contemporánea (به (اسپانیایی)). Madrid, Espasa-Calpe. ISBN 84-239-4952-4.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MARTÍN-ACEÑA, Pablo (2001). El Oro de Moscú y el Oro de Berlín (به (اسپانیایی)). Madrid, Taurus. ISBN 84-306-0448-0.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MARTÍNEZ AMUTIO, Justo (1974). Chantaje a un pueblo (به (اسپانیایی)). Madrid, Gregorio del Toro. ISBN 84-312-0174-6.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MARTORELL LINARES, Miguel (2001). Historia de la peseta. La España contemporánea a través de su moneda (به (اسپانیایی)). Barcelona, Planeta. ISBN 84-08-04087-1.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MARTORELL LINARES, Miguel (2006). "Una guerra, dos pesetas". La economía de la guerra civil (به (اسپانیایی)). Pablo Martín-Aceña, Elena Martínez Ruiz, Ed. Marcial Pons Historia. ISBN 84-96467-33-3. {{cite book}}: External link in |chapter= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MIRALLES, Ricardo (2003). Juan Negrín: la República en guerra (به (اسپانیایی)). Madrid, Temas de Hoy. ISBN 84-8460-301-6.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MOA, Pío (2001). El derrumbe de la II República y la guerra civil (به (اسپانیایی)). Madrid, Encuentro. ISBN 84-7490-625-3.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MOA, Pío (2003). Los mitos de la Guerra Civil (به (اسپانیایی)). Madrid, La Esfera de los Libros. ISBN 84-9734-093-0.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • MORADIELLOS, Enrique (1999). "Un Triángulo vital para la República: Gran Bretaña, Francia y la Unión Soviética ante la Guerra Civil española". Hispania Nova (به (اسپانیایی)). 1 (1998–2000). (edición de 2001). Archived from the original on 7 October 2018. Retrieved 20 October 2018. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |volumen= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • OLAYA MORALES, Francisco (1997). El oro de Negrín (به (اسپانیایی)). Móstoles, Nossa y Jara. ISBN 84-87169-97-X.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • OLAYA MORALES, Francisco (2004a). El expolio de la República. De Negrín al Partido Socialista, con escala en Moscú: el robo del oro español y los bienes particulares (به (اسپانیایی)). Barcelona, Belacqua. ISBN 84-95894-83-1.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • OLAYA MORALES, Francisco (2004b). La gran estafa de la guerra Civil: la historia del latrocinio socialista del patrimonio nacional y el abandono de los españoles en el exilio (به (اسپانیایی)). Barcelona, Belacqua. ISBN 84-96326-09-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • PÉREZ MAURA, Ramón (2004). La guerra civil en sus documentos (به (اسپانیایی)). Barcelona, Belaqva. ISBN 84-95894-99-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • PONS, María Ángeles (2006). "La Hacienda pública y la financiación de la guerra". La economía de la guerra civil (به (اسپانیایی)). Pablo Martín-Aceña, Elena Martínez Ruiz, Ed. Marcial Pons Historia. ISBN 84-96467-33-3. {{cite book}}: External link in |chapter= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • PRIETO TUERO, Indalecio (1997 [1967]). Convulsiones de España (به (اسپانیایی)). Barcelona, Fundación Indalecio Prieto (México, Oasis). ISBN 84-320-6833-0. {{cite book}}: Check date values in: |year= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • RADOSH, Ronald, HABECK, Mary R. , y SEVOSTIANOV, Grigor (Eds.) (1979). España traicionada: Stalin y la guerra civil (به (اسپانیایی)). Barcelona, Grijalbo. ISBN 84-253-1139-X.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  • REIG TAPIA, Alberto (2006). Anti-Moa (به (اسپانیایی)). Ediciones B. ISBN 84-666-2809-6.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • ROSAL, Amaro del (1977). El Oro del Banco de España y la historia del Vita (به (اسپانیایی)). Barcelona, Grijalbo. ISBN 84-253-0768-6. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameters: |idioma=، |página= و |fechaacceso= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • SÁNCHEZ ASIAÍN, José Ángel (1999). Economía y finanzas en la guerra civil española (1936–1939) (به (اسپانیایی)). Barcelona, Planeta. ISBN 84-89512-38-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • SANTACREU SOLER, José Miguel (1986). La Crisis monetaria española de 1937 (به (اسپانیایی)). Alicante: Universidad de Alicante. ISBN 84-600-4582-X.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • SARDÁ DEXEUS, Juan (1970 (reed. 1987)). «El Banco de España 1931–1962» , en Escritos (1948–1980) (به (اسپانیایی)). Madrid, Banco de España. ISBN 84-7196-009-5. {{cite book}}: Check date values in: |year= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • VIÑAS, Ángel (1976). El oro español en la Guerra Civil (به (اسپانیایی)). Madrid, Instituto de Estudios Fiscales. ISBN 84-7196-009-5.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • VIÑAS, Ángel (1979). El oro de Moscú (به (اسپانیایی)). Barcelona, Grijalbo. ISBN 84-253-1139-X.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • VIÑAS, Ángel (1984). Guerra, dinero, dictadura: ayuda fascista y autarquía en la España de Franco. Barcelona, Crítica. ISBN 84-7423-232-5
  • VIÑAS, Ángel (2006). La soledad de la República: el abandono de las democracias y el viraje hacia la Unión Soviética (به (اسپانیایی)). Barcelona, Crítica. ISBN 84-8432-795-7.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • VIÑAS, Ángel (2007). El escudo de la República. El oro de España, la apuesta soviética y los hechos de mayo de 1937 (به (اسپانیایی)). Barcelona, Crítica. ISBN 978-84-8432-892-6.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  • VV.AA (2000). Del real al euro. Una historia de la peseta (به (اسپانیایی)). Barcelona, Caja de Ahorros y pensiones de Barcelona.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=طلای_مسکو&oldid=38848446»