همایش شیرخوارگان حسینی

نمایی از همایش شیرخوارگان حسینی در مصلی تهران سال ۱۳۹۰ شمسی

همایش شیرخوارگان حسینی مراسمی است به یاد کودکان کشته شده در روز عاشورا از سوی مسلمانان در ایران و کشورهای دیگری همچون هند، پاکستان، بحرین، عراق، عربستان، ترکیه، افغانستان و… همه ساله در نخستین جمعه ماه محرم برگزار می‌گردد.

این همایش از سال ۱۳۸۳ در تهران آغاز[۱] و به مرور در سایر شهرها نیز گسترش یافت. برای برگزاری این مراسم مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر نیز تشکیل شد. از سال ۱۳۹۰ این همایش در بسیاری از روستاها، ۸۰۰ شهر ایران و کشورهای دیگر گسترش یافت. در این همایش مادران و کودکان شیرخوار شرکت می‌کنند و تعداد شرکت کنندگان در آن چندصدهزار نفر تخمین زده شده‌است.[۲][۳][منبع بهتری نیاز است]

کودک شیرخوار در آغوش مادر در همایش شیرخوارگان با سربند یا حضرت علی اصغر
بر سر دست گرفتن کوکان شیرخوار در مراسم شیرخوارگان حسینی- این کار نمادی از برسردست‌گرفتن علی اصغر -طفل شیرخوار حسین بن علی- توسط پدرش در روز عاشورا برای طلب آب از لشکر دشمن است

پیشینه تاریخی[ویرایش]

عزاداری و بزرگداشت کودکان واقعه عاشورا و ایجاد گهواره و لالایی خواندن برای کودکان توسط مادران از مراسم مذهبی کهن در ایران بوده‌است.

نمونه‌ای از لالایی‌های مادران بیاد کودکان کربلا در ابرکوه بدین صورت است:[۴]

گهواره شد تابوت تو خون گلو شد قوت تو
شد خاک عالم بر سرم مادر بیا مادر بیا

سابقه مراسم[ویرایش]

نخستین همایش شیرخوارگان حسینی در سال ۱۳۸۲ برپا شد و پس از آن، هرساله ادامه یافته‌است. در محرم سال ۱۳۹۵ خورشیدی، چهاردهمین دوره از مراسم همایش شیرخوارگان حسینی در شهرهای مختلف ایران و برخی کشورهای جهان برگزار شد. همایش شیرخوارگان حسینی در نخستین جمعه در دهه اول محرم هر سال برگزار می‌شود و در سال ۱۳۹۵ خورشیدی نیز این برنامه در روز جمعه ۱۶ مهرماه در ۴۱ کشور و بیش از ۴۰۰۰ شهر و روستا برپا شده‌است.[۵]

مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر[ویرایش]

مجمع جهانی حضرت علی اصغر علیه‌السلام یک سازمان مردم‌نهاد و یک هیئت بین‌المللی شیعی (و به گفته دبیر آن) سیاسی[۶] است که مراسم شیرخوارگان حسینی را برگزار می‌کند.[۷] با گسترش این مراسم در چند هزار شهر و روستای ایران و برخی کشورهای اسلامی و افزایش تعداد شرکت کنندگان به میلیون‌ها نفر، دفاتر این نهاد مردمی نیز در نقاط مختلف کشور گسترش یافته‌است.[۸][۹][۱۰]

هدف از تشکیل این مجمع مخابره پیام عاشورا با بهره‌گیری از مظلومیت طفل شیرخوار حسین عنوان شده‌است. به گفتهٔ داوود منافی‌پور ما به هر میزان که بتوانیم پیام عاشورا را به دنیا منتقل کنیم، زمینه‌سازی ظهور را فراهم آورده‌ایم، چراکه تمدن مترقی مهدوی بر مبنای حماسه کربلا بنا می‌شود، طبق روایات مهدی در هنگامه ظهور در کنار کعبه فریاد برمی‌آورد: «انا ابن حسین، الذی قتل عطشانا؛ من فرزند حسینم، کسی که تشنه‌لب کشته شد.[۱۱]رسالت اصلی این مجمع ایجاد سؤال در ذهن و زبان همهٔ انسان هاست؛ لذا پیام و سؤال این مجمع این است که علی‌اصغر به کدامین گناه کشته شد؟! ما می‌خواهیم با برگزاری این همایش، حسین رابه دنیا معرفی کنیم.[۱۲]

آمار[ویرایش]

همایش «شیرخوارگان حسینی» در اولین جمعه محرم علاوه بر ایران در «۴۵ کشور دیگر» از جمله در عراق، عربستان، استرالیا، آمریکا، انگلیس، کانادا، آلمان، فیلیپین، اوکراین، تانزانیا، سیرالئون و گینه بیسائو نیز به صورت همزمان برگزار می‌شود؛ این مراسم از سال ۱۳۸۲ برگزار شده و طی ۱۷ سال برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی از یک جلسه به ۶هزار جلسه رسیده و بنابر برآورد از هر ۱۰ مادر ۲ نفر در مراسم شرکت می‌کنند و طبق پیش‌بینی‌های انجام شده اگر این مشارکت به حضور ۵ مادر از ۱۰ مادر برسد تا ۱۵ میلیون شرکت کننده خواهد داشت.[۱۳][۱۴]

منابع مالی[ویرایش]

مجمع کاملاً مردمی بوده و یک ریال بودجه دولتی دریافت نمی‌کند و تمام هزینه‌ها را خیرین تأمین می‌کنند.[۱۵][۱۶]

دبیر مجمع[ویرایش]

داوود منافی پور دبیر این سازمان است. او در بسیاری از نشست‌ها از علی خامنه ای تعریف و تمجید می‌کند و او را «تنها کسی که از کربلا درس گرفته» یا کسی که «دکترین علی اصغر را برای بیت می‌فرستد» توصیف می‌کند. منافی پور هدف مجمع را «تربیت سربازان امام زمان» و ایجاد «ترس در دل اسرائیل» می‌داند[۱۷][۱۸]

نشست سالانه مسئولان[ویرایش]

این مجمع طی سالیان اخیر نشست‌های سالانه‌ای را با دعوت از نمایندگانی از کشورهای امارات، افغانستان، آلمان، بحرین و بسیاری از کشورهای دیگر برگزار کرده‌است. یا این مجمع، هر سال صدها هزار لباس در ده‌ها کارگاه و دوزندگی به رنگ‌های سبز به همراه سربند منقش به نام صاحب الزمان تولید می‌کند و بنا به ادعای مقام‌های مسئول در آن، این لباس‌ها به ده‌ها کشور در قاره‌های مختلف ارسال می‌شوند:[۱۹] «۲۰ هزار لباس به پنج زبان فارسی، عربی، انگلیسی، اردو و آذری برای بیش از ۴۰ کشور ارسال شده‌است»؛ «خاص‌ترین کشورها گینه، کنیا، سنگال، نیجریه، میانمار، گرجستان، تایلند، کانادا، اندونزی و ماداگاسگار هستند».[۲۰]

مواضع سیاسی[ویرایش]

این مجمع بعد از کشته‌شدن قاسم سلیمانی، با انتشار بیانه‌ای تند، ایالات متحده آمریکا را رسماً به «انتقام» تهدید کرد:[۲۱]

«قدم‌هایمان را در مسیر انتقامی سخت، با صلابت‌تر از قبل برمی‌داریم … با خروش انتقام، روزها را به شب و شب‌ها را به روز می‌رسانیم و … یادآور می‌شویم که ما زنده‌ایم به شوقِ انتقام.»

داوود منافی پور در سال ۱۳۹۱ گفت که «روضه‌خوانی برای حضرت علی‌اصغر یک کار سیاسی است»؛ یک «جریان سربازگیری برای ظهور است» که «به مهدویت ختم می‌شود».[۲۲]

جنبه هنری[ویرایش]

به این مراسم از جنبه هنری بعنوان نوعی هنر آیینی و تعاملی (Participatory art) نیز نگریسته می‌گردد. در این مراسمها شرکت کنندگان در مراسم و عزادارن هم مخاطبان اثر هنری اند و هم نقش مؤلف و خالق اثر هنری را دارند. در مراسم شیرخوارگان حسینی، مادران با استفاده از اشیاء نمادینی چون گهواره و پوشاندن لباسهای سبزرنگ بر تن کورکان و خردسالان خود فرایند برگزاری مراسم و شکل‌گیری اثر هنری را آغاز کرده و فراهم می‌کنند وهرساله این مراسم آیینی اجرا می‌شود و نقش محوری این مراسم را همین مخاطبان ایجاد می‌کنند. هنر تعاملی چنین تعریف شده است که: «هنرهای تعاملی به گونهای از هنر گفته می‌شود که مخاطبان به شیوه‌های مختلف در آن شرکت کرده و از مشارکت و تعامل آنها اثر هنری تولید می‌شود و این فرایند تا حدود زیادی به عملکردهای مخاطب بستگی دارد. (11: 2003, Paul")مشارکت بخشی از ماهیت هنرهای تعاملی است و یگانگی هر یک از محصوالت پدید آمده خاصیت آن است." (قوامی، ۹۹–۱۳۹۶)به بیان دیگر اساس این نوع هنر بر دعوت کردن مخاطب در فرایند شکل‌گیری اثر است و گونه ای خاص از هنر که مبنای آفرینش آن، تعامل و ارتباط میان مخاطب و اثر هنری است. هنر تعاملی با بهره‌گیری از کنش تعامل گری مخاطبان به منظور تعبیر نمایشگری و نیز با اصرار بر کنش فعالانه مخاطبان در تغییر این نمایشگری هستی مستقل خود را از گونه‌های مشابه مشخص می‌کند. به نقل از لوپز یک اثر هنری فقط در صورتی تعاملی است که تصور کند کنشهای کاربران آن است که به پدیدآوردن نمایشگری آن کمک می‌کند.»[۲۳]

لباس و پوشاک کودکان[ویرایش]

لباس شیرخوارگان برای حضور در مراسم در اماکن مذهبی توسط بانوان داوطلب دوخته و توزیع می‌گردد یا در فروشگاه‌های لباس عرضه می‌گردد.[۲۴][۲۵]

فعالیت‌های خیریه[ویرایش]

تحت پوشش گرفتن کودکان یتیم با همکاری کمیته امداد از جمله برنامه‌های جنبی است که در کنار مراسم انجام می‌شود.[۲۶]

این همایش همچنین با کمک خیرین در مراکز سازمان بهزیستی نیز برگزار می‌گردد.[۲۷]

گاه‌شمار مراسم[ویرایش]

۱۴۰۳[ویرایش]

این مراسم در سال ۱۴۰۳ در روز جمعه ۲۰ تیر ماه ساعت ۸ تا ۹٫۵ صبح در ایران و سایر شهرها برگزار خواهد گردید. در تهران در مصلی تهران، حرم شاه عبدالعظیم حسنی و در شرهای دیگر مساجد و امامزادگان محل برگزاری مراسم خواهد بود و از شبکه ۵ تلویزیون پخش زنده خواهد شد.[۲۸][۲۹][۳۰]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ورزشگاه آزادی، مهیای شیرخوارگان حسینی[پیوند مرده] خبرگزاری فارس
  2. «محفل شیرخوارگان حسینی در حرم رضوی برگزار می‌شود». خبرگزاری مهر. ۴ آبان ۱۳۹۰.[پیوند مرده]
  3. «همایش شیرخوارگان حسینی برگزار می‌شود». خبرگزاری مهر. ۲ دی ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  4. «نگاهی به سنت‌های عزاداری در ابرکوه/ گهواره‌ها بی‌قرار شیرخوارگان». خبرگزاری مهر. ۲۹ آبان ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
  5. «همایش شیرخوارگان حسینی در سراسر کشور». تابناک. ۱۶ مهر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۶ مهر ۱۳۹۵.
  6. «روضه‌خوانی برای حضرت علی‌اصغر (ع) یک کار سیاسی است».
  7. «عیادت خادمین مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر (ع) زنجان از بیماران». خبرگزاری فارس.
  8. «مجمع بزرگداشت جهانی حضرت علی‌اصغر (ع)». تابناک. ۱۸ آذر ۱۳۸۹.
  9. «همایش شیرخوارگان حسینی هشتم محرم در زاهدان برگزار می‌شود». خبرگزاری مهر. ۲۸ آبان ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
  10. «در مهدیه تهران و مصلای بزرگ امام خمینی؛ همایش شیر خوارگان حسینی برگزار شد». تابناک. ۵ دی ۱۳۸۸.
  11. https://www.shia-مnews.com/fa/news/194851/بودجه-مجمع-جهانی-حضرت-علی‌اصغرع-از-کجا-تامین-می-شود[پیوند مرده]
  12. https://www.irna.ir/news/83456231/مجمع-جهانی-حضرت-علی-اصغر-ع-به-میزبانی۴۵-کشور-برگزار-می-شود
  13. {{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.magiran.com/article/3797231%7Cعنوان=دبیر[پیوند مرده] مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر (ع): برگزاری ۵۳۰۰ همایش شیر خوارگان حسینی}
  14. https://www.iribnews.ir/fa/news/2219927/دعوای-متولیان-مصلی-تهران-و-مجمع-جهانی-حضرت-علی-اصغر-س
  15. https://iqna.ir/fa/news/3838263/مجمع-جهانی-حضرت-علی‌اصغرع-یک-ریال-بودجه-دولتی-نمی‌گیرد
  16. «اجتماع ۱۰۰ هزار نفری شیرخوارگان حسینی در آزادی».
  17. «برگزاری ۶۰۰۰ همایش مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر».
  18. https://www.radiofarda.com/a/analysis-on-ali-asghar-commemoration-and-its-activities/30690312.html
  19. «برگزاری همایش شیرخوارگان در ۲۳۰ نقطه جهان».
  20. «رونمایی از دکترین مجمع جهانی حضرت علی اصغر».
  21. «بیانیه دبیر مجمع جهانی حضرت علی‌اصغر (علیه السلام) در شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی».
  22. «روضه‌خوانی برای حضرت علی‌اصغر (ع) یک کار سیاسی است».
  23. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1816509/تحلیل-مراسم-محرم-ایران-از-منظر-هنر-مشارکتی-تعاملی?q=شیرخوارگان%20حسینی&score=9.711824&rownumber=3
  24. https://www.iribnews.ir/fa/news/4281096/تهیه-۱۲-هزار-دست-لباس-شیرخوارگان-حسینی-در-حرم-امام-رضا-ع
  25. https://torob.com/p/e28616f3-7df0-4658-a8ef-dfeb45e7313d/لباس-شیرخوارگان-حسینی-لباس-حضرت-علی-اصغر-لباس-بچه-محرم-لباس-سقا/
  26. https://www.ilna.ir/بخش-اجتماعی-5/1503856-برگزاری-پویش-اکرام-ایتام-محسنین-همزمان-با-همایش-شیرخوارگان-حسینی
  27. https://www.behzisti.ir/news/111730/همایش-شیرخوارگان-حسینی-در-مراکز-بهزیستی-استان-تهران-برگزار
  28. https://www.mehrnews.com/news/6162880/۴۵-کشور-جهان-میزبان-مراسم-جهانی-شیرخوارگان-حسینی
  29. https://138.razavi.ir/fa/350681/همایش-شیرخوارگان-حسینی
  30. https://ana.ir/fa/news/858946/پوشش-زنده-همایش-شیرخوارگان-حسینی-از-شبکه-پنج-سیما

پیوند به بیرون[ویرایش]