پیروزی پیرهی

پیروزی پیرهی (به انگلیسی: Pyrrhic victory) یا پیروزی شکست‌آمیز که به «پیروز شدن به سبک پیرهوس» هم شناخته می‌شود، پیروزی است که چنان خسارت زیادی بر فرد یا گروه پیروز وارد می‌کند که با شکست فرق چندانی ندارد.^[۱] چنین پیروزی هرگونه حس واقعی موفقیت را نفی می‌کند یا به پیشرفت بلندمدت آسیب می‌زند.

این عبارت از نقل قولی از پادشاه پیرهوس اهل اپیروس یونان سرچشمه می‌گیرد که پیروزی او بر رومیان در نبرد آسکولوم در سال ۲۷۹ پ.م بسیاری از نیروهایش را نابود کرد و به پایان کارزار او منجر شد.

در هر دو پیروزی که اپیروسی‌ها داشتند (نبرد هراکلیا و آکسولوم)، رومی‌ها تلفات بیشتری متحمل شدند؛ اما تعداد جایگزین‌های بسیار بیشتری داشتند. بنابراین تلفات تأثیر کمتری بر تلاش‌های پیکارجویان روم نسبت به تلفات پادشاه پیرهوس داشت.

پس از نبرد، پلوتارک در گزارشی از دیونیسیوس چنین می‌گوید:

ارتش‌ها از هم جدا شدند و گفته می‌شود، پیرهوس به کسی که از پیروزی او شادی می‌کرد گفت: «از پیروزی‌مان خوشحالی می‌کنی حال آنکه یک پیروزی دیگر ما را کاملاً از بین می‌برد!» زیرا او بخش زیادی از نیروهایی را که با خود آورده بود و تقریباً همه دوستان خاص و فرماندهان اصلی خود را از دست داده بود. در آنجا هیچ‌کس دیگری برای جذب نیرو وجود نداشت و او هم پیمانان ایتالیایی را عقب مانده (از لحاظ تجهیزات و سازو برگ نظامی) یافت. از سوی دیگر، اردوگاه رومیان از چشمه‌ای که مدام از شهر بیرون می‌ریخت، به‌سرعت و به وفور مملو از افراد تازه‌کاری می‌شد که اصلاً هم به‌خاطر ضرری که متحمل شده‌ بودند از شجاعت‌شان فروکش نمی‌کرد؛ بلکه حتی از خشمگین‌تر می‌شدند و در آنجا تصمیم قطعی برای ادامه جنگ وجود داشت.^[۲]

خلاصه این داستان اغلب چنین نقل می‌شود:

یا

• نبرد هراکلیا در ۲۸۰ پ.م و نبرد آسکولوم در ۲۷۹ پ.م، بین اپیروسی‌ها و اقوام ایتالیایی علیه جمهوری رم
• نبرد دیادو در چین باستان
• نبرد آوارایر
• محاصره سیگت‌وار در ۱۵۶۶، از جنگ‌های عثمانی و هابسبورگ
• نبرد مالپلاکوئت در ۱۷۰۹، شامل جنگ جانشینی اسپانیا
• نبرد بانکرهیل در ۱۷۷۵ و نبرد گوئیل کورت در ۱۷۸۱، شامل جنگ انقلاب آمریکا
• نبرد برزینا در ۱۸۱۲، تهاجم فرانسه به روسیه
• نبرد چنسلورزویل در ۱۸۶۳، از جنگ‌های داخلی آمریکا
• نبرد کرت در ۱۹۴۱ و نبرد آردن در ۱۹۴۵، از جنگ‌های جنگ جهانی دوم
• نبرد جزایر سانتا کروز در ۱۹۴۲، در اقیانوس آرام
• جنگ کره در ۱۹۵۰
• نبرد نیزارها در ۱۹۸۴، از جنگ‌های جنگ ایران و عراق
• نبرد ووکوار در ۱۹۹۱
• نبرد موگادیشو در ۱۹۹۳

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pyrrhic victory». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۵.