کاخ جنجان
کاخ جنجان یکی از کاخ‌های هخامنشی در شهر لیدوما نزدیک نورآباد ممسنی است. این بنای هخامنشی درست در مسیر راه شاهی قرار دارد[۱].
کاخ جنجان واقع شده به فاصله ۸۰۰ متری رودخانه فهلیان واقع شده و در پشت این کاخ کوه بالاسبز دیده می‌شود. کاخ جنجان در کنار نقش برجسته کورانگون که توسط ایلامیان در ۳۵۰۰ سال پیش، ساخته شده، قرار گرفته‌است[۱]. از سوی دیگر در حدود ۴ کیلومتری این کاخ و در دشت فهلیان محوطه‌ای به نام تل‌اسپید وجود دارد.
معماری کاخ
[ویرایش]به دلیل سبک معماری قوی و هنرمندانه این کاخ، به نظر می‌رسد که از بناهای حکومتی هخامنشیان بوده است[۱].
کاخ جنجان حدود ۶۰ متر مربع وسعت داشته باشد و از نظر معماری با کاخ برزن جنوبی تخت جمشید همسان است. این کاخ از بناهای تخت جمشید کوچکتر است اما از نظر نوع پایه ستون‌ها، با پایه ستون‌های کاخ صد ستون تخت جمشید همسانی زیادی دارد. کاخ جنجان یکی از زیباترین کاخ‌های دروان هخامنشیان بوده است و ایوانی به طول ۴۰ متر دارد و به نظر می‌رسد که ۸ ستون در این ایوان جای می‌گرفته‌است. از این میان ۳ ستون در جای خود قرار گرفته و یک ستون نیز در بخش بالایی ایوان افتاده‌است. دو ستون دیگر نیز جابجا شده و در تپه‌های اطراف این کاخ پیدا شده‌است. قطر این پایه ستون‌ها بیش از یک متر است. به این ترتیب ستونی که روی این پایه ستون‌ها قرار می‌گرفته بین ۱۲ تا ۱۴ متر بوده‌است. کاخ جنجان سه راه‌پله داشته که دو راه‌پله در گوشه‌ها و یک راه‌پله در وسط قرار گرفته‌است. سنگ‌های افتاده در کنار این راه‌پله‌ها به ایوان تعلق دارد. روی این سنگها کنگره‌های به سبک تخت جمشید قرار گرفته بوده که در هر یک متر یک کنگره قرار داشته‌است. با این حساب ۱۵ کنگره در این ایوان سوار بوده‌است[۱].
از دیگر بخش‌های به‌دست‌آمده از این کاخ قوس‌ها و طاق‌های درگاه‌ها است که با بست‌های فلزی چفت و بست می‌شدند. اما یکی از نکات مهم ساخت این بنای هخامنشی سه پلکانی بودن آن است که تا کنون در هیچ یک از بناهای تخت جمشید نمونه آن دیده نشده‌است[۱].
قلعه کلی
[ویرایش]حدود ۲۰۰ یا ۳۰۰ سال پیش و در زمان قاجار با استفاده از سنگها و ستون‌های بجا مانده از کاخ جنجان، بار دیگر قلعه‌ای روی این بنای هخامنشی ایجاد می‌شود. این قلعه قاجاری به قلعه کلی یا قلعه کهنه شهرت داشته‌است. در سال ۱۹۲۴ زمانی که پروفسور ارنست امیل هرتسفلد از این مکان دیدن می‌کند این قلعه وجود داشته‌است. ساخت این قلعه روی محوطه باعث تخریب بیشتر آن شده‌است.
منابع
[ویرایش]- «دشت فهلیان راز هخامنشیان را در کاخ جنجان فاش کرد». خبرگزاری میراث فرهنگی. ۲۱ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۸.
- «کشفیات بنای بزرگ حکومتی هخامنشیان در فارس». خبرگزاری میراث آریا. ۱۳ دی ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۸.
 | این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک قصر یا عمارت است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |