Blake Edwards
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Blake Edwards | |
---|---|
Doğum | William Blake Crump 26 Temmuz 1922 Tulsa Oklahoma, ABD |
Ölüm | 15 Aralık 2010 (88 yaşında) Santa Monica Kaliforniya, ABD |
Diğer ad(lar)ı | Blackie |
Boy | 1,78 m (5 ft 10 in) |
Ödüller | 1963 - San Sebastián Uluslararası Film Festivali - Days of Wine and Roses 1983 - David di Donatello Ödülü - Victor Victoria |
Blake Edwards (26 Temmuz 1922 - 15 Aralık 2010) ödüllü Amerikalı yönetmen, film yapımcısı, senarist ve oyuncu. En çok Pembe Panter (The Pink Panther) filmleri ile hatırlanır. 1940'lı ve 1980'li yıllar arasında sinemada aktif olmuştur. 1969 yılından beri aktris Julie Andrews ile evli olan yönetmen, 15 Aralık 2010 tarihinde Santa Monica Kaliforniya'da zatürreden ölmüştür.
Biyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Blake Edwards 26 Temmuz 1922 tarihinde ABD'de Oklahoma'nın Tulsa kentinde dünyaya geldi. Doğduğunda verilen adı William Blake Crump'tı. Edwards'ın üvey büyükbabası J. Gordon Edwards sessiz sinemanın tanınmış yönetmenlerinden biriydi "The Queen of Sheba" (1922) gibi epik filmlere imza atmıştı.
Blake ise sinemaya 1943 yılında bir oyuncu olarak başladı. A-Filmlerde önemsiz rollerde gözükürken sadece geçimini sağlamak için oynadığı saçma sapan bazı B-Filmlerde başrollerde bile oynamıştı. Bu filmlerden en dikkate değer olanları, her ikisi de 1945'te yapılmış olan "Gangs of the Waterfront" ve "Strangler of the Swamp" ti. Sonra radyo için bir dizi dedektif piyesi senaryosu yazdı, bunlar ortalama kalitenin oldukça üzerindeydi. Bundan sonra Columbia film şirketi için senaryolar yazmaya başladı. Özellikle de yönetmen Richard Quine'ın çektiği "Sound Off" (1952), "Rainbow 'Round My Shoulder" (1953) ve "Cruisin' Down the River" (1953) gibi hafif eğlencelik filmlerin senaryolarını yazdı aynı zamanda şirketin prodüksiyon işlerinde yardımcı oldu. Nihayet 1955 yılında ilk kez kameranın arkasına geçti ve müzikal bir komedi olan Bring Your Smile Along u yönetti. Bunda ustası Richard Quine'ı taklit ediyordu ama yıllar ilerledikçe ironik bir biçimde Richard Quine Blake Edwards'ın tarzını taklit edecektir.
Universal film şirketi ile yaptığı isabetli kontrat Edwards'a gişe rekorları getiren filmlerin yolunu açtı. Bunlardan ikisi Tony Curtis'in oynadığı Bay Cory (Mister Cory) (1957) ile Cary Grant'ın oynadığı Donanmanın Melekleri (Operation Petticoat) (1959) idi. Bu arada televizyon için "Peter Gunn" (1958) ve "Mr. Lucky" (1959) gibi popüler dizileri yaptı. Bunların hem yapımcılığını hem yönetmenliğini üstlenmişti hem de senaryolarını yazıyordu. Film-noir tarzında bir dizi olan "Peter Gunn" ın Caz tarzındaki müziklerini sonraları sıklıkla işbirliği yapacağı Henry Mancini yazmıştı. Sinema ve TV neredeyse atbaşı giderken yine gişede patlama yapan Çılgınlar Kraliçesi (Breakfast at Tiffany's) (1961), Experiment in Terror (1962) ve Gül ve Şarap (Days of Wine and Roses) (1962)'ı yönetti.
1960'ların ortalarına doğru komedi filmlerine yöneldi. 1963'te Peter Sellers'ın canlandırdığı sakar müfetiş Clouseau'yu komedi dünyasına tanıştırdığı Pembe Panter (The Pink Panther) filmi geldi. İçinde yine müfetiş Clouseau 'nun bulunduğu Karanlıkta Bir Çığlık (A Shot in the Dark) Pembe Panter'den daha sonra, 1964'te gösterime sunulmasına rağmen Pembe Panter'den daha önce çekildiği için serinin ilk filmi kabul edilmektedir.[1] 1965'te bir Slapstick komedi olan Büyük Yarış (The Great Race) hayranı olduğu komedyenler Laurel ve Hardy'ye bir selam duruşu idi (Edwards 1986 yılında bu selam duruşunu A Fine Mess adlı filmiyle bir kez daha yapacaktır). Başarılı komedi filmleri serisinin sonuncusu yine Pembe Panter'in baş oyuncusu Peter Sellers'la 1968 yılında yaptıkları Tatlı Budala (The Party) oldu.
Komedilerinin başarısı ve hiçbirşeyi umursamayan yapısına rağmen Edwards o yıl evlendiği eşi Julie Andrews'a başrolünü oynattığı I. Dünya Savaşı müzikali Darling Lili (1969) ile birlikte bir çıkmaza girdi. İngiliz pilotları neşe içinde ölüme gönderen bir Alman casusunu sempatik gösteren film Paramount'un filmi insafsızca budaması ile daha da anlaşılmaz bir hale gelince gişede başarısız oldu. Edwards'ın kariyerinde düşüş başlamıştı artık. 1979'daki başarılı komedisi 10 ve açık saçık satirik film O'nun Çocuğu (S.O.B.) (1981) ile biraz canlanır gibi oldu. 1980'le ve 90'lar Blind Date (1987), Sunset (1988) ve Switch (1991) gibi filmlerle inişli çıkışlı geçti. Hatta bir sürü devam filmi ile Pembe Panter'i canlandırma çabaları da sonuçsuz kaldı, zaten Pembe Panter'in lokomotifi Peter Sellers de 1980'de ölmüştü.
1982 yılında yönettiği Victor Victoria filmine yazdığı senaryo için Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiş ama alamamıştı. Bu ödüle sonra kavuştu. 2004 yılında kendisine sinemaya yaptığı hizmetlerden ötürü Akademi Onur Ödülü verildi. Ödülü alırken yaptığı konuşmada uzun yıllar boyunca filmlerinin değişmez oyuncusu olmuş oyuncu Peter Sellers'ten bahsetmemesi dikkatleri çekti.
15 yıl boyunca Kronik yorgunluk sendromu (CFS, chronic fatigue syndrome) adı verilen bir hastalıkla mücadele etti. 15 Aralık 2010 tarihinde Kaliforniya'nın Santa Monica kentinde zatürre tedavisi gördüğü hastanede hastalığının komplikasyonları nedeniyle öldü. Öldüğünde 88 yaşındaydı.1969 yılında ikinci evliliğini yaptığı sinema oyuncusu Julie Andrews ve beş çocuğu ölürken yanındaydılar.
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bring Your Smile Along (1955)
- He Laughed Last (1956)
- Bay Cory (Mister Cory) (1957)
- This Happy Feeling (1958)
- Donanmanın Melekleri (Operation Petticoat) (1959)
- High Time (1960)
- Çılgınlar Kraliçesi (Breakfast at Tiffany's) (1961)
- Experiment in Terror (1962)
- The Grip Of Fear (1962)
- Gül ve Şarap (Days of Wine and Roses) (1962)
- Pembe Panter (The Pink Panther) (1963)
- Karanlıkta Bir Çığlık (A Shot in the Dark) (1964)
- Büyük Yarış (The Great Race) (1965)
- Harpte Ne Yaptın? (What Did You Do in the War, Daddy?) (1966)
- Gunn (1967)
- Tatlı Budala (The Party) (1968)
- Darling Lili (1969)
- Wild Rovers (1971)
- The Carey Treatment (1972)
- Ateşle Oynayan Adam veya Kaçış (The Tamarind Seed) (1974)
- Pembe Panter'in Dönüşü (The Return of the Pink Panther) (1975)
- The Pink Panther Strikes Again (1976)
- Pembe Panter'in İntikamı (Revenge of the Pink Panther) (1978)
- 10 (1979)
- O'nun Çocuğu (S.O.B.) (1981)
- Trail of the Pink Panther (1982)
- Victor/Victoria (1982)
- Curse of the Pink Panther (1983)
- The Man Who Loved Women (1983)
- Micki and Maude (1984)
- A Fine Mess (1986)
- That's Life (1986)
- Blind Date (1987)
- Sunset (1988)
- Skin Deep (1989)
- Switch (1991)
- Son of the Pink Panther (1993)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- julieandrewscollection.com
- sensesofcinema.com'da Blake Edwards 31 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- www.oscars.org 18 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da Blake Edwards'a ödülünün verilişi.