Żyły głębokie kończyny dolnej

Żyły głębokie (podpowięziowe) kończyny dolnej – w anatomii człowieka naczynia żylne tworzące sieć, położoną pod powięziami podudzia i uda, pomiędzy poszczególnymi grupami mięśniowymi. Żyły głębokie poniżej żyły podkolanowej występują w liczbie 2 lub 3, towarzyszą jednoimiennym tętnicom i objęte są wspólną pochewką naczyniową. Układ żył głębokich spełnia ważną rolę, ponieważ niemal 90% krwi odpływa drogą układu głębokiego. Ważną rolę we wspomaganiu tego procesu ma uciskanie naczyń przez kurczące się mięśnie (pompa mięśniowa) oraz ruchy w stawach obwodowych, głównie w stawie skokowym (pompa stawowa).

Żyły głębokie kończyny dolnej są wyposażone w liczne zastawki.

Najbardziej dystalną częścią układu są dwie żyły grzbietowe stopy (venae dorsales pedis), dwie żyły podeszwowe boczne (venae plantares laterales), a także dwie żyły podeszwowe przyśrodkowe (venae plantares mediales), które łączą się w podeszwowy łuk żylny. W obrębie stopy występują również dwie żyły podeszwowe śródstopia (venae metatarsales plantares).

Żyły stopy tworzą żyły goleni, który jest dystalnym odcinkiem układu żył głębokich kończyn dolnych.

• żyły piszczelowe przednie (venae tibiales anteriores)
• żyły piszczelowe tylne (venae tibiales posteriores)
• żyły strzałkowe (venae fibulares)
• żyły mięśnia płaszczkowatego
• żyły mięśni brzuchatych
• żyły głowy przyśrodkowej
• żyła międzybrzuścowa

Żyły piszczelowe przednie są przedłużeniem żył grzbietowych stopy. Żyły piszczelowe przednie, żyły piszczelowe tylne i żyły strzałkowe łącząc się przez trifurkację tworzą żyłę podkolanową, która w kanale Huntera przechodzi w żyłę udową. Następnie żyła udowa po połączeniu z żyłą głęboką uda przechodzi w żyłę udową wspólną. Na wysokości więzadła pachwinowego przechodzi ona w żyłę biodrową zewnętrzną.

Proksymalny odcinek układu żył głębokich kończyn dolnych:

• żyła podkolanowa (vena poplitea)
• żyła udowa (vena femoralis)
• żyła głęboka uda (vena femoralis profunda)
• żyła udowa wspólna
• żyła biodrowa zewnętrzna (vena illiaca interna)

• żyły głębokie kończyny górnej
• żyły powierzchowne kończyny dolnej

• Susan Standring: Gray's Anatomy. Elsevier, 2005, s. 845, 885, 931. ISBN 0-443-07168-3.
• Bochenek A, Reicher M. Anatomia człowieka. PZWL 1993; t. III: str. 404–415.