1583
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1583
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 12 czerwca – ślub kanclerza Jana Zamoyskiego z królewską bratanicą Gryzeldą Batorówną.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 16 kwietnia – Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany „Sierotką” wypłynął z Wenecji w towarzystwie kucharza, cyrulika, jezuity i kilkorga szlachty w pielgrzymkę do Ziemi Świętej.
- 5 sierpnia – sir Humphrey Gilbert oficjalnie ogłosił Nową Fundlandię kolonią angielską, pierwszą na kontynencie północnoamerykańskim.
- Wydano drukiem powstały ponad 1000 lat wcześniej Corpus Iuris Civilis.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 3 marca – Edward Herbert z Cherbury, hiszpański dramaturg i poeta (zm. 1648)
- 4 kwietnia – Francesco Quaresmi, Kustosz Ziemi Świętej, franciszkanin, palestynolog (zm. 1656)
- 10 kwietnia – Hugo Grocjusz, holenderski prawnik, filozof i dyplomata (zm. 1645)
- 1 maja – Orazio Grassi, włoski architekt, matematyk i astronom (zm. 1654)
- 19 maja – Dudley Digges, angielski polityk, dyplomata i publicysta (zm. 1639)
- 20 maja – Johann Georg Jung, niemiecki drukarz, kartograf, malarz (zm. 1641)
- 16 czerwca – Axel Oxenstierna, szwedzki polityk, najbliższy współpracownik Gustawa II Adolfa (zm. 1654)
- 20 czerwca – Jacob Pontusson De la Gardie, szwedzki polityk i żołnierz (zm. 1652)
- 22 czerwca – Nils Göransson Stiernsköld, był szwedzkim wojskowym i admirałem, znanym z dowodzenia w bitwie pod Oliwą (zm. 1627)
- 20 lipca – Bartłomiej Alban Roe, święty katolicki, benedyktyn, męczennik (zm. 1642)
- 24 września – Albrecht von Wallenstein, naczelny dowódca wojsk cesarskich w wojnie trzydziestoletniej (zm. 1634)
- 28 października – Blanche Arundell, angielska arystokratka, córka Edwarda Somerseta, 4. hrabiego Worcester (zm. 1649)
- data dzienna nieznana:
- Antonio Marziale Carracci, włoski malarz okresu wczesnego baroku (zm. 1618)
- Sigismondo Coccapani, włoski malarz i architekt (zm. 1642)
- Girolamo Frescobaldi, włoski kompozytor przełomu renesansu i baroku (zm. 1643)
- Razan Hayashi, japoński filozof neokonfucjański (zm. 1657)
- Pieter Lastman, holenderski malarz (zm. 1633)
- Stanisław Lubomirski, wojewoda krakowski, ruski, podczaszy wielki koronny (zm. 1649)
- Philip Massinger, angielski dramaturg (zm. 1640)
- Charles de Montmagny, drugi gubernator generalny Nowej Francji (zm. 1654)
- Jean-Baptiste d’Ornano, marszałek Francji (zm. 1626)
- Phillippe de Longvilliers de Poincy, francuski gubernator, mistrz Zakonu Kawalerów Maltańskich (zm. 1660)
- Andrzej Szołdrski, biskup kijowski, biskup przemyski, poznański (zm. 1650)
- Kasper Twardowski, poeta obyczjaowy, religijny, okolicznościowy wczesnego baroku (zm. 1641)
- Johann Wiesel, niemiecki rzemieślnik wytwarzający przyrządy optyczne (zm. 1662)
- Jan Zebrzydowski, miecznik koronny (zm. 1641)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 5 stycznia – Andrzej Górka, poseł na sejm z województwa poznańskiego (ur. 1534)
- 22 stycznia – Antonina de Bourbon-Vendôme, starsza córka Franciszka, hrabiego Vendôme, i jego żony, Marii Luksemburskiej (ur. 1493)
- 27 lutego – Izabela Grimaldi – dama Monako jako żona seniora Honoriusza I (ur. ?)
- 18 marca – Magnus inflancki – książę duński, książę Holsztynu, król Inflant (ur. 1540)
- kwiecień – Łukasz David, historyk, kanclerz bp. chełmińskiego, radca dworu księcia Albrechta (ur. 1503)
- 7 czerwca – Jakub Bieliński, duchowny rzymskokatolicki (ur. ok. 1514)
- 20 czerwca – Zofia Johansdotter Gyllenhielm, nieślubna córka władcy Szwecji Jana III Wazy (ur. 1556)
- 8 lipca – Fernão Mendes Pinto, portugalski podróżnik i poszukiwacz przygód (ur. ok. 1509)
- 25 lipca – Rudolf Acquaviva, włoski Błogosławiony Kościoła katolickiego (ur. ok. 1550)
- 19 sierpnia – Belchior Carneiro Leitão, portugalski biskup katolicki, jezuita, pierwszy biskup Makau (ur. 1519)
- 16 września – Katarzyna Jagiellonka, królowa szwedzka (ur. 1526)
- 22 października – Ludwik VI Wittelsbach (Pfalz-Simmern), palatyn i książę Palatynatu, Simmern/Hunsrück, elektor Palatynatu Reńskiego (ur. 1539)
- 30 października – Pirro Ligorio, włoski architekt, malarz, antykwarysta i projektant ogrodów (ur. ok. 1510)
- 30 listopada – Filip II (landgraf Hesji), landgraf Hesji-Rheinfels (ur. 1541)
- 15 grudnia
- Iwan Fedorowicz – działacz kultury wschodniosłowiańskiej (ur. ok. 1510)
- Tryfon Pieczenski – święty mnich prawosławny (ur. 1495)
- 23 grudnia – Mikołaj Factor, franciszkanin, błogosławiony (ur. 1520)
- 30 grudnia – Emanuel Alvarez, portugalski jezuita i językoznawca (ur. ok. 1526)
- 31 grudnia – Thomas Erastus, dr prof. medycyny w Bazylei (ur. 1524)
- grudzień – Orazio Alfani, włoski malarz epoki renesansu, aktywny w Palermo i Perugii (ur. 1510)
- data dzienna nieznana:
- Humphrey Gilbert, angielski żeglarz (ur. 1537)
- Andriej Kurbski, jeden z najbliższych współpracowników cara Iwana IV Groźnego, dowódca wojskowy, polityk (ur. 1528)
- Juan de Garay, hiszpański konkwistador (ur. 1528)
- Jan Działyński (1510–1583), wojewoda chełmiński (ur. 1510)
- Jerzy Zenowicz, polski starosta (tenutariusz) czeczerski i propojski (ur. 1510)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 17 lutego
- Ostatki: 22 lutego
- Popielec: 23 lutego
- Niedziela Palmowa: 3 kwietnia
- Wielki Czwartek: 7 kwietnia
- Wielki Piątek: 8 kwietnia
- Wielka Sobota: 9 kwietnia
- Wielkanoc: 10 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 11 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 19 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 29 maja
- Boże Ciało: 9 czerwca