Boris Czirkow
 Boris Czirkow w roli Maksyma w filmie Młodość Maksyma[1] | |
| Imię i nazwisko | Boris Pietrowicz Czirkow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 13 sierpnia 1901 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności | 1928–1982 |
| Odznaczenia | |
        | |
Boris Pietrowicz Czirkow (ros. Борис Петрович Чирков; ur. 31 lipca?/13 sierpnia 1901 we wsi Łozowaja-Pawłowka, zm. 28 maja 1982 w Moskwie) – radziecki aktor filmowy, głosowy i teatralny. Bohater Pracy Socjalistycznej (1975). Trzykrotnie odznaczony Orderem Lenina (1938, 1967, 1975). Czterokrotny laureat Nagrody Stalinowskiej (1941, 1947, 1949, 1952).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Boris Czirkow urodził się 13 sierpnia 1901 roku. W 1926 roku ukończył studia w Instytucie Sztuk Scenicznych w Leningradzie. Pracował w teatrach leningradzkich, potem moskiewskich. Na ekranie pojawił się od 1928 roku. Sławę przyniosła mu główna rola w Trylogii o Maksymie G. Kozincewa i L. Trauberga: Młodość Maksyma (1935), Powrót Maksyma (1937) i Maksym (1939)[2]. Zmarł 28 maja 1982 roku w wieku 80 lat. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[3].
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]Role filmowe
[edytuj | edytuj kod]- 1928: Mój syn jako Pataszon
- 1931: Wioska na Ałtaju jako rozmawiający przez telefon
- 1934: Czapajew jako wieśniak
- 1934: Nowi ludzie
- 1935: W walce z caratem[4] jako Maksym
- 1936: Lenoczka i winogrona
- 1936: Przyjaciółki jako Sieńka
- 1937: Wielki obywatel jako Maksym
- 1937: Powrót Maksyma[5] jako Maksym
- 1938: Człowiek z karabinem jako Jewtuszenko
- 1939: Nauczyciel[6] jako Stiepan Iwanowicz Lautin
- 1939: Maksym[7] jako Maksym
- 1939: Minin i Pożarski jako Roman
- 1941: Wojenny almanach filmowy nr 1 (nowela filmowa Spotkanie z Maksymem) jako Maksym
- 1941: Wojenny almanach filmowy nr 3 (nowela filmowa Antosza Rybkin) jako Antosza Rybkin
- 1942: Pogromca atamana[8] jako Nestor Machno
- 1944: Kutuzow jako Denis Wasiljewicz Dawydow
- 1946: Dzieje kompozytora[9] jako Michaił Iwanowicz Glinka
- 1948: Sąd honorowy[10]
- 1949: Trzy spotkania[11] jako Nikanor Samosiejew
- 1950: Kawaler złotej gwiazdy[12] jako Kondratjew
- 1951: Donieccy górnicy[13] jako Stiepan Niedola
- 1954: Dygnitarz na tratwie[14] jako Cziżow, moskiewski chirurg
- 1956: Do ostatniej kropli krwi[15]
- 1958: Mój ukochany jako Żilin
- 1964: Żywi i martwi[16] jako Gawriła Biriukow
Role głosowe
[edytuj | edytuj kod]- 1949: Wiosenna bajka jako narrator
- 1950: Bajka o rybaku i rybce jako staruch
- 1950: Cudowny młyn jako dziadek
- 1952: Kasztanka jako stolarz
- 1954: Królewna żabka jako car
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Zasłużony Artysta RFSRR (1935)[17]
- Trzy Ordery Lenina (1938, 1967, 1975)[18]
- Dwa Ordery Czerwonego Standardu Pracy (1939, 1981)[18]
- Nagroda Stalinowska (1941, 1947, 1949, 1952)[18]
- Order Czerwonej Gwiazdy (1944)[18]
- Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy” (1948)[19]
- Ludowy Artysta ZSRR (1950)[17]
- Bohater Pracy Socjalistycznej (1975)[18]
- Order Rewolucji Październikowej (1976)[19]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Płażewski, Historia filmu 1895-2000, Warszawa 2001, s. 134.
- ↑ Boris Czirkow, portalwiedzy.onet.pl
- ↑ Могила Народного Артиста Советского Союза Бориса Чиркова
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 46.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 79.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 70.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 55.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 67.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 63.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 62.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 65.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 68.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 66.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 71.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 81.
- ↑ Koniczek 1968 ↓, s. 115.
- ↑ a b Чирков Борис Петрович, kino-teatr.ru
- ↑ a b c d e Чирков Борис Петрович, warheroes.ru
- ↑ a b Чирков Борис Петрович, kinosozvezdie,ru
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 474–487.
- Ryszard Koniczek: Film radziecki w Polsce 1926–1966. Warszawa: 1968.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Boris Czirkow w bazie IMDb (ang.)
- Boris Czirkow w bazie filmweb (pol.)
- Boris Czirkow. 2011.russiancinema.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-24)]. w bazie russiancinema.ru (ros.)
- Boris czirkow w bazie Warheroes.ru (ros.)
- Boris Czirkow w bazie Animator.ru (ros.)
- Boris Czirkow w bazie Portalwiedzy.onet.pl (pol.)