Brendan Fraser
Brendan Fraser (2022) | |
Imię i nazwisko | Brendan James Fraser |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 3 grudnia 1968 |
Zawód | aktor |
Współmałżonek | Afton Smith |
Lata aktywności | od 1988 |
Strona internetowa |
Brendan James Fraser[1][2] (ur. 3 grudnia 1968 w Indianapolis) – kanadyjsko-amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Podczas 95. ceremonii wręczenia Oscarów otrzymał nagrodę w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy w filmie Wieloryb[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne życie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Indianapolis, w stanie Indiana jako syn Kanadyjki francuskiego pochodzenia Carol (z domu Genereux) i Petera Frasera, oficera służby Kanadyjskiej Instytucji Rządowej Turystyki[4], w dzieciństwie często zmieniał miejsce zamieszkania. Wraz z trójką braci (Kevinem, Seanem i Reganem) dorastał więc m.in. w Detroit, Ottawie, w stanie Michigan, Szwajcarii, Holandii, Rzymie, Teksasie, Hollywood i Los Angeles. Uczęszczał do Upper Canada College w Toronto. Po obejrzeniu spektaklu na West End w Londynie, zainteresował się teatrem. Ukończył studia aktorskie w Cornish College of the Arts[5] w Seattle, w stanie Waszyngton.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Debiutował na dużym ekranie w melodramacie komediowym Amerykańskie psy (Dogfight, 1991). Następnie wcielił się w postać Linka, robiącego karierę w szkole jaskiniowca wykopanego przez dwóch nastolatków w kasowej komedii fantasy Jaskiniowiec z Kalifornii (Encino Man, 1992)[6]. W dramacie sportowym Więzy Przyjaźni/Barwy uczelni św. Mateusza (School Ties, 1992) zagrał jednego z uczniów elitarnej szkoły, a jego ekranowymi partnerami byli: Matt Damon, Ben Affleck i Chris O’Donnell.
W filmie Pani Winterbourne (Mrs. Winterbourne, 1996) z Shirley MacLaine wystąpił w podwójnej roli braci bliźniaków Winterbourn. Odniósł sukces jako tytułowy współczesny Tarzan szalejący po ulicach Nowego Jorku i San Francisco w filmie George prosto z drzewa (George of the Jungle, 1997). Rola artysty lalkarza ulicznego w San Antonio, który śni o swojej jedynej w komediowym melodramacie fantasy Jakoś leci/Jeszcze oddycha (Still Breathing, 1997) przyniosła mu nagrodę Złotej Astronautycznej Iglicy dla najlepszego aktora na międzynarodowym festiwalu filmowym w Seattle.
Międzynarodową sławę zdobył jako wielbiciel przygód Rick O’Connell, w trylogii kasowego przeboju Mumia (The Mummy, 1999), Mumia powraca (The Mummy Returns, 2001) i Mumia: Grobowiec cesarza smoka (The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor, 2008).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ma podwójne obywatelstwo – kanadyjskie i amerykańskie[7][8].
Od października 1997 spotykał się z Afton Smith, którą poślubił 27 września 1998. Mają trzech synów – Griffina Arthura (ur. 17 września 2002), Holdena Fletchera (ur. 16 sierpnia 2004) i Lelanda (ur. 2 maja 2006 w Cedars-Sinai Medical Center w Los Angeles). 17 kwietnia 2008 wzięli rozwód.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy | |||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi | Źr |
1991 | Dogfight | Amerykańskie psy | marynarz | debiut filmowy | [4][9] |
1992 | Encino Man | Jaskiniowiec z Kalifornii | Linkovich „Link” Chomovsky | [4][10][11] | |
1992 | School Ties | Więzy przyjaźni | David Greene | [4][10] | |
1993 | Twenty Bucks | Dwadzieścia dolców | Sam Mastrewski | [4][9] | |
1993 | Son in Law | Szalony zięć | Link | cameo, niewymieniony w napisach | [4][11] |
1993 | Younger and Younger | Younger i Younger | Winston Younger | [4][9] | |
1994 | With Honors | Z honorami | Monty Kessler | [9][10] | |
1994 | Airheads | Odlotowcy | Chester „Chazz Darby” Ogilvie | [4][9][10] | |
1994 | In the Army Now | Służba nie drużba | Link | cameo, niewymieniony w napisach | [4][9][11] |
1994 | The Scout | Selekcjoner | Steve Nebraska | [4][9] | |
1995 | The Passion of Darkly Noon | Las namiętności | Darkly Noon | [4][9] | |
1995 | Now and Then | Koniec niewinności | żołnierz wracający z Wietnamu | niewymieniony w napisach | [9][12] |
1996 | Kids in the Hall: Brain Candy | Pigułka szczęścia | pacjent | cameo, niewymieniony w napisach | [4][9] |
1996 | Mrs. Winterbourne | Pani Winterbourne | Bill Winterbourne / Hugh Winterbourne | [9][10] | |
1996 | Glory Daze | Ostatni dzwonek | Doug | cameo | [4][9] |
1997 | The Twilight of the Golds | – | David Gold | [9][13] | |
1997 | George of the Jungle | George prosto z drzewa | George | [4][9][14] | |
1998 | Still Breathing | Jakoś leci | Fletcher McBracken | [4][9] | |
1998 | Gods and Monsters | Bogowie i potwory | Clayton Boone | [9][10] | |
1999 | Blast from the Past | Atomowy amant | Adam Webber | [9][10] | |
1999 | The Mummy | Mumia | Rick O'Connell | [9][10] | |
1999 | Dudley Do-Right | Dudley Doskonały | Dudley Do-Right | [4][9] | |
2000 | Bedazzled | Zakręcony | Elliot Richards | [9][10] | |
2000 | Sinbad: Beyond the Veil of Mists | – | Sinbad (głos) | [4][9] | |
2001 | Monkeybone | Małpiszon | Stu Miley | [2][9] | |
2001 | The Mummy Returns | Mumia powraca | Rick O’Connell | [9][10] | |
2002 | The Quiet American | Spokojny Amerykanin | Alden Pyle | [9][10] | |
2003 | Dickie Roberts: Former Child Star | Dickie Roberts: Kiedyś gwiazda | (on sam) | cameo, niewymieniony w napisach | [4][9] |
2003 | Looney Tunes: Back in Action | Looney Tunes znowu w akcji | DJ Drake / Diabeł tasmański (głosy) | [2][9] | |
2004 | Crash | Miasto gniewu | Rick | [9][10] | |
2006 | Journey to the End of the Night | Podróż do końca nocy | Paul | [2][9] | |
2006 | The Last Time | Ostatni raz | Jamie Bashant | [2][9] | |
2007 | The Air I Breathe | Odwrócić przeznaczenie | Pleasure | [4][9] | |
2008 | Journey to the Center of the Earth | Podróż do wnętrza Ziemi | prof. Trevor Anderson | [2][9] | |
2008 | The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor | Mumia: Grobowiec cesarza smoka | Rick O’Connell | [9][15] | |
2008 | Inkheart | Atramentowe serce | Mortimer „Mo” Folchart | [2][9] | |
2009 | G.I. Joe: The Rise of Cobra | G.I. Joe: Czas Kobry | sierżant Stone | cameo, niewymieniony w napisach | [4][9] |
2010 | Extraordinary Measures | Środki nadzwyczajne | John Crowley | [9][16] | |
2010 | Furry Vengeance | Zemsta futrzaków | Dan Sanders | [9][17] | |
2012 | Stand Off | Rozbój w Belfaście | Joe Maguire | [2][9] | |
2013 | Escape from Planet Earth | Rodzinka nie z tej Ziemi | Scorch Supernova (głos) | [2][9] | |
2013 | A Case of You | Wymarzony | Tony | [2][9] | |
2013 | Hair Brained | Główka pracuje | Leo Searly | [9][18] | |
2013 | Pawn Shop Chronicles | Kroniki lombardu | Ricky Baldoski | [9][19] | |
2013 | Breakout | Trzebież | Jack Damson | [9] | |
2013 | Gimme Shelter | – | Tom Fitzpatrick | [2][9] | |
2014 | The Nut Job | Gang Wiewióra | Grayson (głos) | [2][9] | |
2019 | The Poison Rose | Zatruta róża | dr Miles Mitchell | [2][9] | |
2019 | Line of Descent | – | Charlie „Charu” Jolpin | [2][9] | |
2020 | The Secret of Karma | – | Animus/Ronay | [9][20] | |
2021 | No Sudden Move | Bez gwałtownych ruchów | Doug Jones | [9][21][22] | |
2022 | The Whale | Wieloryb | Charlie | [9][10][23] |
Produkcje telewizyjne | |||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi | Źr |
1991 | My Old School | Moja starsza szkoła | Chevy | film krótkometrażowy | [4][9] |
1991 | Child of Darkness, Child of Light | Dziecię ciemności, dziecię światłości | przyjaciel Johna | film telewizyjny | [4][9] |
1991 | Guilty Until Proven Innocent | Dowody winy | Bobby McLaughlin | film telewizyjny | [4][9] |
1995 | Fallen Angels | Upadłe anioły | Johnny Lamb | odcinek: „The Professional Man” | [9] |
1997 | Duckman: Private Dick/Family Man | – | Sammons Cagle (głos) | odcinek: „Dammit, Hollywood” | [9] |
1997, 1999 | Saturday Night Live | – | gospodarz | 2 odcinki | [2] |
1998 | The Simpsons | Simpsonowie | Brad (głos) | odcinek: „King of the Hill” | [9] |
2000, 2005 | King of the Hill | Bobby kontra wapniaki | David Kalaiki-Ali / Irv Bennet / Jimmy Beardon (głosy) | 2 odcinki | [9] |
2002, 2004 | Scrubs | Hoży doktorzy | Ben Sullivan | 3 odcinki | [9] |
2009 | Wishology | Wróżkowie chrzestni: Trylogia życzeń | Turbo Thunder (głos) | filmy telewizyjne | [9] |
2015 | Texas Rising | Texas Rising - Narodziny Republiki | Billy Anderson | 5 odcinków | [9] |
2016–2017 | The Affair | – | John Gunther | 6 odcinków | [9] |
2017 | Nightcap | – | (on sam) | odcinek: „Poop Show” | [9] |
2018 | Trust | – | James Fletcher Chase | 8 odcinków | [9][19] |
2018 | Condor | Trzy dni Kondora | Nathan Fowler | 7 odcinków | [9][24] |
2018 | Titans | – | Cliff Steele (głos) | odcinek: „Doom Patrol” | [9] |
2019–2023 | Doom Patrol | – | Cliff Steele / Robotman | 40 odcinków | [9][25] |
2020 | Professionals | – | Peter Swann | 10 odcinków | [9][26] |
Gry wideo | |||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi | Źr |
2008 | The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor | – | Rick O'Connell (głos) | [9] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Personalidade: Brendan Fraser (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-05-16]. (port.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Brendan Fraser. Listal. [dostęp 2017-05-17]. (ang.).
- ↑ Tomasz-MarcinWrona, Oscary 2023. Najwięksi zwycięzcy gali. Kto otrzymał statuetkę? [online], tvn24.pl, 13 marca 2023 [dostęp 2023-03-13] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Brendan Fraser Biography (1968-). Film Reference. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ Brendan Fraser. ČSFD.cz. [dostęp 2017-05-16]. (cz.).
- ↑ Brendan Fraser. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ Brendan Fraser (3 de Dezembro de 1968). Filmow.com. [dostęp 2017-05-16]. (port.).
- ↑ Brendan Fraser News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo Brendan Fraser [online], IMDb [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Clayton Davis , Brendan Fraser’s 13 Best Film Performances: From ‘The Mummy’ to ‘The Whale’ [online], Variety, 3 grudnia 2022 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ a b c Jack Pooley , 10 Actors You Didn't Know Played The Same Character In Different Movies - Commenter Edition [online], WhatCulture.com, 5 stycznia 2021 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Julie Sprankles , Things About Now And Then You Only Notice As An Adult [online], The List, 10 stycznia 2018 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Dan Heching , Brendan Fraser's 7 best roles before his Oscar-nominated turn in 'The Whale' [online], CNN, 24 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Ella Kemp , Brendan Fraser still hates the monkey from 'George Of The Jungle' [online], NME, 23 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Brendan Fraser Hated Working On The Mummy: Tomb Of The Dragon Emperor [online], MSN [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Extraordinary Measures [online], The Georgia Straight, 20 stycznia 2010 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Brendan Fraser Says the Porta-Potty Scene in ‘Furry Vengeance’ Made Him Wonder if Acting Was ‘Worth It’ [online], MSN [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Hair Brained (2013) [online], The A.V. Club [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ a b Mary Littlejohn , 17 of Brendan Fraser's Best Performances [online], TV Fanatic, 23 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ The Secret of Karma (2020). [dostęp 2023-02-17].
- ↑ Liam Gaughan , Before 'The Whale,' Brendan Fraser's Comeback Started in This Steven Soderbergh Thriller [online], Collider, 18 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ The best Brendan Fraser movies [online], The Digital Fix [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Tamera Jones , 'The Whale': Darren Aronofsky Reveals How He Knew Brendan Fraser Was the Perfect Charlie [online], Collider, 10 grudnia 2022 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Denise Petski , Brendan Fraser Joins Cast Of ‘Condor’ Audience Network Series [online], Deadline, 6 kwietnia 2017 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Nellie Andreeva , ‘Doom Patrol’: Brendan Fraser To Star As Robotman In DC Universe TV Series [online], Deadline, 21 sierpnia 2018 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Manori Ravindran , Tom Welling, Brendan Fraser Actioner ‘Professionals’ Finds Global Distribution With Rainmaker Content (EXCLUSIVE) [online], Variety, 29 września 2020 [dostęp 2023-02-17] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Brendan Fraser w bazie IMDb (ang.)
- Brendan Fraser w bazie Filmweb
- Brendan Fraser w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000121367248
- VIAF: 64205473
- LCCN: no98095932
- GND: 128589809
- BnF: 14028124b
- SUDOC: 084437219
- NLA: 42358473
- NKC: xx0042962
- BNE: XX1085695
- NTA: 115046518
- BIBSYS: 4035975
- Open Library: OL7454374A
- PLWABN: 9810648262705606
- NUKAT: n2012079607
- J9U: 987007451096205171
- CANTIC: a10315214
- CONOR: 13208419
- LIH: LNB:BH5J;=su