Cieklin

Cieklin

wieś
Widok na wieś od strony zachodniej
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Dębowiec
Liczba ludności (2023)	1239[2]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-222[3]
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0348097[4]
Położenie na mapie Polski Cieklin
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Cieklin
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Cieklin
Położenie na mapie gminy Dębowiec Cieklin
49°38′53″N 21°23′20″E/49,648056 21,388889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cieklin – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec^[4][5]. Liczy ok. 1200 mieszkańców.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cieklin.
Od 2008 roku funkcjonuje w Cieklinie Muzeum Narciarstwa im. Stanisława Barabasza.
W miejscowości ma swoją siedzibę parafia Św. Michała Archanioła, należąca do dekanatu Dębowiec, diecezji rzeszowskiej.

Miejscowość odległa jest 18 km od Jasła i 19 km od Gorlic. Położona jest w dolinie potoku Bednarka, na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Jasielskiego. Od zachodu nad miejscowością wznosi się góra Cieklinka (512,8 m n.p.m.), a od wschodu Ostra Góra (366 m n.p.m.), na których znajdują się krzyże odnowione w 2000 r. Od południa rozciąga się masyw Magury Wątkowskiej, wchodzący w obszar Magurskiego Parku Narodowego.

Cieklin powstał w XIII wieku, swoją nazwę otrzymał od swego założyciela Ciekła (Piekosiński). Miejscowość była własnością opactwa benedyktynów tynieckich. W XIV wieku zakonnicy toczyli spór o Cieklin z Jakubem ze Żmigrodu. Spór ten rozstrzygnął na korzyść klasztoru książę Władysław Łokietek w 1319 r.^[6]. Długosz w „Liber Beneficiorum” podaje, że we wsi znajdował się kościół parafialny, zapewne drewniany, o którym jednak brak bliższych danych. Nową świątynię wzniesiono w 1631 r., a konsekrowano w 1640. W XV wieku Cieklin stał się własnością rycerską. Należał do Mniszchów, Ossolińskich, Stadnickich.

W 1595 roku wieś położona w powiecie bieckim województwa krakowskiego była własnością starosty krasnostawskiego Jana Mniszcha^[7].

Poza uprawą roli i pasterstwem głównym zajęciem mieszkańców Cieklina było kamieniarstwo. Produkowano tu z miejscowego piaskowca stopnie schodów, płytki podłogowe, krzyże nagrobne, figury świętych i in. W połowie XIX w. popularna „Geografia (...) Galicyi i Lodomeryi” podawała przy haśle „Cieklin”, iż tam ...z kamienia posadzki na cały ten kraj robią (...) robią i statuy z kamienia, ale rzemieślników nie masz dobrych.^[8]

W roku 1888 do Cieklina przyjechał Stanisław Barabasz (pierwszy zakopiański narciarz) by tu, zmuszony srogą zimą, wykonać pierwsze w Polsce narty. Po nieudanych próbach jazdy nie zniechęcił się i zabrał je do Krakowa. Tam jeździł po błoniach, następnie pod Kopcem Kościuszki, gdzie nauczył się zjazdów i zrozumiał całą przyjemność używania nart.

W 1889 r. nabył Cieklin Zygmunt Saryusz Wilkoszewski. Wybudował okazały murowany dworek i budynki gospodarskie, ale 4 lata później sprzedał je konwentowi norbertanek z krakowskiego Zwierzyńca. W 1898 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza ks. Dierzyńskiego, rozpoczęto budowę nowego kościoła według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego^[9]. Budowę zakończono 6 lat później. Poświęcony 14 października 1904 r. przez ks. biskupa przemyskiego św. Józefa Sebastiana Pelczara.

W czasie I wojny światowej 4 maja 1915 r. w okolicach Cieklina rozegrała się Bitwa o Cieklin^[10], w której zginęło około 1000 żołnierzy.
Świadectwem tego są okoliczne cmentarze wojenne m.in.:

• Cmentarz wojenny nr 12 – Cieklin;
• Cmentarz wojenny nr 13 – Cieklin;
• Cmentarz wojenny nr 14 – Cieklin.

Wieś jest dobrze zagospodarowana: posiada pocztę, szkołę podstawową, gimnazjum, przedszkole, bibliotekę, ośrodek zdrowia, sklepy, małe zakłady usługowe i pracownie artystyczne (ceramika, szkło, witraże, kowalstwo).

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego^[11].

• Kościół św. Stanisława Biskupa w Cieklinie.

Z Cieklina pochodził przodek Piotra Cieklińskiego (1558–1604) – dyplomaty i dworzanina Jana Zamojskiego, pisarza i poety renesansowego, pierwszego polskiego komediopisarza.

• Aleksander Stadnicki (1786–1853) – historyk;
• Marian Szarek – ksiądz, neoprezbiter;
• Ignacy Wawszczak (1898–1937) – kapitan Wojska Polskiego, pilot balonowy, reprezentant Polski w Pucharze Gordona Bennetta, rekordzista świata.

• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9, s. 269.
• Jerzy Wowczak: Jan Sas-Zubrzycki. Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonika Kraków, 2017. ISBN 978-83-65080-63-9.

• Cieklin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 683 .
• Cieklin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 338 .
• Muzeum Narciarstwa w Cieklinie im. Stanisława Barabasza