Grumman XP-50

Grumman XP-50 Skyrocket

XP-50 w locie
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Grumman
Typ	samolot myśliwski
Historia
Data oblotu	18 lutego 1941
Lata produkcji	1941
Wycofanie ze służby	1941
Liczba egz.	1
Liczba wypadków  • w tym katastrof	1
Dane techniczne
Napęd	2 silniki gwiazdowe Wright R-1820
Moc	1200 KM
Wymiary
Rozpiętość	12,80 m
Długość	10,03 m
Wysokość	3,47 m
Powierzchnia nośna	28,19 m²
Masa
Własna	3712 kg
Użyteczna	5439 kg
Startowa	5924 kg
Zapas paliwa	821 l
Osiągi
Prędkość maks.	687 km/h ma wysokości 7620 m
Prędkość przelotowa	510 km/h
Prędkość wznoszenia	20 m/s
Pułap praktyczny	12.192 m
Zasięg	2012 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
United States Army Air Corp
Multimedia w Wikimedia Commons

Grumman XP-50 Skyrocket (Grumman Design 46) - prototypowy samolot myśliwski, wersja rozwojowa Grumman XF5F-1, zaprojektowany w zakładach Grumman Aircraft w początkowym okresie II wojny światowej w odpowiedzi na memorandum USAAC na dwusilnikowy myśliwiec pościgowy. Konkurs został wygrany przez samolot XP-49, ale konstrukcja Grummana na tyle zainteresowała USAAC, że zamówiono jeden prototyp tego samolotu.

W miarę rozwoju i testowania powstającego wówczas XF5F, a także w obliczu wielu problemów z tym samolotem, kierownictwo Grummana zdało sobie sprawę, że Bureau of Aeronautics zaczęło tracić zainteresowanie projektem^[1]. Starając się uratować nieudany program rozwojowy, w grudniu 1938 w odpowiedzi na konkurs USAAC XC621, zgłoszono Design 45 który różnił się od XF5F praktycznie tylko użytymi silnikami^[2]. Projekt został odrzucony i w zakładach Grummana powstały następne, także odrzucone projekty, którymi starano się zainteresować Armię - Design 45A (podwozie z kołem przednim, chłodzone cieczą silniki rzędowe, także wersja eksportowa), Design 45B (myśliwiec ze skrzydłem typu mewa, dwubelkowy ogon) oraz Design 45C (kadłub dwubelkowy, pojedynczy silnik w układzie pchającym)^[2].

W marcu 1939 Grumman zgłosił Design 46 do konkursu USAAC, Circular Proposal 39-775, na wysokościowy myśliwiec przychwytujący z silnikami wyposażonymi w turbosprężarki^[1]. Według założeń konkursu, nowy samolot miał bazować na istniejącej już konstrukcji aby maksymalnie skrócić czas wymagany na wprowadzenie nowego myśliwca do produkcji^[1]. Konkurs został wygrany przez wersję rozwojową Lockheed P-38 Lightning - Lockheed XP-49, ale propozycja Grummana, została wybrana jako zabezpieczenie programu w przypadku niepowodzenia XP-49^[1]. Pojedynczy prototyp samolotu, numer seryjny 40-3057^[3], został zamówiony 25 listopada 1939^[4].

W projektowaniu XP-50 użyto skrzydeł i ogona z XF5F, przedłużono kadłub samolotu o ponad dwie stopy (60 cm) aby zrobić dodatkowe miejsce na uzbrojenie i chowane do kadłuba przednie koło podwozia^[1]. Poważną zmianą była zmiana silników na gwiazdowe jednostki Wright R-1820-67/69 z turbosprężarkami^[1]. W odróżnieniu od eksperymentalnych i będących jeszcze w stadium rozwojowym silników Lockheeda (Pratt & Whitney X-1800^[1] lub Continental XI-1430) silniki wybrane przez projektantów Grummana były już w produkcji i były mniej ryzykownym wyborem^[4].

Prototyp odbył pierwszy lot 18 lutego 1941^[4]. W porównaniu z jego problemowym poprzednikiem, XF5F, XP-50 miał lepsze właściwości pilotażowe i znacznie lepsze osiągi na średnim i dużym pułapie^[4]. 14 maja w trakcie lotu wybuchła turbosprężarka w prawym silniku poważnie uszkadzając system hydrauliczny samolotu^[5]. Pilotujący samolot Robert Hall był zmuszony do opuszczenia samolotu w locie ratując się skokiem na spadochronie^[4], a płonący samolot rozbił się w Smithtown Bay w pobliżu Long Island^[5]. W momencie straty samolotu przebywał on łącznie w powietrzu zaledwie 20 godzin^[3].

Po utracie jedynego prototypu USAAC stracił dalsze zainteresowanie projektem i program został anulowany^[4]. Całkowity koszt programu rozwojowego XP-50 wyniósł 353,828 dolarów^[5].

Po utracie XP-50 w zakładach Grummana zaprojektowano jeszcze jeden dwusilnikowy myśliwiec lądowy - Grumman XP-65 (Grumman Model 51) i czerwcu 1941 USAAC zamówił dwa prototypy tego samolotu^[6]. 16 stycznia 1942 zdecydowano o anulowaniu tego kontraktu, ale na podstawie tego projektu opracowano ostatecznie znakomity F7F Tigercat^[6].

Grumman XP-50 Skyrocket (Grumman Design 46) był dwusilnikowym, jednomiejscowym dolnopłatem^[7]. Napęd samolotu stanowiły dwa silniki gwiazdowe typu Wright R-1820-67/69 z turbosprężarkami o mocy 1200 KM każdy z trzypłatowymi śmigłami^[3]. Samolot miał podwozie z kołem przednim, wciąganym w locie^[7].

Planowane uzbrojenie samolotu miały stanowić dwa działka 20 mm i dwa karabiny maszynowe 12,7 mm umieszczone w nosie oraz do 200 funtów (91 kg) bomb^[3].

• Enzo Angellucci, Peter Bowers: American Fighter: The Definitive Guide to American Fighter Aircraft from 1917 to the Present. Haynes Publishing Group, 1979. ISBN 0-85429-635-2. Brak numerów stron w książce
• Bob T. Martin, David Lucabaugh: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket (Naval Fighters Number Thirty-One). Naval Fighters. ISBN 0-942612-31-0. Brak numerów stron w książce

• Joe Baugher: Grumman XP-50. joebaugher.com. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).