Huta Katowice

Ten artykuł od 2008-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

ArcelorMittal Poland
Oddział w Dąbrowie Górniczej

Huta Katowice

Brama główna huty w 2018 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Dąbrowa Górnicza
Adres	Aleja Piłsudskiego 92
Data założenia	1972
Forma prawna	oddział ArcelorMittal Poland
Położenie na mapie Polski ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej
Położenie na mapie województwa śląskiego ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej
Położenie na mapie Dąbrowy Górniczej ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej
50°20′29,7″N 19°17′04,8″E/50,341583 19,284667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Huta Katowice (obecnie ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej^[1], wcześniej Mittal Steel Poland, Ispat Polska Stal S.A., Polskie Huty Stali SA) – kombinat metalurgiczny w Dąbrowie Górniczej zajmujący się hutnictwem żelaza.

Jako miejsce lokalizacji huty ustalono obszar o powierzchni ponad 1000 ha w Zagłębiu Dąbrowskim, pomiędzy Gołonogiem, Ząbkowicami Będzińskimi, Łośniem i Strzemieszycami. Decyzja o wybudowaniu w tym miejscu ówcześnie największego i najnowocześniejszego w PRL kombinatu metalurgicznego zapadła na VI Zjeździe PZPR, a podjęta została de facto przez Edwarda Gierka^[2].

Skutkiem tej decyzji, nie licząc rozpoczęcia 15 kwietnia 1972 budowy samego zakładu, były późniejsze ogromne zmiany struktury gospodarczej i społecznej na skalę całego kraju. Oprócz zupełnego przeobrażenia zagłębiowskiego regionu, polegającego zarówno na poważnych zmianach urbanistycznych, jak i fali migracji ludności (szczególnie z terenów wschodniej Polski), równocześnie rozpoczęto realizację innych, wielkich inwestycji centralnych, takich jak budowa Linii Hutniczo-Siarkowej wraz z taśmociągiem transportowym rudy żelaza, czy dziesiątków zakładów pomocniczych. Wymiernej, sumarycznej wartości pieniężnej tej decyzji nigdy nie ustalono.

Obecnie Oddział w Dąbrowie Górniczej wyposażony jest w m.in. trzy wielkie piece, dwie walcownie (Walcownia Duża i Walcownia Średnia), stalownie z trzema konwertorami tlenowymi, trzy linie ciągłego odlewania stali oraz własną elektrociepłownię. W roku 2006 w zakładzie zatrudnionych było 4073 osób (nie licząc grupy pracowników zatrudnionych w spółkach zależnych). W styczniu 2014 roku Walcownia Duża, jako jeden z nielicznych zakładów na świecie, rozpoczęła produkcję szyn kolejowych o długości 120m.^[3]

• 1971
  • wrzesień – podjęcie przez Prezydium Rządu PZPR decyzji o rozpoczęciu prac przygotowawczych do budowy głównego surowcowego zakładu hutniczego Polski Ludowej, jako elementu wielkiego, częściowo propagandowego planu, którego zamierzeniem było uporządkowanie całego sektora hutnictwa stali;
  • 22 października – nadanie powołanemu na stanowisko dyrektora zakładu Kazimierzowi Budzyńskiemu pierwszego pracowniczego numeru ewidencyjnego (tytuł honorowy Pierwszego Pracownika przyznano Leonidowi Breżniewowi);
• 1972, 15 kwietnia – rozpoczęcie – we współpracy z ZSRR i przy zaangażowaniu ok. 50 tysięcy pracowników – prac ziemnych i budowlano-montażowych na obejmującym około 2500 ha terenie (w większości zalesionym lasami Puszczy Łosieńskiej, przeciętym jedynie drogą do Łośnia) placu budowy zakładu o roboczej nazwie Huta Centrum; umiejscowienie pierwszej siedziby w budynku użyczonym od Huty im. F. Dzierżyńskiego obecnie Huty Bankowa (przy ul. Jana III Sobieskiego w Dąbrowie Górniczej);
• 1974 – odznaczenie Budowy Huty Katowice Orderem Sztandaru Pracy I klasy;
• 1975 – rozpoczęcie pracy pierwszego wydziału zakładu (mechaniczno-konstrukcyjnego);
• 1976
  • maj – utworzenie Kombinatu Metalurgicznego Huta Katowice P.P., włączenie w jego skład – oprócz Huty Katowice w Budowie – również Huty im. F. Dzierżyńskiego w Dąbrowie Górniczej oraz Zakładów Koksowniczych im. Powstańców Śląskich w Zdzieszowicach;
  • 30 września – rozruch walcowni półwyrobów;
  • 2 grudnia, godz. 7:00 – rozpalenie wielkiego pieca nr 1;
  • 3 grudnia, godz. 4:20 – pierwszy spust 30 ton surówki z wielkiego pieca nr 1; dwadzieścia minut później – złożenie oficjalnego meldunku Edwardowi Gierkowi;
  • 10 grudnia, godz. 21:00 – rozruch stalowni, rozpoczęcie wygrzewania konwertora tlenowego nr 1;
  • 11 grudnia, godz. 9:10 – pierwszy wytop 300 ton stali z konwertora tlenowego nr 1;
• 1977
  • 4 lutego – otwarcie linii tramwajowej prowadzącej z zagłębiowskich miast pod bramę główną zakładu;
  • 6 kwietnia – rozruch walcowni ciągłej kęsów;
  • 26 września – rozruch gorący walcowni średniej, oznaczający rozpoczęcie właściwej produkcji; jednoczesne pojawienie się pierwszych problemów z zaopatrzeniem zakładu w surowce;
  • 30 grudnia – pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 2;
  • uruchomienie konwertora tlenowego nr 2;
• 1978
  • 24 czerwca – rozruch walcowni dużej, oznaczający zakończenie pierwszego etapu budowy;
  • 27 czerwca – start Sojuza 30 ze sztandarem Huty Katowice na pokładzie;
• 1979, listopad – otwarcie Linii Hutniczo-Siarkowej, stanowiącej odtąd podstawową drogę zaopatrzenia zakładu w surowce oraz – wybudowanych z uwagi na militarną lokalizację zakończenia tej linii pośród lasów – bazy przeładunkowej i naziemnego taśmociągu transportowego do huty;
• przełom lat 70. i 80. – wsparcie przez zakład wielkich budowlanych inwestycji mieszkaniowych w miastach Zagłębia oraz Katowicach, Olkuszu; sukcesywne przekazywanie kolejno oddawanych lokali mieszkalnych pracownikom zakładu (większość imigrantów zamieszkiwała do tego czasu w prowizorycznych budynkach, zlokalizowanych w największej ilości na terenie Gołonoga);
• 1981
  • 12/13 grudnia (nocą) – internowanie 41 członków „Solidarności”, odzew załogi na wprowadzenie stanu wojennego w postaci ogłoszenia głośnego, trwającego 11 dni strajku okupacyjnego, początek stanu oblężenia zakładu, a zarazem wielu ludzkich tragedii hutników i ich najbliższych (w szczególności: późniejsze internowanie kolejnych 51 pracowników, skazanie kilkunastu na kary pozbawienia wolności, masowe zwolnienia);
  • 23 grudnia – pacyfikacja zakładu;
• 1984 – włączenie w struktury kombinatu Koksowni Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej – Strzemieszycach Małych;
• 1986
  • włączenie w struktury kombinatu Zakładu Przerobu Złomu w Dąbrowie Górniczej – Piekle (obecnie Przedsiębiorstwo Przerobu i Obrotu Złomem Metali „HK-Cutiron” Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej);
  • 23 grudnia – pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 3;
• 1987 – rozpoczęcie działalności zakładowego Biura Handlu Zagranicznego;
• 1988 – włączenie w struktury kombinatu Zakładu Przerobu Złomu w Swarzędzu;
• początek lat 90. – stopniowe zarzucanie wykorzystywania Linii Hutniczo-Siarkowej do zaopatrzenia zakładu w surowce;
• 1991
  • 24 lipca – przekształcenie Kombinatu Metalurgicznego Huta Katowice w Hutę Katowice S.A. J.S.S.P.;
  • uruchomienie urządzenia do głębokiego odsiarczania stali;
• 1993 – wybudowanie stanowiska do argonowania i podawania drutu do kadzi;
• 1994
  • zainstalowanie palników poziomego wygrzewania kadzi;
  • rozpoczęcie przez załogę jednego z najdłuższych w polskim hutnictwie strajku na tle płacowym;
• 1995
  • 2 lipca – rozruch pierwszej linii ciągłego odlewu stali (COS);
  • przekształcenie stalowni w Zakład Stali i Półwyrobów;
  • 16 sierpnia – uzyskanie certyfikatu systemu zapewnienia jakości ISO 9002;
  • wybudowanie stanowiska do próżniowego odgazowania stali;
  • modernizacja instalacji palników pionowego wygrzewania kadzi;
• 1995–1999 – inwestycje proekologiczne:
  • modernizacja elektrofiltrów odpylających taśmy spiekalnicze w aglomerowni,
  • modyfikacja technologii procesu spiekania,
  • uruchomienie instalacji odzysku ciepła z taśmy spiekalniczej,
  • zmodernizowanie młynów węglowych oraz obrotowych podgrzewaczy powietrza w elektrociepłowni;
• 1996–2001 – wielkoskalowa restrukturyzacja zakładu (redukcja kosztów): wyodrębnianie zakładów uprzednio włączonych w struktury kombinatu oraz przekształcanie dotychczasowych wydziałów huty w spółki zależne, część z nich nie sprostała wymaganiom rynku (brak otwarcia na rynki zewnętrzne, niekonkurencyjność) i w konsekwencji zostały postawione w stan upadłości;
• 1996 – wybudowanie instalacji naprowadzania żużlu do kadzi;
• 1997 – uruchomienie konwertora tlenowego nr 3;
• 1998
  • 6 lutego – rozruch drugiej linii ciągłego odlewu stali (COS);
  • wykonanie instalacji argonowania;
• 1999
  • 12 kwietnia – otrzymanie nagrody Najwybitniejszego Polskiego Eksportera w konkursie Rynków Zagranicznych; gratulacje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Aleksandra Kwaśniewskiego;
  • 1 lipca – wyłączenie ze struktury kombinatu Zakładów Koksowniczych im. Powstańców Śląskich w Zdzieszowicach;
  • 14 października – rozruch instalacji odzysku gazu konwertorowego na konwertorze tlenowym nr 3^[4];
• lata 90. – pięciokrotne zmniejszenie emisji pyłów przemysłowych, zredukowanie o połowę emisji dwutlenku węgla oraz zużycia wody;
• 2000
  • 27 stycznia – uruchomienie nowej tlenowni;
  • nastanie kryzysu finansowego grożącego zamknięciem zakładu generującego coraz większe straty;
  • 14 listopada – nadzwyczajna sesja Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej poświęcona dramatycznej sytuacji ekonomicznej Huty Katowice oraz konsekwencjom jakie mogą wyniknąć dla miasta i całego Zagłębia z powodu potencjalnego bankructwa zakładu;
• 2001
  • 2 kwietnia – rozruch instalacji odzysku gazu konwertorowego na konwertorze tlenowym nr 1^[4];
  • 11 czerwca – zablokowanie rachunków bankowych;
  • 15 października – uzyskanie certyfikatu zarządzania środowiskowego ISO 14001;
  • 28 września – uzyskanie certyfikatu zgodności z wymogami normy PN-N-18001;
  • 14 października – 5 grudnia – unieruchomienie jednej z linii ciągłego odlewu stali (COS);
  • 20 października – podpisanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Aleksandra Kwaśniewskiego, rozporządzenia o odznaczeniu 35 pracowników Krzyżami Zasługi;
  • 19 listopada – zamieszczenie zakładu w wykazie hut podlegających restrukturyzacji;
  • 18 grudnia – jubileuszowe obchody 25-lecia Huty Katowice (jako kombinatu metalurgicznego);
• 2003
  • 1 stycznia – wejście zakładu w skład koncernu – spółki Polskie Huty Stali S.A. pod nową nazwą Oddział Dąbrowa Górnicza;
  • 27 października – sprzedaż udziałów Skarbu Państwa w Polskich Hutach Stali S.A. kontrolowanej przez hinduskiego biznesmena Lakshmi Mittala Spółce LNM Holdings NV;
• 2004
  • 20 maja – zarejestrowanie spółki Ispat Polska Stal S.A. – następcy prawnego Polskich Hut Stali S.A.;
  • lipiec – rozruch prasy filtracyjnej szlamu;
• 2005
  • 14 stycznia – zmiana nazwy Ispat Polska Stal S.A. na Mittal Steel Poland S.A. oznaczająca dla Huty Katowice wejście w struktury największego koncernu stalowego świata;
  • planowane rozpoczęcie budowy trzeciej linii ciągłego odlewu stali (COS), której rozruch przewidywany był na październik 2006;
  • planowany remont wielkiego pieca nr 2 (zakończony w roku 2014)

Potencjał produkcyjny zakładu (w mln ton stali rocznie):

Huta Katowice w 2008 roku

• planowany – 9,5
• rzeczywisty – 5,5
• w perspektywie – rozbudowy 11

Wydajność COS – 3 mln ton stali rocznie

Produkcja (w mln ton stali rocznie):

• 1978 – 4,2
• 1980 – 4,5
• 1997 – 4,87 (maksymalna)

Zatrudnienie:

• w hucie:
  • 1992 – 23 240
  • 1993 – 22 306
  • 1994 – 22 748
  • 1995 – 22 690
  • 1996 – 20 332
  • 1997 – 15 971
  • 1998 – 14 294
  • 1999 – 7268
  • 2000 – 6 416; spadek absencji chorobowej o 25%
  • 2001 – 5170
• w spółkach wydzielonych:
  • 1997 – 3519
  • 1998 – 4157
  • 1999 – 6233
  • 2000 – 6328
  • 2001 – 7035

Upadłości spółek wydzielonych:

• 2002 – HK-Inwesthut (ok. 100 pracowników)
• 2002 – HK-Zakład Mieszkaniowo-Remontowy (ok. 600 pracowników)

• Sceneria budowy Huty Katowice stanowiła tło dla serialu telewizyjnego Ślad na ziemi z 1978.

Termin Huta Katowice użyty został również do nazwania:

• audycji radiowej Huta Katowice ma głos, nadawanej na falach I Programu Polskiego Radia w czasie budowy zakładu,
• statku pływającego pod banderą PŻM w latach 1976–2002 (m/s Huta Katowice),
• klubu żeglarskiego w Chełmie Śląskim.

 Wykaz literatury uzupełniającej: Huta Katowice.