Jacek Soplica

Ten artykuł od 2020-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Jacek Soplica (Wojewoda, Wąsal, ksiądz Robak, Bernardyn) – postać literacka, jeden z bohaterów poematu epickiego Pan Tadeusz (1834) Adama Mickiewicza; szlachcic litewski, głowa rodu Sopliców, zabójca Stolnika Horeszki, ojciec Tadeusza, brat Sędziego, kapłan z zakonu bernardynów. Umiera po swojej spowiedzi Gerwazemu przez gangrenę spowodowaną otworzeniem starych ran.

Jacek Soplica pochodził ze szlachty średnio zamożnej. W młodości słynął z zawadiactwa, awanturnictwa i hulanki. Był nieformalnym przywódcą rodu Sopliców, prawdopodobnie dzięki fantazji, bitności i inteligencji.

Kiedy poprosił Stolnika Horeszkę o rękę jego córki Ewy, spotkał się z odmową. Zrezygnowany poślubił przypadkową ubogą szlachciankę, która dała mu syna Tadeusza. Niekochana przez męża, zmarła wkrótce po porodzie. Tymczasem Jacek popadł w pijaństwo. Pewnego dnia, gnany gniewem, przybył pod zamek Horeszków, który był wówczas atakowany przez Moskali. Widząc radość Horeszki po odpartym ataku, Soplica sięgnął po karabin zabitego Rosjanina i zastrzelił Stolnika. Został uznany za zdrajcę i stronnika Moskali, którzy chcieli go za ów czyn uhonorować, on się jednak nie zgodził.

By odpokutować za swe czyny, oddał syna na wychowanie, wyjechał z kraju i wstąpił do Legionów Polskich generała Dąbrowskiego. Wraz z nimi walczył w kampanii włoskiej, z poświęceniem oddając się sprawie. Niezdolny do walki wskutek odniesionych ran, wstąpił do zakonu bernardynów pod imieniem Robak i został tajnym emisariuszem Napoleona. Z zadaniem wszczęcia powstania na Litwie przedostał się przez granicę i rozpoczął agitację wśród szlachty i chłopów.

Uratował dwa razy Hrabiego, ostatniego z Horeszków (pierwszy raz zabijając niedźwiedzia, drugi osłaniając go własnym ciałem przed kulą).

Postać Jacka Soplicy powszechnie uważana jest za wyraz zmiany sposobu myślenia u polskich poetów doby romantyzmu. Soplica jest pierwszym w historii polskiej literatury bohaterem narodowym, który odwołuje się nie tylko do szlachty, ale także do chłopstwa. Wedle badaczy twórczości Mickiewicza postać Jacka Soplicy stała się odzwierciedleniem poglądów autora o upadku powstania listopadowego, które według Mickiewicza zakończyło się klęską, gdyż objęło jedynie możnych, a nie cały naród.

W filmie Pan Tadeusz (1999) w reżyserii Andrzeja Wajdy rolę Jacka Soplicy zagrał Bogusław Linda^[1].

• wojny napoleońskie