Małgorzata Braunek

Małgorzata Braunek

Małgorzata Braunek (2012)
Data i miejsce urodzenia	30 stycznia 1947 Szamotuły
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 2014 Warszawa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Andrzej Krajewski
Lata aktywności	1967–2014
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Małgorzata Krystyna^[1] Braunek (ur. 30 stycznia 1947 w Szamotułach, zm. 23 czerwca 2014 w Warszawie) – polska aktorka filmowa i teatralna, w latach 1971–1974 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie, laureatka Polskiej Nagrody Filmowej (Orła) za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą w filmie Tulipany (2004); nauczycielka zen.

Urodziła się w Szamotułach, jako córka oficera kawalerii i rotmistrza Wojska Polskiego II RP Władysława Alojzego Braunka (1902^[2]−1963) i jego żony Anny Ruty z domu Beni (1911−2000)^[3]. Została wychowana w tradycji luterańskiej, z którą związana była jej matka, podczas gdy ojciec był katolikiem. Od dziewiątego do piętnastego roku życia trenowała pływanie^[4].

W 1966 ukończyła naukę w XVIII Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, po czym do 1969 studiowała na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, której jednak nie ukończyła z powodu rozpoczęcia kariery filmowej^[5].

W 1970 została wyróżniona jako Gwiazda Sezonu Filmowego. Zagrała w przeszło 20 filmach. Pierwszą ważną rolę zagrała w Polowaniu na muchy Andrzeja Wajdy. Największą popularność przyniosły jej główne role Oleńki Billewiczówny w Potopie Jerzego Hoffmana^[6] oraz Izabeli Łęckiej serialu telewizyjnym Lalka Ryszarda Bera. Pod koniec lat 70. przerwała karierę, by zająć się życiem rodzinnym i podróżami. W trakcie podróży po Azji zafascynowała się filozofią zen i buddyzmem.

Do aktorstwa wróciła w połowie lat 90., grając w trzech spektaklach Teatru Telewizji i w filmie Łukasza Wylężałka Darmozjad polski. Następnie zagrała, napisaną specjalnie dla niej przez Jacka Borcucha, rolę w filmie Tulipany (2004), za którą otrzymała Orła za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą oraz główną nagrodę za rolę drugoplanową na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Pod koniec życia występowała w serialu Dom nad rozlewiskiem i jego kilku kontynuacjach^[7].

Poza filmem grała na scenie Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1971–1974. W 2010 zagrała Elżbietę Vogler w spektaklu Krystiana Lupy pt. Persona. Ciało Simone w Teatrze Dramatycznym w Warszawie^[7].

25 marca 2014 została odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis^[8]. Postanowieniem prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 22 kwietnia 2014 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i społecznej oraz za zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce^[9].

Była trzykrotnie zamężna: z aktorem Januszem Guttnerem, z reżyserem Andrzejem Żuławskim (rozwód w 1976), a do śmierci z pisarzem i buddystą Andrzejem Krajewskim. Była matką reżysera Xawerego Żuławskiego oraz aktorki Oriny Krajewskiej (ur. 1987)^[10].

Była buddystką, zwierzchnikiem Związku Buddyjskiego Kanzeon, 25 stycznia 2011 otrzymała tytuł rōshiego^[11] od rōshiego Dennisa Genpo Merzela. Wspierała ruch na rzecz praw człowieka w Chińskiej Republice Ludowej. Była także wegetarianką, wspierała akcje na rzecz praw zwierząt^[12]. Razem z Mają Ostaszewską i Ksawerym Jasieńskim w 2007 nagrała adaptację audio buddyjskich bajek zebranych przez Rafe Martina w zbiorze Głodna tygrysica (wyd. Wydawnictwo Elay, 2006)^[13].

Zmarła w Warszawie 23 czerwca 2014^[14][15][16]. Przyczyną śmierci był rak jajnika^[17]. W dniach 23−30 czerwca odbywały się buddyjskie uroczystości pogrzebowe^[18]. Została pochowana 5 lipca 2014 w grobie swojej matki na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 44a, grób 56)^[19]. Pogrzeb miał charakter świecki, lecz 6 lipca 2014 zostało odprawione nabożeństwo żałobne w luterańskim kościele Świętej Trójcy.

• 2010: Alicja w Krainie Czarów

• Małgorzata Braunek w bazie IMDb (ang.)
• Małgorzata Braunek w bazie Filmweb
• Małgorzata Braunek w bazie filmpolski.pl
• Tomasz Raczek: Karuzela z madonnami. Instytut Wydawniczy Latarnik, 2003. ISBN 83-917-891-2-8.

• Małgorzata Braunek na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Małgorzata Braunek w bazie Akademii Polskiego Filmu
• Malgosia Braunek i Andrzej Krajewski w: Zen Peacemaker, Our Story (zob. Auschwitz 1995, International Peacemaking 2002)