Pałac Dietla

Pałac Dietla
Symbol zabytku nr rej. A/1702/98 z 31.12.1998
Ilustracja
Pałac Henryka Dietla
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sosnowiec

Adres

ul. Stefana Żeromskiego 2
41-205 Sosnowiec

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

neobarok

Ukończenie budowy

ok. 1900[1]

Pierwszy właściciel

Heinrich Dietel

Kolejni właściciele

Skarb Państwa

Obecny właściciel

Stanisław Kuliś (od 1997)

Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Dietla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac Dietla”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Dietla”
Ziemia50°17′06,529″N 19°08′17,653″E/50,285147 19,138237
Strona internetowa

Pałac Dietlaneobarokowy pałac Heinricha Dietla o wysokich walorach artystycznych, położony w Sosnowcu przy ulicy Stefana Żeromskiego 2[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze plany budynku powstały w latach 80. XIX wieku, a sygnowane były przez Stanisława Waligórskiego[3]. Pierwszy projekt rozbudowy powstał w 1890 roku[2]. Około roku 1900, wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstało założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim[4]. Jako rezydencja rodowa Dietlów pałac funkcjonował do roku 1945. W styczniu tegoż roku zajęty został przez komendanturę radziecką NKWD miasta na jej potrzeby[5]. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Do 1997 roku siedziba Szkoły Muzycznej[5]. Od 1997 budynek znalazł się w rękach prywatnych[5]. Od tego samego roku rozpoczęły się prace związane z renowacją budynku.

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Pałac składa się z dwóch części: węższej północnej i szerszej od południa. Elewacje wykonane są z cegły, z detalem z tynku i sztucznego kamienia. Budynek nakryty jest dachami mansardowymi[6].

Wnętrza

[edytuj | edytuj kod]

Wnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia i wystroju, co sprawia, że obiekt jest szczególnie cennym zabytkiem. Reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze. Są to:

  • Sala balowa

Dwukondygnacyjna sala balowa utrzymana jest w stylu Ludwika XV[7]. Ściany ozdabiają lustra i sztukaterie. W ścianie zachodniej umieszczony został niewielki balkon.

  • Neobarokowa jadalnia

Pomieszczenie to, drugie co do wielkości w pałacu, zwane jest również salą holenderską lub pokojem kredensowym[8]. W jadalni zachowana jest dębowa boazeria z wkomponowanymi w nią kredensami. Dodatkową ozdobą są płyciny z dekoracją nawiązującą do malarstwa holenderskiego z Delftu.

  • Neoromański pokój fajkowy

Ozdobiony boazerią z motywami roślinnymi i zwierzęcymi, w którą zostały wkomponowane szafki i siedzisko. Dodatkową dekorację pokoju stanowią dwa witraże.

Pokój połączony jest z jadalnią poprzez masywne rozsuwane drzwi. Sufit ozdobiony jest dekoracją sztukatorską.

  • Łazienka

Bogate wyposażenie łazienki zachowało się prawie bez zmian. Ta ekskluzywna pałacowa łazienka „zagrała” m.in. w filmie Między ustami a brzegiem pucharu[9].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 78.
  2. a b Pałac Dietlów, ob. Centrum Artystyczno-Biznesowe - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-02-15] (pol.).
  3. Dawny Pałac Dietla wciąż zachwyca [online], Kurier Miejski, 29 marca 2024 [dostęp 2024-03-29] (pol.).
  4. Pałac Dietla w Sosnowcu i wybrane elementy jego wystroju - Instytut im. Wojciecha Korfantego [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 2024-03-07].
  5. a b c Pałac Dietla w Sosnowcu – WikiZagłębie [online], wikizaglebie.pl [dostęp 2023-02-15].
  6. Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 63. ISBN 978-83-85871-59-0.
  7. Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 67. ISBN 978-83-85871-59-0.
  8. Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 68. ISBN 978-83-85871-59-0.
  9. Artur Ptasiński. Pałac Dietla. „Kurier miejski”. s. 12. ISSN 1232-7395. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]