Pałac w Romanowie

Pałac w Romanowie

Pałac w XIX wieku
Państwo	Imperium Rosyjskie
Miejscowość	Romanów
Typ budynku	pałac
Architekt	Falendyn (Walendin) Merk[1]
Inwestor	Józef August Iliński
Ukończenie budowy	XVIII w.
Zniszczono	1876
Pierwszy właściciel	Józef August Iliński
Kolejni właściciele	Henryk Józef Michał Stecki-Olechnowicz[2]
Położenie na mapie obwodu żytomierskiego Pałac w Romanowie
Położenie na mapie Ukrainy Pałac w Romanowie
50°09′06″N 27°56′21″E/50,151667 27,939167
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Romanowie – pałac wybudowany przez Józefa Augusta Ilińskiego herbu Lis pod koniec XVIII w. w Romanowie.

Pałac został postawiony według projektu Falendyna (Walendina) Merka na planie litery U. Klasycystyczny trzynastoosiowy obiekt miał portyk wsparty na sześciu kolumnach podtrzymujących tympanon. Skrzydła zakończone były również kolumnadą podtrzymującą tympanonony. Kolumnadą koryncką otoczony był cały obiekt^[3]. Wielkością na Kresach dorównywał mu tylko pałac w Tulczynie. Rezydencja składała się ze stu pokoi. Znajdowała się w nim również kaplica. W drugiej połowie XIX w. pałac stał się własnością rodziny Steckich. Wygląd obiektu znany jest jedynie z rycin Gustava Friedricha Amaliusa Täuberta (1755–1839) i Jana Kazimierza Wilczyńskiego, ponieważ pałac 5 grudnia 1876 r. całkowicie spłonął. Odbudowy już nie podjęto, a rodzina Steckich przeprowadziła się do dawnego kolegium jezuitów^[4][5]. Przy pałacu był teatr, opera i balet. Pod koniec XIX w. po tym wszystkim pozostały nieliczne ślady.

W pałacu znajdowały się zbiory obrazów, m.in.: Trzej królowie przy żłobku Chrystusa Jacopo Bassano, Samarytanka Luca Giordano, Wniebowstąpienie Jacopo Tintoretto, Kuszenie św. Antoniego Davida Teniersa, Trzy części świata Tycjana, Charitas Bartolomeo Schedoni, Pejzaż flamandzki Hermana van Swanevelta, Bitwa i Przechadzka Philipsa Wouwermanna, Święty Bruno Lueurea, Rycerz w pancerzu Petera Paula Rubensa. Oprócz obrazów w pałacu była kolekcja rzeźb, zabytki starożytności, biurko darowane przez Marię Antoninę carycy Katarzynie II, łoże carycy, mozaikowe i malachitowe stoły i inne obiekty. Zbiory sztuki warte milion rubli po pożarze uległy rozproszeniu, a wiele z nich przepadło.

W pałacu znajdował się także portret Gertrudy Komorowskiej oraz jej sióstr Eleonory Ilińskiej i Korduli Teodorowej Potockiej. Ostatnimi właścicielami Romanowa byli Henrykostwo Steccy^[6].

Pałac otaczał park dworski ze zwierzyńcem, w którym znajdował się trzymetrowy granitowy pomnik w kształcie piramidy, poświęcony pamięci gen. Janusza Stanisława Ilińskiego poległego w 1792 r. pod Markuszowem.

• Wioletta Brzezińska-Marjanowska Klasycystyczna architektura pałacowa na Wołyniu ok. 1780-1831 r.. repcyfr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].

• Romanów (3) nad rz. Leśną, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 721 .