Senat (Francja)

Senat Republiki Francuskiej

Sénat de la République Française

Państwo	Francja
Rodzaj	wyższa izba
Rok założenia	1799
Kierownictwo
Przewodniczący	Gérard Larcher (LR)
Wiceprzewodniczący	Philippe Dallier (LR), David Assouline (PS), Valérie Létard (UDI), Jean-Marc Gabouty (MRSL), Thani Mohamed Soilihi (LREM), Catherine Troendlé (LR), Hélène Conway-Mouret (PS), Vincent Delahaye (UC)
Struktura
Liczba członków	348
Stowarzyszenia polityczne	LR (148)     SOCR (65)     UC (54)     LREM (23)     RDSE (15)     CRCE (15)     LIRT (13)     EST (12)     niezrzeszeni (3)
Ordynacja	większościowa
Ostatnie wybory	24 września 2017
Siedziba
Pałac Luksemburski Paryż
Strona internetowa

Ten artykuł dotyczy izby wyższej parlamentu Francji. Zobacz też: inne instytucje o podobnej nazwie.

Senat (fr. Sénat) – izba wyższa francuskiego parlamentu. Tworzy go 348 senatorów, a przewodniczącym jest Gérard Larcher.

Senat, podobnie jak parlament w ogóle, nie istniał w ramach królewskich, absolutnych rządów ancien régime. W pierwszych latach rewolucji francuskiej powstało jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe, które było wyrazem demokratycznych dążeń przywódców rewolucyjnych. Kolejne zmiany polityczne i uchwalane konstytucje też zachowywały jednoizbowy parlament. Pierwszy raz izba wyższa pojawiła się w tzw. konstytucji dyrektorialnej z 1795 roku pod nazwą Rady Starszych^[1]. Jednak dopiero w 1799 roku, po przewrocie 18 brumaire’a Napoleona Bonaparte wyższą izbę parlamentu nazwano Senatem. Funkcjonował on w latach 1799–1804 w ramach systemu konsulatu. 18 maja 1804 roku Senat przegłosował powstanie cesarstwa francuskiego z Napoleonem Bonaparte jako cesarzem. Choć władza cesarza była absolutna Senat nadal funkcjonował aż do upadku cesarstwa w 1814. Po restauracji Burbonów i wydaniu Karty Konstytucyjnej Senat został zastąpiony przez arystokratyczną Izbę Parów. Został natomiast przywrócony w latach 1852–1870 na mocy konstytucji II Cesarstwa. Po kilkuletniej przerwie funkcjonował ponownie w latach 1875–1940 na mocy konstytucji III Republiki. Po upadku III Republiki w 1940 roku Senat przestał funkcjonować, a w nowej IV Republice zastąpiono go Radą Republiki. Został przywrócony i istnieje w obecnej formie od 1958 roku, na mocy konstytucji V Republiki.

Do września 2004 roku w Senacie zasiadało 331 członków, wybieranych na okres 9 lat. Od tego czasu liczba senatorów ulegała jednak stopniowemu rozszerzeniu, aż w 2011 roku osiągnęła 348. Ponadto kadencja została skrócona do 6 lat, a połowa składu wymieniana jest co 3 lata. Do 2004 roku zaś, co 3 lata wymieniano jedną trzecią składu izby. Senatorowie wybierani są w wyborach pośrednich, przez ok. 145 tys. elektorów – głównie przedstawicieli władzy lokalnej^[2].

Obecny skład Senatu (styczeń 2019)

Źródło: ^[3]

 Osobne artykuły: Przewodniczący Senatu (Francja) i Lista przewodniczących Senatu (Francja).

Senatorowie wybierają jedną osobę spośród swego grona na przewodniczącego izby. Obecnie funkcję tę sprawuje Gérard Larcher. Osoba piastująca ten urząd zajmuje trzecie miejsce w kolejności precedencji we Francji, a w przypadku śmierci, impeachmentu, lub rezygnacji prezydenta przewodniczący Senatu przejmuje jego obowiązki. Do tej pory zdarzyło się to dwukrotnie - po ustąpieniu gen. de Gaulle'a w 1969 oraz śmierci Georges'a Pompidou w 1974 roku^[4].

Francuski Senat pełni przede wszystkim funkcję ustawodawczą. Jego konstytucyjnym zadaniem jest również sprawowanie kontroli nad rządem.

Siedzibą Senatu jest Pałac Luksemburski położony w szóstym paryskim arrondissement. W jego pobliżu znajduje się Ogród Luksemburski. Budynku strzeże Francuska Gwardia Republikańska.

• Zgromadzenie Narodowe
• Kongres Parlamentu Francuskiego

• Oficjalna witryna francuskiego Senatu