Włodzimierz Jasiński
| Arcybiskup tytularny Drizipary | ||
 | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 12 czerwca 1873 | |
| Data i miejsce śmierci | 17 kwietnia 1965 | |
| Biskup diecezjalny łódzki | ||
| Okres sprawowania | 1935–1946 | |
| Biskup diecezjalny sandomierski | ||
| Okres sprawowania | 1930–1934 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 13 października 1895 | |
| Nominacja biskupia | 21 sierpnia 1930 | |
| Sakra biskupia | 5 października 1930 | |
| Odznaczenia | ||
 | ||
| Data konsekracji | 5 października 1930 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Łódź | ||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Włodzimierz Bronisław Jasiński[1] (ur. 12 czerwca 1873 we Włocławku, zm. 17 kwietnia 1965 w Tuchowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi w latach 1926–1930, biskup diecezjalny sandomierski w latach 1930–1934, biskup diecezjalny łódzki w latach 1935–1946, od 1946 arcybiskup tytularny Drizipary.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 12 czerwca 1873 we Włocławku[1]. Ukończył miejscową szkołę realną[2]. W latach 1890–1895 studiował w seminarium duchownym we Włocławku[1]. Na prezbitera został wyświęcony 13 października 1895[3] we Włocławku[4] przez biskupa kujawsko-kaliskiego Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza[3]. Dalsze studia odbył eksternistycznie w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie w 1913[1] na podstawie pracy Opinie wychowawcze F.W. Foerstera w świetle nauki katolickiej[3] uzyskał stopień kandydata nauk teologicznych[1].
Pracował jako wikariusz w Tuliszkowie, Służewie, Kaliszu i Opatówku, a także jako rektor w Aleksandrowie Kujawskim i Kaliszu. W 1906 został prefektem Szkoły Handlowej w Kaliszu[1]. W latach 1915–1918 był proboszczem parafii św. Bartłomieja w Koninie i dziekanem dekanatu konińskiego[5]. Następnie w latach 1918–1926[3] zajmował stanowiska proboszcza parafii św. Jakuba w Piotrkowie Trybunalskim i dziekana dekanatu piotrkowskiego[5]. W tym czasie przyczynił się do wyremontowana kościoła farnego i erygowania w mieście drugiej parafii – św. Jacka[5]. W 1915 został ustanowiony kanonikiem honorowym, a w 1919 kanonikiem gremialnym Kapituły Kaliskiej, zaś w 1921 otrzymał godność prałata domowego Jego Świątobliwości[3]. Był aktywnym działaczem oświatowym i społecznym[1]. Należał do Polskiej Macierzy Szkolnej[5], organizował szkolnictwo średnie w Kaliszu i Koninie[1]. Działał w Kaliskim Towarzystwie Dobroczynności[5]. W latach 1917–1918 zasiadał w Radzie Miejskiej w Koninie, a w 1918 został wybrany do Rady Stanu. W 1925 został inkardynowany do diecezji łódzkiej, do której przyłączono część diecezji włocławskiej. Został radcą kurii biskupiej w Łodzi. W 1926 objął urząd rektora łódzkiego seminarium duchownego, w którym ponadto wykładał homiletykę[1]. W 1927 został prezesem Towarzystwa Kultury Katolickiej. Pełnił funkcję sekretarza generalnego I Eucharystycznego Kongresu Eucharystycznego Diecezjalnego, który odbył się w Łodzi w 1928[3]. W diecezji tworzył struktury Akcji Katolickiej[1].
21 sierpnia 1930 papież Pius XI mianował go biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej[1]. Sakrę biskupią przyjął 5 października 1930 w katedrze św. Stanisława Kostki w Łodzi. Konsekrował go kardynał Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, w asyście Mariana Leona Fulmana, biskupa diecezjalnego lubelskiego, i Wincentego Tymienieckiego, biskupa diecezjalnego łódzkiego[6]. Na swoje zawołanie biskupie wybrał słowa „Recta recte” (Słusznie, sprawiedliwie)[7]. Ingres do katedry w Sandomierzu odbył 12 października 1930[5]. Jako ordynariusz sandomierski zarządził renowację kościoła katedralnego[5], w wyremontowanym Domu Długosza utworzył muzeum diecezjalne, w 1931 przeprowadził w Radomiu Diecezjalny Kongres Eucharystyczny, a także założył tygodnik religijno-społeczny „Siewca Prawdy”[3].
30 listopada 1934 papież Pius XI przeniósł go na urząd biskupa diecezjalnego diecezji łódzkiej. Ingres do katedry w Łodzi odbył 27 stycznia 1935. Przeprowadził reorganizację kurii biskupiej i sądu biskupiego. Kontynuował budownictwo sakralne zapoczątkowane przez poprzednika, ponadto erygował 20 parafii. Jego staraniem w katedrze urządzono kryptę biskupów łódzkich. Przyczynił się do rozbudowania gmachu seminarium duchownego o trzypiętrowe skrzydło, otynkowania całego budynku i założenia w nim centralnego ogrzewania[5]. Założył Instytut Wyższej Kultury Religijnej[3] oraz muzeum diecezjalne[5]. W zakresie pomocy społecznej ustanowił Stowarzyszenie Rzymskokatolickich Kas Pożyczek Bezprocentowych Diecezji Łódzkiej, ponadto w diecezji kontynuowały działalność powstałe z inicjatywy jego poprzednika Biskupi Komitet Kolonii Letnich oraz Biskupi Komitet Pomocy dla Najbiedniejszych Doraźny Posiłek[5]. Utrzymywał dobre stosunki z władzami sanacyjnymi. W 1939 otrzymał poparcie ministra Józefa Becka na urząd arcybiskupa warszawskiego[1].
Po wybuchu II wojny światowej, mimo grożącego niebezpieczeństwa, wraz z biskupem pomocniczym Kazimierzem Tomczakiem pozostał w Łodzi[8]. Patronował Okręgowemu Łódzkiemu Komitetowi Społecznemu Niesienia Pomocy Żołnierzom i ich Rodzinom[5]. Po zajęciu Łodzi przez wojska niemieckie władze okupacyjne osadziły go w areszcie domowym, ale już w październiku 1939 umożliwiły mu wykonywanie obowiązków duszpasterskich. Stolicy Apostolskiej przekazywał informacje o sytuacji w Generalnej Guberni[1]. Wraz z pracownikami kurialnymi w maju 1941 został wywieziony przez Niemców do domu rekolekcyjnego w Szczawinie, a w sierpniu 1941 do klasztoru reformatów w Bieczu[5] w diecezji tarnowskiej[1]. Interwencje przedstawicieli Watykanu w sprawie jego powrotu do diecezji okazały się nieskuteczne. Dopiero w listopadzie 1944 w następstwie zbliżenia się frontu uzyskał zgodę na wyjazd do Piotrkowa Trybunalskiego[5], gdzie wznowił rządy[1].
Do Łodzi powrócił w lutym 1945. Wzywał diecezjan do zakładania oddziałów Caritasu i niesienia pomocy potrzebującym[5]. Wobec komunistycznych władz wykazywał ugodową i lojalną postawę. Do wiernych zwracał się z apelem o udział w referendum w 1946 i wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1947, a po zwycięstwie obozu rządowego w wyborach (jako jedyny ordynariusz w Polsce[5]) zarządził bicie w kościelne dzwony. Z miejscowymi funkcjonariuszami, w tym z szefem łódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Mieczysławem Moczarem, pozostawał w dobrych stosunkach. Stanowisko wykazywane wobec władz ludowych stało się powodem konfliktu z innymi biskupami, w związku z którym we wrześniu 1946 napisał list do papieża z informacją, że ze względu na stan zdrowia nie może dalej zarządzać diecezją[1]. Oczekiwał, choć nie ujął tego w liście, wyznaczenia mu do pomocy biskupa koadiutora, jednak prawdopodobnie z inicjatywy prymasa Augusta Hlonda papież Pius XII 20 grudnia 1946 zwolnił go z pełnienia obowiązków biskupa diecezjalnego łódzkiego i jednocześnie podniósł go[1] do godności arcybiskupa tytularnego Drizipary[9]. W marcu 1947 przeniósł się do klasztoru redemptorystów w Tuchowie w diecezji tarnowskiej[1].
W Episkopacie Polskim należał do Komisji Głównej[1], Komisji Szkolnej i Komisji Papieskiej do Spraw Wykonywania Konkordatu[3]. W 1947 był współkonsekratorem w czasie sakry biskupa pomocniczego tarnowskiego Karola Pękali[9].
Zmarł 17 kwietnia 1965 w Tuchowie[1]. Początkowo został pochowany w miejscowym kościele. 10 marca 1968 trumnę z jego zwłokami złożono w podziemiach łódzkiej katedry[5].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 11 listopada 1936 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[10].
W 1935 otrzymał tytuł honorowego obywatela Sandomierza[11].
W 1924 wygrał plebiscyt „Dnia Piotrkowskiego” na najpopularniejszego i najwybitniejszego mieszkańca[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 103–105. ISBN 83-86675-03-9.
- ↑ S. Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 120–121. [dostęp 2021-07-28].
- ↑ a b c d e f g h i Rozstanie z diecezją największym krzyżem – abp Włodzimierz Jasiński. archidiecezja.lodz.pl, 2017-04-24. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 178–179. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q A. Gronczewska: Biskup Włodzimierz Jasiński, drugi ordynariusz łódzkiej diecezji. dzienniklodzki.pl, 2017-05-25. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 394. ISBN 978-83-7306-593-2.
- ↑ A. Ziółkowska: Diecezja łódzka i jej biskupi. Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 27. ISBN 83-85022-00-7.
- ↑ M. Budziarek: Katedra przy Adolf Hitlerstrasse. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 41. ISBN 83-211-0460-6.
- ↑ a b Włodzimierz Jasiński. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
- ↑ „Za zasługi na polu pracy społecznej”. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468. [dostęp 2021-01-13].
- ↑ Ks. bp. Włodzimierz Jasiński. sandomierz.pl. [dostęp 2016-10-18].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Włodzimierza Jasińskiego na dawnej stronie diecezji sandomierskiej (arch.). [dostęp 2014-10-23].
- Włodzimierz Jasiński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-06] (ang.).
- Publikacje Włodzimierza Jasińskiego w bibliotece Polona. [dostęp 2022-01-27].