Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku

Wybory prezydenckie w Polsce
w 2010 roku

Państwo	Polska
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	20 czerwca 2010 (I tura) 4 lipca 2010 (II tura)
Data zarządzenia	21 kwietnia 2010 przez: marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego
Podstawa prawna	kodeks wyborczy
Koszt	106 994 121 zł[1]
Głosowanie
Wyniki pierwszej tury: BK 41,54% JK 36,46% GN 13,68% JKM 2,48% WP 1,75% AO 1,44% AL 1,28% MJ 1,06% BZ 0,18% KM 0,13%
Wyniki drugiej tury: BK 53,01% JK 46,99%
Frekwencja: I tura: 54,94% II tura: 55,31%
poprzednie: Wybory 2005 następne: Wybory 2015
Wiadomości w Wikinews
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 wyłoniły piątego prezydenta w III Rzeczypospolitej, następcę zmarłego w trakcie kadencji prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Pierwsza tura wyborów odbyła się 20 czerwca, a druga tura dwa tygodnie później – 4 lipca. Wybory zakończyły się zwycięstwem Bronisława Komorowskiego, który pokonał w drugiej turze Jarosława Kaczyńskiego.

Początkowo wybory miały odbyć się w związku z upływem kadencji (w dniu 23 grudnia 2010) urzędującego prezydenta, Lecha Kaczyńskiego. Głosowanie – zgodnie z art. 128 ust. 2 Konstytucji RP – miało zostać przeprowadzone między 19 września a 3 października 2010. Termin wyborów miał zostać ogłoszony przez Marszałka Sejmu między 23 maja a 23 czerwca 2010. Wstępnie skłaniano się za datą 3 października (II tura – 17 października)^[2].

• Do dnia 9 kwietnia 2010 chęć startu w spodziewanych wyborach między 19 września a 3 października 2010 zapowiedzieli:
  • Roman Włos^[3] – bezpartyjny przedsiębiorca z Katowic
  • Tomasz Nałęcz^[4] – Socjaldemokracja Polska, popierany także przez Partię Demokratyczną
  • Tadeusz Cichocki^[5] – bezpartyjny technik elektryk z Piaseczna
  • Jerzy Szmajdziński^[6] – Sojusz Lewicy Demokratycznej, popierany także przez Unię Pracy oraz Demokratyczną Partię Lewicy
  • Andrzej Olechowski^[7] – bezpartyjny, popierany przez Stronnictwo Demokratyczne
  • Kornel Morawiecki^[8] – bezpartyjny, Solidarność Walcząca
  • Janusz Korwin-Mikke^[9] – Wolność i Praworządność
  • Józef Franciszek Wójcik^[10] – bezpartyjny pisarz, komandor, nawigator, wykładowca WSM
  • Zdzisław Podkański^[11] – Stronnictwo „Piast”
  • Paweł Pietrzyk^[12] – bezpartyjny ekolog z Bolechowa
  • Waldemar Krynicki^[13] – bezpartyjny psychiatra z Warszawy
  • Marek Jurek^[14] – Prawica Rzeczypospolitej
  • Ludwik Dorn^[15] – Polska Plus
  • Andrzej Lepper^[16] – Samoobrona RP
  • Bronisław Komorowski^[17] – Platforma Obywatelska

W związku ze śmiercią Lecha Kaczyńskiego w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku 10 kwietnia 2010, czego skutkiem było opróżnienie urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu został zobligowany do wyznaczenia terminu wyborów w ciągu 14 dni po opróżnieniu urzędu, czyli do 24 kwietnia 2010. Zaś dzień głosowania – zgodnie z art. 128 ust. 2 Konstytucji RP – powinien zostać wyznaczony na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów (najpóźniejszy możliwy termin to 20 czerwca 2010)^[18]. Jednak w związku z tzw. „kalendarzem wyborczym” określonym w ustawie z dnia 27 września 1990 o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2000 r. nr 47, poz. 544), termin ten nie może być krótszy niż 55 dni^[19].

Ostatecznie 21 kwietnia marszałek Sejmu zarządził wybory na 20 czerwca 2010^[20].

• Rezygnację z kandydowania w wyborach w związku z katastrofą samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem (w której zginął również jeden z kandydatów, Jerzy Szmajdziński) ogłosili:
  • Ludwik Dorn^[21]
  • Tomasz Nałęcz^[22]

• Jarosław Kaczyński^[23] – Prawo i Sprawiedliwość
• Waldemar Pawlak^[24] – Polskie Stronnictwo Ludowe
• Grzegorz Napieralski^[25] – Sojusz Lewicy Demokratycznej
• Bogdan Szpryngiel^[26] – bezpartyjny przedsiębiorca, były kandydat Libertas do PE
• Bogusław Ziętek^[26] – Polska Partia Pracy – Sierpień 80

Ogłaszając termin wyborów, zgodnie z art. 8 ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałek Sejmu określa dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie (kalendarz wyborczy). Postanowieniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 kwietnia 2010 o zarządzeniu wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej^[20] (Dz.U. z 2010 r. nr 65, poz. 405) ustalony został następujący kalendarz wyborczy:

• do 26 kwietnia 2010 do godz. 16:15 – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej o utworzeniu komitetów wyborczych kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (wraz z 1000 podpisów popierających kandydata danego komitetu)
• do 6 maja 2010 – powołanie okręgowych komisji wyborczych
• do 6 maja 2010 do godz. 24:00 – zgłoszenie do Państwowej Komisji Wyborczej kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do zarejestrowania (wraz z listą co najmniej 100 tysięcy podpisów popierających kandydata)
• do 16 maja 2010 – podanie do wiadomości publicznej informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych
• do 21 maja 2010 – zgłaszanie przez armatorów wniosków o utworzenie obwodów głosowania na polskich statkach morskich
• do 28 maja 2010 – zgłaszanie kandydatów do obwodowych komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów wyborczych
• do 30 maja 2010 – podanie do wiadomości publicznej informacji o numerach i granicach obwodów głosowania za granicą oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych
• od 30 maja 2010 do 6 czerwca 2010 – składanie przez żołnierzy pełniących zasadniczą lub okresową służbę wojskową oraz pełniących służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych lub odbywających ćwiczenia i przeszkolenie wojskowe, a także ratowników odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania oraz policjantów z jednostek skoszarowanych, funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej pełniących służbę w systemie skoszarowanym, wniosków o dopisanie do spisu wyborców sporządzanego dla miejscowości, w której odbywają służbę
• do 31 maja 2010 – podanie przez Państwową Komisję Wyborczą do wiadomości wyborców danych o kandydatach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
• od 5 czerwca 2010 do dnia 18 czerwca do godz. 24:00 – nieodpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze w ogólnokrajowych programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych; odpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze w programach publicznych i niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych (kampania wyborcza)
• do 6 czerwca 2010 – powołanie przez wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) obwodowych komisji wyborczych; sporządzenie spisów wyborców przez gminy
• do 10 czerwca 2010 – składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania; składanie wniosków przez wyborców przebywających czasowo na obszarze gminy lub wyborców nigdzie niezamieszkałych o dopisanie do spisu wyborców
• do 15 czerwca 2010 – składanie wniosków przez wyborców niepełnosprawnych o dopisanie ich do spisu w wybranym obwodzie głosowania na obszarze gminy właściwej ze względu na miejsce stałego zamieszkania
• do 17 czerwca 2010 – zgłaszanie przez wyborców przebywających na polskich statkach morskich wniosków o wpisanie do spisu wyborców w obwodach głosowania utworzonych na tych statkach; zgłaszanie przez wyborców przebywających za granicą wniosków o wpisanie do spisu wyborców w obwodach głosowania utworzonych za granicą
• 18 czerwca 2010 o godz. 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej
• 20 czerwca 2010 w godz. 6:00–20:00 – głosowanie (termin wyborów prezydenckich)

Głosowanie (I tura wyborów) odbyło się 20 czerwca 2010 w godzinach 6:00–20:00. Ze względu na nieotrzymanie przez żadnego kandydata więcej niż połowy ważnych głosów zostało, zgodnie z Konstytucją, przeprowadzone 2 tygodnie później (czyli 4 lipca) ponowne głosowanie (II tura wyborów), w którym uczestniczyło 2 kandydatów z najwyższą liczbą głosów otrzymanych w pierwszym głosowaniu. Jeżeli którykolwiek z tych dwóch kandydatów wycofałby zgodę na kandydowanie, utracił prawo wyborcze lub umarł, w jego miejsce, zgodnie z art. 8b ust. 3 ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, do wyborów w ponownym głosowaniu dopuszczony byłby kandydat, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. W takim wypadku datę ponownego głosowania (II tury) odraczałoby się o dalszych 14 dni, czyli do 18 lipca 2010.

Zgodnie z art. 40 ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej kandydatem na Prezydenta Rzeczypospolitej jest osoba zgłoszona przez co najmniej 100 000 obywateli, mających prawo wybierania do Sejmu. Wcześniej mamy do czynienia z osobą chcącą zostać kandydatem na Prezydenta Rzeczypospolitej. Zanim nastąpi ogłoszenie danej osoby kandydatem musi być utworzony komitet wyborczy. Powstaje on po pisemnym wyrażeniu zgody danej osoby na kandydowanie w wyborach i utworzenie jej komitetu wyborczego. Komitet wyborczy może utworzyć minimum 15 osób. Po zebraniu co najmniej 1000 podpisów obywateli popierających kandydowanie danej osoby w wyborach komitet wyborczy może zostać zgłoszony Państwowej Komisji Wyborczej do zarejestrowania. Jeżeli zgłoszenie kandydatury poparło podpisami co najmniej 100 000 obywateli, Państwowa Komisja Wyborcza rejestruje kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej.

Pierwszym etapem przy zgłaszaniu kandydatów na prezydenta, jest utworzenie i zarejestrowanie komitetów wyborczych poszczególnych kandydatów. W wymaganym terminie, do 26 kwietnia 2010 do godz. 16:15, do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęły zawiadomienia o utworzeniu od 24 komitetów wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła 17 z tych zawiadomień, 7 zaś odrzuciła^[27]. Zarejestrowano następujące komitety wyborcze kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej:

• Gabriel Janowski – przewodniczący Przymierza dla Polski, były minister
• Marek Jurek – prezes Prawicy Rzeczypospolitej, były marszałek Sejmu
• Jarosław Kaczyński – poseł i prezes Prawa i Sprawiedliwości, były premier
• Bronisław Komorowski – marszałek Sejmu, wykonujący obowiązki prezydenta, wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej
• Janusz Korwin-Mikke – prezes Wolności i Praworządności, były poseł
• Andrzej Lepper – przewodniczący Samoobrony RP i Naszego Domu Polska – Samoobrony Andrzeja Leppera, były wicepremier i minister
• Krzysztof Radosław Mazurski – związany ze Związkiem Słowiańskim
• Kornel Morawiecki – prezes stowarzyszenia Solidarność Walcząca
• Grzegorz Napieralski – poseł i przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej
• Andrzej Olechowski – bezpartyjny przewodniczący Rady Programowej Stronnictwa Demokratycznego, były minister
• Waldemar Pawlak – wicepremier, prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego, były premier
• Zdzisław Podkański – przewodniczący Stronnictwa „Piast”^[a]
• Roman Sklepowicz – prezes Stowarzyszenia Pokrzywdzonych Przez System Bankowy i Prawny
• Bogdan Szpryngiel – przedsiębiorca
• Ludwik Wasiak – prezes Stronnictwa Narodowego im. Dmowskiego Romana
• Józef Franciszek Wójcik – oficer i pisarz
• Bogusław Ziętek – przewodniczący Polskiej Partii Pracy – Sierpień 80 i Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień 80”

Kolejnym etapem było zarejestrowanie kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, czego dokonała Państwowa Komisja Wyborcza, wobec komitetów, które do dnia 6 maja 2010 dostarczyły podpisy 100 000 osób popierających daną kandydaturę. PKW zarejestrowała dziesięciu kandydatów na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej^[28]. Kandydatowi Andrzejowi Lepperowi początkowo odmówiono rejestracji^[29] z powodu braku biernych praw wyborczych. Ta decyzja została uchylona przez PKW 11 maja 2010 i tym samym Andrzej Lepper został zarejestrowany jako kandydat^[30]. Siedem komitetów nie dostarczyło wymaganej liczby podpisów^[31].

Oficjalni kandydaci:
Zdjęcie	Imię i nazwisko	Wiek	Wykształcenie	Przynależność partyjna	Partie udzielające poparcia (łącznie z macierzystymi)	Hasła wyborcze
	Marek Jurek	49	wyższe historyczne (mgr)	Prawica Rzeczypospolitej	Prawica Rzeczypospolitej Stronnictwo Pracy[32]	Najważniejsza jest wiarygodność
	Jarosław Aleksander Kaczyński	61	wyższe prawnicze (dr)	Prawo i Sprawiedliwość	Prawo i Sprawiedliwość Europa Wolnych Ojczyzn – Partia Polska[33] Ruch Odbudowy Polski[34] Polska Plus[35] Stronnictwo „Piast”[36] Ruch Ludowo-Narodowy[37] Partia Zielonych Rzeczypospolitej Polskiej[38] Ruch Katolicko-Narodowy[39]	Polska jest najważniejsza
	Bronisław Maria Komorowski	58	wyższe historyczne (mgr)	Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej	Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej Partia Demokratyczna – demokraci.pl[40] Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe[41] Demokratyczna Partia Lewicy[42]	Zgoda buduje
	Janusz Ryszard Korwin-Mikke	67	wyższe filozoficzne (mgr)	Wolność i Praworządność	Wolność i Praworządność	Wolność i praworządność
	Andrzej Zbigniew Lepper	56	średnie zawodowe	Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej, Nasz Dom Polska – Samoobrona Andrzeja Leppera	Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej Nasz Dom Polska – Samoobrona Andrzeja Leppera	Prezydent zwykłych ludzi
	Kornel Andrzej Morawiecki	69	wyższe w zakresie nauk fizycznych (dr)	bezpartyjny		Razem. Polacy dla Polski
	Grzegorz Bernard Napieralski	36	wyższe politologiczne (mgr)	Sojusz Lewicy Demokratycznej	Sojusz Lewicy Demokratycznej Partia Regionów[43] Unia Pracy[44] Racja Polskiej Lewicy[45] Ruch Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka[46] Komunistyczna Partia Polski[47] Polska Socjalistyczna Partia Robotnicza[45] Zieloni 2004[48] Partia Kobiet[49]	Razem zmienimy Polskę
	Andrzej Marian Olechowski	62	wyższe ekonomiczne (dr)	bezpartyjny	Stronnictwo Demokratyczne[50]	Wybierz swój dobrobyt
	Waldemar Pawlak	50	wyższe techniczne (mgr)	Polskie Stronnictwo Ludowe	Polskie Stronnictwo Ludowe	Dialog i porozumienie
	Bogusław Zbigniew Ziętek	45	średnie	Polska Partia Pracy – Sierpień 80	Polska Partia Pracy – Sierpień 80

Dziewięciu kandydatów złożyło zgodne z prawdą oświadczenia lustracyjne, potwierdzone postanowieniami sądu. Dziesiąty kandydat Grzegorz Napieralski z uwagi na wiek^[b] nie został objęty wymogiem lustracji. Kandydat Andrzej Olechowski oświadczył, że był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w rozumieniu przepisów ustawy (Dz.U. z 2021 r. poz. 1633), pozostali kandydaci oświadczyli, że nie byli współpracownikami.

• 16 maja 2010 – debata w krakowskim klubie dziennikarzy „Pod Gruszką” pomiędzy Markiem Jurkiem i Andrzejem Olechowskim
• 8 czerwca 2010 – debata telewizyjna przed pierwszą turą głosowania (TVP1, TVP Info; prowadzący: Jarosław Kulczycki – TVP; pierwszy cykl debat prezydenckich w Telewizji Polskiej, do której zaproszeni zostali: Andrzej Lepper, Kornel Morawiecki oraz Bogusław Ziętek)
• 9 czerwca 2010 – debata zorganizowana przez Uniwersytet Warszawski (organizator: Uniwersytet Warszawski; prowadzący: Maciej Macenowicz, Marcin Żukowski; bez udziału Jarosława Kaczyńskiego oraz Grzegorza Napieralskiego)
• 10 czerwca 2010 – planowana debata telewizyjna przed pierwszą turą głosowania, miała być drugim z cykli debat prezydenckich w Telewizji Polskiej, do której zaproszeni zostali: Janusz Korwin-Mikke, Andrzej Olechowski oraz Marek Jurek. Dwaj ostatni kandydaci odmówili wizyty w studiu, sprzeciwiając się dzieleniu przez telewizję kandydatów na bardziej i mniej poważnych. Natomiast Janusz Korwin-Mikke został zaproszony w tym dniu do programu Minęła dwudziesta prowadzonego przez Jana Ordyńskiego
• 13 czerwca 2010 – debata telewizyjna przed pierwszą turą głosowania (TVP1, TVP Info; prowadzący: Diana Rudnik i Krzysztof Ziemiec – TVP; trzeci cykl debat prezydenckich w Telewizji Polskiej do której zaproszeni zostali: Grzegorz Napieralski, Bronisław Komorowski, Jarosław Kaczyński oraz Waldemar Pawlak)

Oficjalne wyniki I tury wyborów Państwowa Komisja Wyborcza podała 21 czerwca 2010^[51]:

Bronisław Komorowski wygrał głosowanie w dziewięciu województwach, natomiast Jarosław Kaczyński w siedmiu. W powiatach zwyciężali także jedynie ci kandydaci – kandydat PO uzyskał najwięcej głosów w 215 z nich, natomiast kandydat PiS w 160.

Druga tura wyborów prezydenckich odbyła się 4 lipca 2010. Wystartowało w niej dwóch kandydatów, którzy w pierwszej turze zdobyli najwięcej głosów. Wyborcy mogli głosować w niej na Bronisława Komorowskiego albo Jarosława Kaczyńskiego.

Uchwałę stwierdzającą wyniki II tury wyborów Państwowa Komisja Wyborcza podjęła 5 lipca 2010^[52]. 7 lipca została ona opublikowana w formie obwieszczenia w Dzienniku Ustaw^[53].

Kandydaci:
Zdjęcie	Imię i nazwisko	Przynależność partyjna	Partie udzielające poparcia	Kandydaci z pierwszej tury deklarujący poparcie
	Jarosław Aleksander Kaczyński	Prawo i Sprawiedliwość	Europa Wolnych Ojczyzn – Partia Polska Ruch Odbudowy Polski Polska Plus Stronnictwo „Piast”[54] Ruch Ludowo-Narodowy Partia Zielonych RP Prawica Rzeczypospolitej[55] Przymierze Narodu Polskiego[56]	Marek Jurek[55] Kornel Morawiecki[57] Janusz Korwin-Mikke[58]
	Bronisław Maria Komorowski	Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej	Partia Demokratyczna – demokraci.pl Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe Demokratyczna Partia Lewicy Stronnictwo Demokratyczne[59] Unia Pracy[60] Unia Lewicy III RP[61]	Andrzej Olechowski[59]

• 27 czerwca 2010 – pierwsza debata telewizyjna przed drugą turą głosowania (TVP1, TVP Info, TVP Polonia, Polsat News, TVN24); prowadzący: Joanna Lichocka – TVP, Magda Sakowska – Polsat, Monika Olejnik – TVN)
• 30 czerwca 2010 – druga debata telewizyjna przed drugą turą głosowania (TVP1, TVP Info, TVP Polonia, Polsat News, TVN24); prowadzący: Joanna Lichocka – TVP, Jarosław Gugała – Polsat, Katarzyna Kolenda-Zaleska – TVN)

• Liczba uprawnionych do głosowania wyniosła: 30 833 924 osoby.
• Liczba pobranych kart do głosowania: 17 054 690 karty.
• Liczba oddanych głosów (ogółem): 17 050 417 głosy.
• Liczba kart niewrzuconych do urny: 4273 karty.

Podobnie jak w pierwszym głosowaniu, tak i w drugim stosunek liczby zwycięskich województw obydwu kandydatów wynosi 9:7. W przypadku liczby powiatów sytuacja ta wygląda następująco: 213 do 165. W trzech gminach wystąpił remis.

3 sierpnia 2010 Sąd Najwyższy w składzie Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz po rozpoznaniu protestów rozstrzygnął o ważności wyborów z 20 czerwca i 4 lipca 2010^[62].

Zaprzysiężenie Bronisława Komorowskiego na Prezydenta odbyło się przed Zgromadzeniem Narodowym 6 sierpnia 2010.

Ostatnim etapem proceduralnym wyborów prezydenckich było podjęcie 6 sierpnia 2010 przez Państwową Komisję Wyborczą uchwały o rozwiązaniu okręgowych i obwodowych komisji wyborczych.

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
• wybory prezydenckie w Polsce
• wybory w Polsce
• Wybory uzupełniające do Senatu RP w 2010 roku

• Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl. [dostęp 2015-03-09].