Zawory (Tatry)
 Zawory ponad Dolinką Kobylą | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość | 1879 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°12′16,8″N 20°00′27,4″E/49,204667 20,007611 | |
Zawory (niem. Zawory-Pass, Riegelpass, słow. Závory, węg. Zawory-hágó) – przełęcz w bocznej grani tatrzańskiej, odchodzącej od grani głównej w Gładkim Wierchu (grzbiet Liptowskich Kop). Przełęcz oddziela wierzchołek Gładkiego Wierchu od Cichego Wierchu[1]. Przez szerokie siodło przełęczy przechodzi oznaczony kolorem czerwonym szlak turystyczny z Doliny Wierchcichej na Gładką Przełęcz oraz dochodzi tu szlak oznaczony kolorem zielonym z Dolinki Kobylej. Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku też zielony szlak prowadził na przełęcz Liliowe (obecnie przejście dla turystów jest zabronione). Poprzez połączenia z innymi szlakami, przełęcz Zawory nadal stanowi wygodne połączenie Doliny Koprowej z Doliną Cichą[2].
Wcześniej Zawory były trasą często używaną przez turystów. Przez przełęcz prowadziły ścieżki z Doliny Gąsienicowej przez Liliowe, Wyżnią Koprową Przełęcz nad Popradzki Staw w Dolinie Mięguszowieckiej, z Doliny Pięciu Stawów Polskich do Doliny Koprowej i Doliny Cichej oraz z Hali Gąsienicowej przez Liliowe, Zawory i Wrota Chałubińskiego albo Gładką Przełęcz i Opalone nad Morskie Oko w Dolinie Rybiego Potoku[3].
Przejście przez przełęcz było znane góralom od dawna. Pierwsze odnotowane przejście turystyczne – Albrecht von Sydow z przewodnikami w 1827 r., zimą – Mieczysław Karłowicz, Roman Kordys, Mariusz Zaruski 27 lutego 1908 r.[4].
Panorama widokowa z Zaworów obejmuje niewielki tylko wycinek Tatr Zachodnich i Wysokich, ale ma oryginalny układ i duże deniwelacje. Walery Eljasz-Radzikowski pisał o niej w 1884 r.: „Słynie w świecie ten widok, i kto go raz stąd przy pogodzie oglądał, nie zapomni nigdy”[2].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– czerwony szlak biegnący z Doliny Cichej Liptowskiej na przełęcz, a z niej na Gładką Przełęcz. - Czas przejścia od szlaku żółtego w Dolinie Cichej na Zawory: 2:20 h, ↓ 1:40 h
- Czas przejścia z Zaworów na Gładką Przełęcz: 15 min w obie strony
– zielony szlak od Rozdroża pod Hlińską w Dolinie Koprowej i biegnący Dolinką Kobylą na przełęcz. Czas przejścia: 1:35 h, ↓ 1:15 h[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003,ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Władysław Cywiński. Szpiglasowy Wierch. Przewodnik szczegółowy, tom 11. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2005, ISBN 83-7104-034-2.
- ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwalne widoki przełęczy w bibliotece Polona
