Geografija Rusije

Geografija Rusije
Kontinent	Evropa i Azija
Koordinate	60°′N, 100°′E
Površina  -kopno  -voda	17.075.200 km² 16.995.800 km² 79.400 km²
Granice	Kazahstan, Estonija, Letonija, Litvanija, Belorusija, Ukrajina, Gruzija, Azerbejdžan, Severna Koreja, Kina, Mongolija, Poljska, Norveška i Finska
Najviša tačka	Elbrus 5.642 m
Najniža tačka	Kaspijsko more - 28 m
Najduža reka	Volga 3.692 km
Najveće jezero	Bajkalsko jezero 31.500 km²

Rusija je najveća, po površini, država na svetu koja se nalazi u Evropi i Aziji. Evropski deo Rusije uključuje samo Ruske teritorije zapadno od planine Ural. Rusija nema povoljnu klimu (ponekad je previše hladno, ponekad previše suvo), pa je poljoprivreda ove zemlje manje razvijena. Rusiji pripadaju najdublje jezero na svetu, najduža reka, kao i najviša planina u Evropi. Klima je slična kao klima Severne Amerike.

Rusija se obično deli na zapadni evropski (oko 3.500.000 km²) i istočni azijski deo - Sibir (13.500.000 km²). Prirodnu granicu ovih dveju delova čini planina Ural, koja se prostire u smeru sever - jug u dužini od oko 2.100 km od Severnog ledenog okeana do granice sa Kazahstanom.

Rusija ima 37.000 kilometara morske obale i izlazi na tri okeana: Atlantski, Severni ledeni i Tihi okean. Najveća ostrva i arhipelazi su: Nova Zemlja, Zemlja Franca Jozefa, Novosibirska ostrva, Sahalin, Kurilska ostrva itd.

Većina predela Rusije su ravnice, koje su na jugu stepe, dok su na severu šumovite. Na krajnjem severu su predeli tundri. Pored Urala, planine Rusije su: Kavkaz (vrh Elbrus je sa 5.642 metara najviši vrh Rusije i Evrope), Altaj i vulkani na Kamčatki.

U Rusiji je najveće slatkovodno jezero po zapremini na svetu - Bajkalsko jezero. Najveće reke Rusije su Volga i Don u evropskom delu, i Ob, Irtiš, Jenisej, Lena i Amur u azijskom.

Najveći deo evropskog dela Rusije zauzima Istočnoevropska ravnica, sa nizijskim reljefom koji samo ponegde prelazi u uzvišenja (Valdajska i Srednjeruska na zapadu, Privolžje uz srednji tok Volge) čiji vrhovi ne prelaze 200 - 400 m. Kroz ovu niziku protiče Volga (3.688 km), privredni i kulturalno najvažnija reka Rusije. Prevladava kontinentalna klima koja na krajnjem severu prelazi u polarnu, a u uskom pojasu crnomorskog priobalja u mediteransku. Od severa prema jugu ređaju se pojasevi crnogorične šume, mešane šume, prelazne šumsko-stepske zone, i stepa pokrivena plodnom crnicom (černozemom). Uz obale Kaspijskog mora zbog jakog isparavanja prisutna je i polupustinja.

Na krajnjem jugu evropske Rusije granicu sa Gruzijom i Azerbejdžanom čini planina Kavkaz sa najvišom tačkom Rusije, Elbrusom (5.633 m).

Glavni članci: Sibir i Ruski daleki istok

Na zapadu Sibira prostire se velika Zapadnosibirska ravnica kroz koju protiče najduža ruska reka Ob (sa Irtišem 5.568 km, 5. na svetu). Između reke Jenisej na zapadu Lene na istoku nalazi se Srednjesibirska visoravan sa vrhovima do 1.700 m. Srednjejakutska ravnica kroz koju protiče Lena deli ovu visoravan od planinskih lanaca istočnog Sibira.

Na jugu i istoku Sibira do obala Tihog okeana prevladava planinski reljef sa lancima čiji su vrhovi uglavnom iznad 2.000 m (Beluha u Altajskom lancu - 4.506 m, Ključevskaja Sopka na Kamčatki - 4.750 m). Ovde se nalazi i najveće i najdublje rusko jezero - Bajkalsko (31.500 km², dubina 1.637 m, najdublje na svetu).

Klima većeg dela Sibira je vrlo oštra kontinentalna koja na severu prelazi u polarnu, a na većim nadmorskim visinima u planinsku. Prevladavaju guste crnogorične šume - tajge, sa zonama oskudne vegetacije - tundrama - i zonama trajnog leda na krajnjem severu. Ruski daleki istok ima monsunsku klimu.

• 
  Prizor iz okoline Jaroslava
• 
  Subpolarni Ural
• 
  Tajga kod Arhangelska zimi
• 
  Klanac u Dagestanu na Kavkazu
• 
  Obala jezera Bajkal
• 
  Spepa u podnožju Altajskih planina
• 
  Reka Vasjugan u Sibiru
• 
  Vulkan na Kamčatki

• 
  Brezova šuma u Rusiji
• 
  Sibirski ariš
• 
  Mrki medved
• 
  Sibirki tigar

Velike udaljenosti i često surovi klimatski uslovi veoma su uticali su na razvoj transportne infrastrukture u Rusiji. U prevozu robe, a i putnika još uvek dominantnu ulogu ima železnica. Železnička mreža ima 87.000 km pruga u javnoj upotrebi i 63.000 km industrijskih pruga. Udeo železnice u ukupnom prevozu robe je 83,2%, a putnika 40,9%. U Rusiji se nalazi i najduža svetska železnička pruga, 9.289 km duga Transsibirska železnica koja povezuje Moskvu i Vladivostok na Tihom okeanu.

Iako je putna infrastruktura u prilično lošem stanju, bez savremenih auto-puteva, putni prevoz je u usponu. Automobil je danas u Rusiji sve manje statusni simbol, posebno u velikim gradovima što dovodi do velikih gužvi i jedne od najvećih stopa smrtnosti u drumskim saobraćajnim nesrećama u Evropi.

Vazdušni prevoz je u stalnom porastu pa ima dominantnu ulogu u putničkom prevozu na relacijama većim od 1.500 km. Najveće avionske kompanije su Aeroflot, zatim S7 erlajns, Pulkovo i KrasEr.

Na zapadu Rusija graniči sa (od severa prema jugu):

• Norveškom
• Finskom
• Estonijom
• Letonijom
• Belorusijom
• Ukrajinom

Ruska enklava Kalinjingradska oblast graniči i sa Litvanijom i Poljskom.

Na jugu graniči sa (od zapada prema istoku):

• Abhazijom¹
• Gruzijom
• Južnom Osetijom¹
• Azerbejdžanom
• Kazahstanom
• Kinom
• Mongolijom
• Severnom Korejom
• Japanom (morska granica)

¹Suverenitet ovih teritorija je sporan, ali ga Rusija priznaje.

Na istoku graniči sa SAD (morska granica).

Geografija Rusije na Wikimedijinoj ostavi