Mitraljeza
| "Mitraljeza" | |
|---|---|
 Partizan sa mitraljezom uoči oslobođenja Dubrovnika. | |
| Pjesma | |
| objavljena | 1944. |
| žanr | partizanska pjesma |
| autor | Vladimir Nazor |
| kompozitor | Natko Devčić Nikola Hercigonja |
Mitraljeza, partizanska pjesma koju je napisao Vladimir Nazor, a uglazbilo ju je više kompozitora.
Za mješoviti zbor komponirao Natko Devčić 1944.[1][2] Postoji i verzija koju je komponovao Nikola Hercigonja.[3] Postoji i verzija koju je skladao Miroslav Špiler.[4]
Pjesma govori o ljubavi i vezanosti partizanskog mitraljesca za svoje oružje - mitraljez.
Pesma se ponekad navodi i kao Mitraljezac.[5]
Pesnik Vladimir Nazor, odlazi iz Zagreba u partizane decembra 1942. godine, a već početkom 1943. godine napisao je neke od najpoznatijih partizanskih pesama. Njegove pesme su putem partijske tehnike umnožene i podeljene partizanskim kompozitorima, koji su ih potom uglazbili. Mnoge od njih su postale su popularne masovne pesme.
| Ostavi me Kata, | Njezin gvoz je topal, |
Oskar Danon se ovako toga priseća skladanja Nazorovih pesama, tokom boravka u istočnoj Bosni:
U bolnici kod manastira Lovnice, gdje sam ležao bolestan od malarije, dobio sam od nekih boraca Narozove stihove: »Sve što bilo pod pepelom«, »Uz Tita i Staljina, dva junačna sina«, »Zvijezda Danica« i »Ostavi me Kata i Reza, al me ne ostavi mitraljeza«. Napisao sam na njih muziku. Čim sam ozdravio, otišao sam u zaselak Zekiće i drugu Roćku otpjevao ove pjesme.[6]
Na drugom kraju BiH, Nikola Hercigonja je takođe komponovao Nazorove pesme u partizanima:
U Livnu sam od Veselina Masleše dobio prve Nazorove partizanske pesme — kopiju onog primerka koji je dat »Borbi«. Bile su četiri: »Drug Tito« (»Sve što ј’ bilo pod pepelom)«, »Crvena zvijezda« (»S Dona, Volge i Urala«), »Uz Tita i Staljina« (kasnije — »Uz maršala Tita«) i »Mitraljeza«. Komponovao sam sve četiri. Mislim da smo i pevali sve četiri (a drugovi iz pozorišta i publika vrlo su lepo prihvatili pesmu »Drug Tito«, koja je ostala stalno na našem repertoaru).[7]
U Hrvatskoj je iste pesme skladao Miroslav Špiler:
Spomenuo sam već: na putu prema Otočcu dobio sam Nazorov tekst »Mitraljeza«, koji sam onda komponovao. A kad sam već bio u Otočcu, stigao je onaj njegov tekst »Drug Tito«, za koji sam takođe napisao muziku.[8]
- ↑ „Mitraljeza”. HDS ZAMP. Pristupljeno 12. aprila 2015.
- ↑ Gligo, Nikša (1993.). „Natko, Devčić”. Hrvatski biografski leksikon. LZMK. Pristupljeno 12. aprila 2015.
- ↑ Muzika i muzičari u NOB, zbornik sećanja (str. 164), Beograd 1982.
- ↑ "Na putu prema Otočcu dobio sam Nazorov tekst »Mitraljeza«, koji sam onda komponovao."; Muzika i muzičari u NOB, zbornik sećanja (str. 329), Beograd 1982.
- ↑ https://znaci.org/00001/33_18.pdf
- ↑ Oskar Danon: S pjesmom po šumama i gorama istočne Bosne
- ↑ Muzika i muzičari u NOB, zbornik sećanja (str. 164), Beograd 1982.
- ↑ Muzika i muzičari u NOB, zbornik sećanja (str. 329), Beograd 1982.