İşlevselcilik-kasıtlılık tartışması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İşlevselcilik-kasıtlılık tartışması, Holokost'un kökenleri ve Üçüncü Reich'ın dış politika gibi birçok yönü hakkında bir tarihyazımı tartışmasıdır. Holokost'un kökenlerine ilişkin tartışmalar temelde iki soru üzerinde yoğunlaşmaktadır:
- Holokost'u başlatmak için Adolf Hitler'in bir ana planı var mıydı? Kasıtçılar böyle bir plan olduğunu savunurken, işlevselciler böyle bir plan olmadığını savunmaktadır.
- Holokost inisiyatifi Adolf Hitler'in emirleriyle yukarıdan mı yoksa Alman bürokrasisinin saflarında aşağıdan mı geldi? Her iki taraf da Holokost'un gerçekliğine itiraz etmese ve Hitler'in (Führer olarak) Holokost'un gerçekleşmesini sağlayan antisemitizm'i teşvik etmekten şahsen sorumlu olduğu konusunda ciddi bir anlaşmazlık olmasa da, kasıtçılar inisiyatifin yukarıdan geldiğini savunurken, işlevselciler bürokrasinin alt kademelerinden geldiğini savunmaktadır.
Bu terimler İngiliz Marksist tarihçi Timothy Mason tarafından 1981 tarihli bir makalede ortaya atılmıştır.[1] Önemli işlevselciler arasında Timothy Mason, Raul Hilberg, Karl Schleunes, Christopher Browning, Hans Mommsen, Martin Broszat, Götz Aly, Christian Gerlach, Zygmunt Bauman, Timothy Snyder ve David Cesarani bulunmaktadır. Önemli kasıtçılar arasında William Shirer, Hugh Trevor-Roper, Alan Bullock, Karl Bracher, Andreas Hillgruber, Klaus Hildebrand, Eberhard Jäckel, Leni Yahil, Israel Gutman, Gerhard Weinberg, Walter Laqueur, Saul Friedländer, Richard Breitman, Lucy Dawidowicz ve Daniel Goldhagen bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Browning 1986, s. 343 n1: "'Kasıtçı' ve 'işlevselci' terimleri Tim Mason tarafından ortaya atılmıştır, 'Intention and Explanation: A Current Controversy about the Interpretation of National Socialism,' 'Der Führerstaat: Mythos und Realität, ed. Gerhard Hirschfeld ve Lothar Kettenacker (Stuttgart, 1981), 21-40. İki yorumlayıcı yaklaşımın en iyi örnekleri Klaus Hildebrand ve Hans Mommsen'in aynı ciltteki makalelerinde görülebilir."