Acoma
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Acoma, MS 1100 dolaylarında kurulmuş bir Kızılderili köyünün ve bu köyde yaşayan Kızılderili kabilesinin ortak adı.
New Mexico'da Albuquerque'nin 135 km batısında, vadi tabanından yüksekliği 109 m olan kumtaşı dağında, 2130 m yükseltide yer alan Acoma (ya da Akoma), ABD'deki en eski yerleşme merkezlerinden biridir.
Pueblolardan olan, Batı Keresa lehçesi konuşan Acomalar, daha Tarihöncesi dönemde köyün bulunduğu yere yerleşmişlerdi. Eskiden olduğu gibi günümüzde de mısır, fasulye ve sebze yetiştirerek, sazlardan sepet, vb. örerek geçinirler.
Acomalar, aşağıdaki dünyadan yukarı tırmanarak buraya geldiklerine, yaratıcı anaları saydıkları Latiku'nun dinsel ve toplumsal düzeni örgütlemekle görevli olduğuna inanırlar; Hayvan ve bitki adları taşıyan anaerkil klanlar biçiminde örgütlenmişlerdir; antilop klanının başı olan erkek, geleneksel olarak Kaçinaların (ekine yağmur geitren ruhlar) babası sayılır; aynı zamanda da köyün dinsel ve siyasal başkanıdır.
Francisco Vazguez de Coronado yönetimindeki İspanyollar bölgeye 1540'ta ayak bastılar ve uzun çarpışamalardan sonra Acomalara boyun eğdirdiler. Misyoner Juan Ramirez tarafından Hristiyanlaştırılan (ama toplumsal ve dinsel geleneklerinin büyük bölümünü korudular) onurlu ve bağımsızlığa düşkün bir halk olan Acomalar, 1680'deki Pueblo ayaklanmasına topluca katıldılar ve ancak yoğun çarpışmalardan sonra, 1699'da yeniden sömürgecilere boyun eğmek zorunda kaldılar. Avrupalılarla ilk karşılaştıklarında nüfusları 3000 dolayındayken, 1760'ta 1052'ye, 1920 yıllarında da 1000'in altına düştüyse de, 1980 yıllarının ortalarında yeniden 3000'e ulaştı.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]