Ali Taygun
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ali Taygun | |
---|---|
Doğum | 1 Ocak 1943 İstanbul, Türkiye |
Ölüm | 16 Aralık 2009 (66 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Eyüp Mezarlığı, İstanbul |
Milliyet | Türk |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1971-2009 |
Ali Taygun (1 Ocak 1943, İstanbul - 16 Aralık 2009, İstanbul), Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen ve insan hakları savunucusu.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Robert Koleji bitirdikten sonra aynı okulun yüksek bölümünü (İngiliz Dil ve Edebiyatı) tamamlayan sanatçı 1969 yılında ABD'de Yale Üniversitesinden tiyatro yönetmenliği dalında “Master of Fine Arts” derecesi ile mezun oldu. Eğitiminin ardından bir süre Kent Oyuncuları kadrosunda çalışan Taygun, 1974'te Şehir Tiyatrolarına girdi. Ankara Birlik Sahnesinde, Ankara Çağdaş Sahnede, Ankara Devlet Tiyatrosunda ve Ankara Devlet Operasında oyun sahneledi.
1977 yılında kurulan Barış Derneğinin kuruluşunda yer aldı. 12 Eylül Darbesinde tiyatrodan uzaklaştırılan sanatçı “Barış Davası” nedeniyle gözaltına alındı, on yılını mahkemelerde ve cezaevlerinde geçirdi.
1989 yılında hakkındaki bütün davalardan beraat etti. Aynı yıl Helsinki Watch adlı kuruluş tarafından onurlandırılan Dünyanın önde gelen on insan hakları gözlemcisi arasında yer aldı ve Danimarka'daki PL Vakfının ödülünü Uluslararası Af Örgütü ile paylaştı. Yargılandığı suçlardan aklanmasının ardından Şehir Tiyatrolarına döndü.
1993'ten itibaren TV yapımcılığı da yapan Taygun başta Shakespeare olmak üzere İngilizceden birçok oyun çevirdi, uyarlamalar yaptı ve Masal Bahçesi adlı bir oyun yazdı.
1977'den itibaren birçok gazete ve dergide tiyatro, seyirlik sanatlar, estetik, felsefe ve siyaset konularında yazı ve makaleleri yayınlandı.
1996 yılında İstanbul'da yapılan Habitat II Konferansı'nın açılışı için çok ses getiren Lirik Tarih Gösterisi”ni tasarlayıp gerçekleştirdi. Birçok sinema ve dizi filmde, tiyatro oyununda rol aldı. İstanbul Şehir Tiyatrolarında yönetmen kadrosunda görevli olan Taygun aynı zamanda Yeditepe Üniversitesinde tiyatro dersleri verdi.
Tiyatro oyuncusu Meral Taygun ile evliliğinden Ceren adlı kızı, opera sanatçısı Yekta Kara ile evliliğinden Haydar Can adlı oğlu vardır.
16 Aralık 2009 tarihinde kalp krizi sonucu ölmüştür. Mezarı Eyüp Mezarlığı'ndadır.[1]
Tiyatro oyunları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Vişne Bahçesi
- Leyla İle Mecnun
- Godot'u Beklerken
- Sezuan'ın İyi İnsanı
- Macbeth
- Meraki
- Hasır Şapka
- Ağrı Dağı Efsanesi
- Mösyö Buterfly
- Theope
- Canlı Maymun Lokantası
- Müfettiş
- Üç Kız Kardeş
- Özgürlüğüne Kavuşturulan Don Kişot: Anatoli Vasilyeviç Lunaçarski - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1978
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Oyuncu olarak
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1971: Battal Gazi Destanı
- 1971: Unutulan Kadın
- 1974: Şeytan
- 1983: Şekerpare
- 1994: Kurtuluş
- 1998: Cumhuriyet
- 2000: Baykuşların Saltanatı
- 2000: Üzgünüm Leyla
- 2002: Kolay Para
- 2004: Perçem
- 2005: Sen Ne Dilersen
- 2005: Yolculuk
- 2006: Esir Kalpler
- 2008: Dinle Neyden
Yapımcı olarak
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1993: Çakalların İzinde
Yönetmen olarak
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1993: Şans Blokları
- 1994: Artist Palas
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yönetmen Ali Taygun vefat etti- Hürriyet.com.tr". 21 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyazperde'de Ali Taygun
- IMDb'de Ali Taygun13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da Ali Taygun
- SinemaTürk'te Ali Taygun 18 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ali Taygun ile 1996 tarihli söyleşi
- TSA'da Ali Taygun