Av (film)

Av

Predator
Yönetmen	John McTiernan
Yapımcı	Lawrence Gordon Joel Silver John Davis
Senarist	Jim Thomas John Thomas
Oyuncular	Arnold Schwarzenegger Carl Weathers Elpidia Carrillo Bill Duke Jesse Ventura Kevin Peter Hall
Müzik	Alan Silvestri
Görüntü yönetmeni	Jost Vacano
Sanat yönetmeni	Donald McAlpine
Kurgu	Mark Helfrich John F. Link
Stüdyo	Lawrence Gordon Productions Silver Pictures Davis Entertainment
Dağıtıcı	20th Century Fox
Çıkış tarih(ler)i	12 Haziran, 1987
Süre	113 Dakika
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Bütçe	$15.000.000
Hasılat	$98.267.558
Devam filmi	Av 2

Av (İngilizce özgün adıyla: Predator), John McTiernan tarafından yönetilen ve Jim ve John Thomas kardeşler tarafından yazılan 1987 yapımı Amerikan bilimkurgu türünde bir aksiyon filmidir.^[1] Arnold Schwarzenegger, bir Guatemala Orta Amerika yağmur ormanında gerilla'nın kontrolündeki bölgede rehineleri kurtarma görevinde olan seçkin bir paramiliter kurtarma ekibinin lideri olarak rol alıyor.

Predator, 1984 yılında Hunter çalışma adıyla yazılmıştır. Çekimler, Stan Winston tarafından tasarlanan yaratık efektleriyle ve yaklaşık 15 milyon dolarlık bir bütçeyle Mart-Haziran 1986 tarihleri arasında yapıldı. 20th Century Fox, filmi 12 Haziran 1987'de Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınladı ve dünya çapında 98 milyon dolar hasılat elde etti. İlk eleştiriler karışıktı, ancak film o zamandan beri aksiyon ve bilimkurgu türlerinin bir klasiği ve 1980'lerin en iyi filmlerinden biri olarak kabul edildi ve en iyi Görsel Efekt dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

Predator'ın başarısı, filmler, romanlar, çizgi romanlar, video oyunları ve oyuncaklardan oluşan bir medya franchise'ı başlattı. Dört devam filmi ortaya çıkardı: Predator 2 (1990), Predators (2010), The Predator (2018) ve Prey (2022).

Binbaşı Alan "DUTCH" Schaefer, Teğmen Billy Sole, Çavuşlar Mac Elliot ve Blaine Cooper, Patlayıcı uzmanı Jorge "Poncho" Ramirez ve Telsiz Operatörü Rick Hawkins'den oluşan altı kişilik ekibi, Val Verde'deki isyancılar tarafından rehin tutulan bir resmî görevlinin kurtarılmasına öncülük etmek için CIA tarafından görevlendirilir. Eski bir komando ve Dutch'ın eski bir arkadaşı olan CIA Temsilcisi George Dillon, Dutch'ın çekincelerine rağmen takıma eşlik etmek ve denetlemekle görevlendirilir. Takım uzak bir ormana götürülür ve göreve başlar.

Kısa bir süre sonra düşmüş bir helikopter ve iki pilotunun cesedini bulurlar helikopter yakınların dada 4 tane derisi yüzülmüş ceset bulurlar. Ve bu cesetlerin bir yeşil bereli bir asker olan J.S. Davis ve ekibine ait olduğunu keşfederler. Ekip bir müddet sonra isyancıların kampına ulaşır ve kısa bir çatışmanın ardından iki Sovyet istihbarat subayı dahil olmak üzere tüm gerillalar öldürülür. Operasyonun ardından Dutch bir şeylerden şüphelenir ve Dillion'u sorgular. Dillon istihbarat almak için bir ekip kurulduğunu ve ölü birimin birkaç hafta önce başarısız bir kurtarma olayında kaybolduğunu itiraf eder. Grup, Anna adında bir kadın gerillayı ele geçirdiğinde, termal görüntüleme ile onları izleyen neredeyse görünmez bir yaratık (Predator) tarafından izlendiklerinin farkında değillerdir. Anna grubun bir an dikkatsizliğinden yararlanarak kaçar fakat Hawkins onu takip eder ve çabucak yakalar. Fakat onları izleyen yaratık Hawkins'i hemen öldürür ve ormanın içine sürükler. Dutch, Hawkins'in cesedinin bulunmasını ister. Bu arada Blain, yaratığın plazma silahı saldırısı ile öldürülür. Mac, Blain'in ağır makineli silahı ile yaratığı yaralamayı başarır ama yakalayamazlar. Grup, Anna'yı yeniden sorgular ve yaratığın ne olduğunu öğrenir. Gece tuzak kurarak uyurlar fakat tuzağa yaban domuzu yakalanır. Ertesi sabah grup ormandan çıkış için bir yol ararken yaratık tekrar saldırır ve Poncho ağır yaralanır. Mac ve Dillion yaratığın peşinden gider. Fakat başarısız olurlar ve yaratık her ikisini de öldürür.

Kurtulanlar kaçmaya çalışırken yaratığa yakalanırlar ve yaratık, Billy ile Poncho'yu öldürür ve Dutch'ı yaralar. Dutch, Anna'yı tek başına helikoptere gönderir ve silahsız olduğunu, yaratığın silahsız avı hedeflemediğini fark eder. Yaratık tarafından takip edilirken Dutch bir şelaleden aşağıya atlar ve sürünerek karaya çıkar. Bu sırada tüm vücudu çamur olmuştur onu takip eden yaratığın kamuflaj aracı suda arıza yapar ve nihayet Dutch'ın onu görmesine imkân verir. Yaratık Dutch'ın birkaç adım ötesinde olsa da çamur nedeniyle onu göremez. Çamur vücut ısısını kamufle ederek yaratığın termal görüş yapmasını engellemektedir. Şimdi adamlarını intikam almak isteyen Dutch ormanda birçok bubi tuzağı kurarak yaratık ile yapacağı savaşa hazırlanır. Yaratık, öldürdüğü insanların vücutlarından başlarını ve omuriliklerini almaktadır. Dutch savaş çığlıkları atarak yaratığı kendisine çeker.

Dutch yaratıkla mücadelesinde başarılı olur. Onun görünmezlik özelliğini devre dışı bırakır ve küçük yaralanmalara neden olur. Yaratık kendini toparlayarak Dutch'ı köşeye sıkıştırır onun saygıdeğer bir düşman olarak görerek maskesini ve plazma silahını çıkararak Dutch ile silahsız dövüşür. Sonunda Dutch, bir kütük kullanarak yaratığı mağlup eder ve “hangi cehennemdensin sen” der. Yaratık bileğine bağlı bir geri sayım aletini çalıştırıp sinsice gülerek bozuk bir İngilizce ile onun sorusunu tekrarlar. Dutch durumu fark ederek patlamadan önce oradan kaçmayı başarır.

Dutch gruptan geriye kalan son kişidir, kısa bir süre sonra General Philips ve Anna'yı helikopterde bulur.

İlk olarak Kevin Peter Hall'ın canlandırdığı ve serinin ilk filmi olan Av, özgün adıyla Predator ile birlikte, teknolojiyi kullanarak hedeflerini etkisiz hale getiren Predator adlı yaratık sinema sahnesindeki yerini almıştır. Predator, İngilizcede yırtıcı hayvan, et yiyen anlamına gelmektedir. Bu yaratık, günümüz teknolojisinden daha üstün silahlara sahip, değişik kamuflaj tekniklerini kullanarak görünmez hale gelebilen ve termal, kızılötesi, ultraviyole, hareket algılayıcı gibi görüşleri kullanarak avlanmaktadır. Özellikle serinin diğer filmleriyle beraber mızrak, disk, bıçak, ağ gibi eski çağ silahlarını da kullandığı görülür. Avladığı insan ve diğer canlılara ait kemik, kafatası ve diğer uzuvları koleksiyon yapmaktadır.

Predator, Arnold Schwarzenegger'in en ünlü ve başarılı olmuş filmlerinden biridir. Senaryosu, kullanılan efekt ve çekim teknikleri ile dönemin önde gelen kült filmleri arasında kabul edilmektedir. Predator, filmin konusu ve karakterlerin bazı söylemleri; sinema tarihinde kendine özgü hayran kitlesinin oluşmasına sebep olmuştur. Ayrıca oyuncuların bir kısmı, filmden sonraki dönemlerde Amerika Birleşik Devletlerinde aktif siyasete atılarak değişik görevlerde bulunmuşlardır.

• Arnold Schwarzenegger: 2003-2011 yılları arasında Kaliforniya Eyaleti Valiliği
• Jesse Ventura: 1999-2003 yılları arasında Minnesota Valiliği
• Sonny Landham17 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: 2004 yılında Kentucky Vali adaylığı ve 2008 ABD Senato üye adaylığı

Rocky IV'ün gösterime girmesinden sonra, Hollywood'da, Rocky Balboa'nın dünya da rakibi kalmadığı için beşinci bir film yapılacaksa bir uzaylıyla dövüşmek zorunda kalacağına dair ortalıkta bir şaka dolaştı. Senaristler Jim ve John Thomas bu şakadan ilham aldılar ve buna dayalı bir senaryo yazdılar. Predator filmi için Thomas'ın senaryosunun adı orijinal olarak Hunter'dı.^[2][3] "Avlanacak olanın ne olduğu" konusuna odaklanan orijinal film konusu, çeşitli hedefler arayan bir grup uzaylı avcısıyla ilgiliydi; bu kavram sonunda en tehlikeli türleri, insanları ve "en tehlikeli adamı", yani bir savaş askerini dünya dışı bir şekilde avlayacak şekilde düzene sokuldu. Ek olarak, o dönemde sürekli Amerikan özel kuvvetlerinin yaptığı harekâtlardan dolayı ortam Orta Amerika olarak seçilmiştir.^[4] Senaryo 1985'te 20th Century Fox tarafından alındı ve yapımcı Joel Silver'a devredildi. Arnold Schwarzenegger'in Commando filmi ile olan deneyimine dayanarak, bilimkurgu hikâyesini büyük bütçeli bir filme dönüştürmeye karar verdi. Silver, eski patronu Lawrence Gordon'u ortak yapımcı olarak görevlendirdi ve John McTiernan, ilk stüdyo filmi için yönetmen olarak işe alındı. Yeni Zelandalı yönetmen Geoff Murphy de yönetmen olarak kabul edildi.^[5]

Silver ve Gordon önce başrol için Arnold Schwarzenegger'e yaklaştı. Arnold Schwarzenegger daha önce Silver'ın yapımcılığını üstlendiği Commando'da rol almıştı. Ortak yapımcı John Davis ile hem Silver hem de Gordon karaktleri gibi seçkin asker grubunu canlandırmaları için, daha büyük diğer aksiyon oyuncularını aradılar. Rocky filmlerinde boksör Apollo Creed rolüyle hatırlanan Carl Weathers, Dillon karakterini oynaması için ilk tercihleri olurken, profesyonel güreşçi ve eski Donanma Sualtı İmha Ekibi askeri Jesse Ventura, aynı yıl Schwarzenegger ile birlikte oynadığı Blain rolündeki müthiş fiziğinden dolayı işe alındı. Ayrıca, Commando'da Schwarzenegger'le birlikte rol alan Sonny Landham, Richard Chaves ve Bill Duke da vardı.

Aksiyon yıldızı Jean-Claude Van Damme, dövüş sanatları becerilerini Predator'u çevik, ninja benzeri bir avcı yapmak için kullanması niyetiyle başlangıçta Predator rolünü oynaması için oyuncu kadrosunda yer aldı.^[2] Ancak 1.78 cm boyunda ki Van Damme, Schwarzenegger, Weathers ve Ventura ile karşılaştırıldığında (2 metreden uzun ve vücut geliştirme rolleriyle tanınan aktörler) yaratığın tehditkar görünmesi için daha fiziksel olarak heybetli bir adama ihtiyaç duyulduğu ortaya çıktı. Üstelik buna ek olarak, Van Damme'ın sürekli olarak yaratık kostümünün çok sıcak olduğundan ve baygınlık geçirmesine neden olduğundan şikayet ediyordu. İddiaya göre, bununla ilgili çekincelerini defalarca dile getirdi. Ek olarak, Predator'un orijinal tasarımının ormanda çok hantal ve yönetilmesinin zor olduğu ve daha heybetli bir oyuncuyla bile yeterince korku yaratmadığı düşünülüyordu. Van Damme filmden çıkarıldı ve yerine "2.20cm" boyunda ki Kevin Peter Hall getirildi.^[2]

Schwarzenegger'in düğün hazırlıkları, çekimlerin başlamasını birkaç ay geciktirdi. Gecikme, Silver'a senarist David Peoples'tan senaryoyu yeniden yazmasını sağlamak için yeterli zaman verdi. Ana çekimler 1986 Martının son haftasında Tabasco, Villahermosa yakınlarındaki Palenque, Meksika ormanlarında başladı, ancak filmin çoğu Mismaloya, Meksika'da çekildi. 25 Nisan Cuma günü, Schwarzenegger'in düğününe zamanında varabilmesi ve Silver tarafından kiralanan bir Learjet ile ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Hyannis Limanı'na uçabilmesi için çekimler durduruldu. Schwarzenegger 26 Nisan 1986'da Maria Shriver ile evlendi ve sadece üç gün balayı yaptı. Yapım, 12 Mayıs'ta çekimlere yeniden başladı ve Haziran 1986'nın sonlarında sona erdi.

Hem McTiernan hem de Schwarzenegger film sırasında 25 kilo verdiler.^[2] Schwarzenegger'in kilo vermesi profesyonel bir seçimdi, McTiernan ise sağlık sorunları nedeniyle Meksika'da yemek yemekten kaçındığı için kilo verdi.^[2]

Schwarzenegger'e göre, çekimler fiziksel olarak zorluydu. Schwarzenegger ve eski bir vücut geliştiricisi, Meksika'ya spor salonu ekipmanı gönderdi ve çekimler başlamadan önce, genellikle yardımcılarıyla birlikte her gün yoğun bir şekilde antrenman yaptı.^[6] Yapılan diğer aktiviterlerin yanında, Schwarzenegger çok soğuk suda yüzmek zorunda kaldı ve uzaylıyla doruk noktasına ulaşan savaş için üç haftayı çamur içinde geçirdi.^[7] Buna ek olarak, oyuncular ve çekim ekibi, Meksika ormanlarında ısı lambalarının her zaman açık olmasını gerektiren çok soğuk havalara dayandılar. Oyunculara ve ekibe göre hiçbir zaman düz olmayan engebeli bir arazide film çektiler, "her zaman bir tepede. Bütün gün bir tepede durduk, bir bacak aşağıda, bir bacak yukarıda. Korkunçtu.^[8]

Schwarzenegger, Kevin Peter Hall ile çalışmanın zorluğuyla da karşı karşıya kaldı. Hall bir röportajında filmdeki deneyiminin "bir film olmadığını, hepimiz için bir hayatta kalma hikayesi olduğunu" belirtti.^[7] Örneğin, Predator'ın Dutch'ı kovaladığı sahnede su pis, durgun ve sülüklerle doluydu.^[7] Hall, yüzünde ki maskeden dışarıyı göremedi ve sahnelerini maskeli olarak prova etmek ve her şeyin nerede olduğunu ezberlemek zorunda kaldı. Kıyafeti ağır olduğu ve dengesini etkilediği için giymek zordu.^[7]

Yeni bir uzaylı yaratık kostümü için çağrı yapıldıktan sonra, yaratık efektleri sanatçısı Rick Baker bir teklifte bulundu, ancak sonunda McTiernan Stan Winston'a danıştı. Winston daha önce Schwarzenegger ile 1984 yapımı The Terminator filminde görsel efekt sanatçısı olarak çalışmıştı. Aliens filminin yönetmeni James Cameron ile birlikte Fox stüdyolarına giden uçak yolculuğunda Winston, canavar fikirleri çizdi. Cameron, her zaman Predator'ın ikonik görünümünün bir parçası haline gelen mandibulalı bir yaratık görmek istediğini öne sürdü.^[9]

R/Greenberg Associates, uzaylının görünmez olma yeteneği, termal görüş açısı, parlayan kanı ve elektrik kıvılcım efektleri dahil olmak üzere filmin optik efektlerini yarattı.^[10]

Görünmezlik etkisi, Predator büyüklüğünde parlak kırmızı bir takım giyen (çünkü ormanın yeşili ve gökyüzünün mavisinin en uzak zıttı olduğu için) sağlandı. Kırmızı, chroma key teknikleri ile kaldırılarak boş bir alan bırakılmıştır. Çekim daha sonra oyuncular kamerada % 30 daha geniş bir lens kullanmadan tekrarlandı. İki çekim optik olarak birleştirildiğinde, ikinci çekimdeki orman boş alanı doldurdu. İkinci çekim daha geniş bir mercekle çekildiği için, uzaylının belirsiz bir taslağı, şekli etrafında bükülen arka plan sahnesiyle görülebiliyordu.^[10]

İlk filmin yüksek hasılatı ve elde ettiği başarı nedeniyle 1990'da Predator 2 ve 2010'da Predators ve 2018'de Predator olarak serinin devam filmleri gösterime girmiştir. Aynı zamanda 2004'te Alien vs. Predator (Alien Predator'e Karşı) ve 2007'de Aliens vs. Predator: Requiem olarak gösterime giren iki film ile Predator ve Alien (Yaratık) filmlerinin dünya dışı yaratıkları birleştirilerek çapraz senaryolar oluşturulmuştur. Bunun yanında PC, PlayStation ve diğer oyun konsollarında Predator ile ilgili çok sayıda oyun yapılmıştır. Ayrıca birçok hatıra eşyası, karakter büstü ve koleksiyon oyuncağı film hayranlarının oluşturduğu piyasada işlem görmektedir.

• Arnold Schwarzenegger Binbaşı Alan "Dutch" Schaefer, tim komutanı, eski Yeşil Bereli.
• Carl Weathers George Dillon, Dutch' un eski takım arkadaşı, CIA Dutch'ın ekibi ile birlikte gönderilen ajan.
• Elpidia Carrillo Anna, gerilla, isyancılar ile bir savaş sonrasında, tim tarafından yakalanan esir.
• Bill Duke Mac Eliot, Çavuş, Blain'in Vietnam Savaşı'ndaki yakın arkadaşı.
• Jesse Ventura Blain Cooper, Mac'in Vietnam Savaşı'ndaki arkadaşı, Sık sık tütün çiğner ve yıpranmış bir şapka takar, silahı ise makineli tüfektir M134 minigun.
• Sonny Landham Billy Sole, Amerikalı yerli halklardan, takımın iz sürücüsü.
• Richard Chaves Jorge Poncho Ramirez, takımın İspanyolca konuşabilen üyesi.
• Shane Black Rick Hawkins çizgi roman okumayı ve cinsel içerikli espriler yapmayı sever, takımın radyo operatörü ve teknik uzmanı.
• R. G. Armstrong Tümgeneral Homer Phillips, görev koordinatörü.
• Kevin Peter Hall Predator, aktif bir kamuflaj ve bir plazma silah kullanır ve kızılötesi spektrum özelliği vardır. Ayrıca son sahnedeki kısa bir helikopter pilotu rolünü oynar.

Av Orijinal Film Müziği
Alan Silvestri soundtrack'i
Yayımlanma	19 Ağustos 2003
Tarz	Film müziği, Soundtrack
Süre	73:08
Şirket	Varèse Sarabande
Yapımcı	Alan Silvestri

Filmin müzikleri Alan Silvestri, tarafından bestelenmiştir. Predator onun ilk büyük aksiyon filmi olmuştur. Eylem ve heyecanlı vurguları ile ağır boynuz patlamaları, kesik kesik dize ritimleri ve dalgalı timpani rulolar yer alır.

2003 yılında Varese Sarabande etiketiyle sınırlı sürümünün bir parçası olarak film müziği albümü CD Kulübü toplama albümü; ve aynı zamanda Fox Elliot Goldenthal düzenlemeleri içerir.

1. "Twentieth Century Fox Fanfare" (Alfred Newman - arrangement by Elliot Goldenthal 1992) (0:27)
2. "Main Title" (3:51)
3. "Something Else" (3:34)
4. "Cut ‘Em Down" (1:56)
5. "Payback Time" (2:09)
6. "The Truck" (4:22)
7. "Jungle Trek" (1:47)
8. "The Girl’s Escape" (6:00)
9. "Blaine’s Death" (2:47)
10. "He’s My Friend" (1:26)
11. "We’re All Gonna Die" (3:32)
12. "Building a Trap" (3:02)
13. "The Waiting" (3:27)
14. "The Hunt Is On" (4:51)
15. "Dillon Is Disarmed" (2:07)
16. "Billy Stands Alone" (2:34)
17. "Battle Plans" (9:24)
18. "Wounded Predator" (4:14)
19. "Hand to Hand Combat" (3:12)
20. "Predator’s Big Finish" (3:42)
21. "The Rescue and End Credits" (4:44)

• IMDb'de Av