Samuray
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Samuray (侍 ya da (nadiren) buşi 武士), eski Japonya'da soylu asker sınıfı için kullanılan bir terimdi.[1][2][3][4] Samuray, eski Japoncada 'hizmet etmek' manasına gelen saburau kelimesinden türemiştir.[5]
Savaş, Japon kültüründe önemli bir yer teşkil eder. Ülkenin önemli klanları birbirleriyle pek çok kez karşı karşıya gelmiştir. Japon topraklarının sadece %20’sinin tarıma elverişli oluşu, toprak kavgasını doğurmuştur. Toprak savaşları da hem dinsel, hem de fiziksel gelişim ve mücadele yöntemlerini gerektirdiğinden, Samurayların gelişimi de bu olguya dayalıdır.
MÖ 660'ta Ölümsüz Savaşçı adıyla bilinen Jimmu Tenno, bir kabilenin başına geçti. Tenno ve kabilesi Yamato bölgesine yerleştiler. Yamato klanı Asya’ya çeşitli seferler düzenledi. Kore ve Çin’in kültürel zenginliklerinden, teknolojilerinden ve savaş sanatlarından etkilendiler. İmparator Keiko, tarihte "Shogun" ünvanını taşıyan ilk kişi oldu. Bir nevi generallik rütbesi gibi de anlaşılabilecek Shogun ünvanı, Keiko’nun savaş sanatlarında geldiği üst noktayı da belirliyordu. Onun oğlu Prens Yamato da savaş sanatları konusunda çok yetenekliydi. Korkusuz, güçlü, gözü pek bir genç olarak tanındı ve Samuraylık anlayışında bir örnek teşkil etti.
Samuraylar "buşido" anlayışını temel almıştır. Buşido, "Savaşçının Yolu" anlamına gelir. Buşido felsefesinde korkunun yeri yoktur. Samuray, ölüm korkusunu yenmiş kişidir. Bu, dinginlik kazandırır ve efendiye sadakat sağlardı.[6]
9.-12. yüzyıllar arasında samuraylar bir sınıf hâline geldi. İki adla anılırlardı: Samuray (şövalye), Buşi (savaşçılar). Bu insanların bir kısmı yönetici sınıflara bağlıydılar. Bir kısmı ise para karşılığı savaşırlardı. Samuraylar, feodal derebeylerine (Daimyo) bütünüyle bağlıydılar. Hizmetlerinin karşılığında mevki ve arazi alırlardı. Daimyolar, Samurayları daha fazla arazi kazanmak ve gücünü artırmak için kullanırlardı.
Samuraylar, at üstünde, yaya, silahlı, silahsız dövüş konusunda eğitilmişlerdi. Ok da kullanırlardı. Ancak, 13. yüzyılda Moğol savaşları yaşandıktan sonra, Samurayların kılıç kullanımı ağırlık kazandı. Hatta mızrak ve naginata denen ucu kılıç şekilli mızraklar kullanmaya başladılar.
Samurayların iki kılıcı olurdu. Uzun kılıç daito-katana, kısa kılıç shoto-wakizashi’ydi.[7] Ayrıca tanto adı verilen bıçaklara sahiptiler. Samuraylar çoğunlukla kılıçlarına isim (mei) verirler ve onların ruhuna inanırlardı. Çift kılıç taşıma ve kullanmaya daisho denirdi.[8]
1605 yılında Japonya’nın gelmiş geçmiş en ünlü samurayı Miyamoto Musaşi, savaşçı yetiştirmek için bir okul açtı. 30 yaşına gelmeden 60'ın üzerinde kılıç dövüşünden galip çıkmayı başaran bu usta, yıllarca kendi okulunda dersler verdi. 1615 yılında bir başka tanınmış Samuray, Tokugawa Ieyasu, samuraylık hakkında bir kitap yazdı ve Samurayların barış zamanı yaşam biçimleri konusunda çeşitli bilgiler verdi.
Samuray geleneği, 1876 yılında İmparator Meiji tarafından ortadan kaldırıldı. Kılıç taşıma kanunlarını değiştiren Meiji, Samuraylığı tarihe karıştırdı. Ancak imparatorluk ordusunda bazı rütbeli subaylar tören amaçlı kılıçlar taşırdı. 20. yüzyılda kılıç tekrar serbestleşti ancak askerî kullanım dışında sportif gelişim için kullanılmaya başlandı. II. Dünya Savaşı'ndan da hatırlanacağı gibi tüm rütbeliler, hatta kamikaze pilotları da kılıçlıydı. Bushi öğretisinde, hece olarak geçen shi ibaresinin aynı zamanda ölüm demek olduğunu hatırlatalım. Yani, bir nevi bushidoka ölüm korkusunu yenmiş kişidir.
Samuraylar silahlı ve silahsız dövüş için jujutsu savaş sanatını kullanırlardı.
Sadece spor değil bir bilim dalı Samuraylar, Orta Çağ Japonya'sında savaş sanatını düşmanlarını kısa yoldan ve en etkili şekilde saf dışı bırakma yöntemi olarak kullanıyordu. İç savaşın bitmesiyle Samuraylar insan ruhunun eğitimine yönelik gizli gücün farkına vardılar. Savaş eğitimiyle birlikte akılla bedeni birlikte eğitmeye başladılar. Ve böylece Aiki Jutsu ortaya çıktı. 1869'da tüm Japonya'da kullanılmaya başladı. Aikido ilk olarak Japonya'da 1930'lu yıllarda Morihei Uyeshiba tarafından ortaya çıkarılmış, şekillendirilmiş bir savunma sanatıdır. Günümüzde ise spordan öte bir bilim dalı olarak görülmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ An Age of Melodrama: Family, Gender, and Social Hierarchy in the Turn-of-the-Century Japanese Novel (İngilizce). Stanford University Press. 3 Eylül 2008. ISBN 978-0-8047-7962-3. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ The Literature of Travel in the Japanese Rediscovery of China, 1862-1945: 1862 - 1945 (İngilizce). Stanford University Press. Mart 1996. ISBN 978-0-8047-6478-0. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ Bary, Wm Theodore de; Bary, William Theodore De (15 Ekim 2004). Nobility and Civility: Asian Ideals of Leadership and the Common Good (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01557-9. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ Leupp, Gary P. (1 Ocak 2003). Interracial Intimacy in Japan: Western Men and Japanese Women, 1543-1900 (İngilizce). A&C Black. ISBN 978-0-8264-6074-5. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ "Samurai Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ Wert, Michael (2021). Samurai: a Very Short Introduction (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-068507-2. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ MartialArtSwords.com. "Common Myths and Misconceptions About Traditional Japanese Daishō". MartialArtSwords.com. 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ 日葡辞書: パリ本 (Portekizce). 勉誠社. 1603.
