Edward Bernays

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Edward Bernays, 1917

Edward Louis Bernays (Almanca telaffuz: [bɛɐ̯ˈnaɪs]; 22 Kasım 1891 – 9 Mart 1995), sosyoloji ve psikolojide "halkla ilişkilerin babası" olarak anılan Yahudi[1] kökenli Amerikalı modern propagandanın kurucusu. Aynı zamanda ünlü psikoloji bilimci ve psikanaliz’in kurucusu Sigmund Freud’un ablasının oğlu, yeğenidir.

Bernays, Life dergisi tarafından 20. yüzyılın en etkili 100 Amerikalı Bilimci’den biri seçildi. Larry Tye'nin Spin the Father (1999) adlı tam bir biyografisine ve sonrasında Adam Curtis tarafından The Century of the Self adlı BBC için ödüllü 2002 belgeseline konu olmuştur.[2]

Bernays’ın, toplum ve ikna psikolojine çok farklı bir perspektifden bakıyordu. Yaptığı en iyi propagandaları arasında 1929’da ”Torches of Freedom“ başlığı ile yaptığı sigara içmeyi teşvik ederek, tütünün dünya piyasasında önem kazanmasını sağlaması yer alır. 1954’de Birleşik Devletler istihbarat birimi olan CIA tarafından planlanan Guatemala devleti hükümetinin devrilmesinde yaptığı zekîce propagalarda CIA’nın güvenini ve itibarını kazandı. Procter & Gamble ve General Electric dahil onlarca büyük Amerikan şirketlerinin, devlet kurumlarının, politikacıların, şovmenlerin ve birçok kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için reklam propagandalarını yaptı.[3][4]

Önemli başarılarından bazıları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Bernays, en bilindik çalışmalarından biri kadınları sigara içmeye ikna etmesidir. Kadınların sigara içmesinin bir tabu olduğu yıllarda Bernays’in, bir grup kadının eline sigaralar vererek yaptırdığı yürüyüş, halkla ilişkiler dünyasında efsaneleşmiş bir eylemdir. Bu eylemin sonunda sigaranın ateşi “özgürlük meşalesi” olarak anılır olmuş, kadınlara sigara satışı artmaya başlamıştır. Bernays’in yarattığı düşünce şuydu, eğer bir kadın sigara içiyorsa, bu onun daha güçlü ve bağımsız olduğunun kanıtıdır.[5]
  • 1920 yılında Procter & Gamble için başlattığı ve 40 yıl süren Ivory Soap kampanyası en başarılı kampanyalarındandır. Bu kampanyada Ivory Soap isimli sabunlarla heykel yarışması düzenlenmiştir.[2]
  • Güzel bir kahvaltının sağlık üzerine olumlu etkilerini aktararak domuz pastırması ve yumurtayı Amerika'nın en temel kahvaltı ürünlerine dönüştürerek domuz pastırması toptancısı müşterisinin satışlarını arttırmayı başarmıştır.[2]
  • ABD Sağlık Bakanlığı'nın sigaranın sağlığa zararlı olduğunu belirtmesinden önce kadınların toplum içinde sigara içmesini kabul edilebilir bir hale dönüştürmek için Lucky Strike isimli sigarayı New York'un Paskalya Geçidinde kadınlara özgürlük meşalesi adı altında içirerek bir kampanya başlatmıştır.[2]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Lavin, Maud (21 Temmuz 2002). "A literary couple's muted memoir of 1950s New York". Chicago Tribune. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. Edward and his wife, Doris Fleischman, were nonpracticing, highly assimilated, wealthy German-American Jews, and Anne grew up a self-professed hothouse flower on New York's Upper East Side. 
  2. ^ a b c d Harris, T, Whalen, P.(2009) 21. Yüzyılda Pazarlama Profesyonelinin Halkla İlişkiler El Kitabı, Rota y. ISBN 978-605-4015-10-8
  3. ^ Bernays, Edward (1923). Crystallizing Public Opinion. Ig Publishing. ISBN 193543926X. 
  4. ^ Bernays, Edward (1928). Propaganda. Ig Publishing. ISBN 0970312598. 
  5. ^ "^". 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.