Göçmen çekirgeler
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Göçmen çekirgeler | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Oxya yezoensis dişi (solda) ve erkek (sağda) | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
|
göç etmeyen soliter faz (üstte) ve göçücü faz (altta)
Göçmen çekirgeler, kısa-boynuzlu çekirgelerin ağaca tırmanan fazlarını ve Acrididae familyası içerisinde sınıflandırılan cinslerden oluşan böceklerdir.
Göçmen çekirgelerin kökeni ve aşikar şekilde soyunun tükenmesi -bazıları 15 cm uzunluğuna ulaşabilir- pek açık değildir.[1] Bu türler uygun koşullar altında hızla üreyebilirler ve sonradan sürü haline gelip göç edebilirler. Nemfleri olduğu kadar yetişkinleri de orkestralar oluşturabilir, her iki şekilde de büyük mesafeler katedebilirler, hızlıca tarlalara girip ürünelere zarar verebilirler.
Erkek ve dişiler birbirlerine benzemekle birlikte, karınlarının son kısmına bakılarak ayırt edilebilirler. Dişilerin ayrı ayrı duran ya da tek olarak görünen tırtıklı iki kapakçığı bulunurken, erkeklerin sandal şekilli sivri bir ucu vardır. Bu kapakçıklar yumurtanın saklandığı deliği kazmada yardımcı olurlar.
Tarihte ve literatürde göçmen çekirgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]İncilde tırmanan göçmen çekirgelerin sekizinci istilasından "Mısır'daki onuncu istila" içerisinde bahsedilir. Atasözü "30:27" "göçmen çekirgelerinin kral olmadığını, hep beraber korolar halinde ilerlediklerini" küçük dört öğütten biri olarak anlatır. Vahiy kitabında (Book of Revelation), akrep kuyruklu ve insan suratlı göçmen çekirgeleri inanmayanlara 5 ay boyunca 50. trampet çaldığında işkence eder. Bir Eski Ahit kitabında günümüzdeki çekirge istilalarından söz edildiği yazılmıştır. İlginç olarak, göçmen çekirgeler dört farklı yolla tarif edilir; "tırmanan göçmen çekirgeleri, kesici, hoplayıcı ve zarar veren göçmen çekirgeleri". Her ne kadar yazılış versiyonunda dört farklı yaratıktan bahsedilse de, çağdaş çeviriler onları göçmen çekirgelerin dört farklı çeşidi olarak tanımlar. Bunlar, göçmen çekirgelerinin yaptığı deri değişimine uyar. Örneğin, burada bahsedilen çekirge, belki de kanatların gelişmediği nemf halindeki "hoplayan" şekli olabilir.
Platon'un Phaidros'unda, Sokrates göçmen çekirgelerin bir vakitler insan olduklarını söyler. İlham perilerinina anası Muses "şarkı"yı ilk defa dünyaya getirdiğinde, güzelliğinden bazı insanlar yemeyi ve içmeyi ölünceye kadar unutmuşlardır. Muses bu talihsiz ruhları "göçmen çekirgelere" dönüştürür ki ömürleri boyunca şarkı söyleyebilsinler...
Laura Ingalls Wilder romanı On the Banks of Plum Creekde çekirgelerce oluşturulan "parlayan bulut" o kadar büyüktür ki; güneşi örterek onun görünmesini engeller. Minnesota'daki ailesinin yakınındaki tarlada bir yılın buğday ürünü bu sürü yüzünden helak olur ve sebze dolu çayırlar kıraçlaşır.
2007 Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan İngiliz Yazar Doris Lessing, "A Mild Attack of Locusts" başlıklı kısa hikâyesinde bir göçmen çekirge saldırısını çok canlı bir biçimde anlatır. Hikâye, 26 Şubat 1956'da yayımlanır, Güney Afrika şehirlerinde mevsimin değişimini ve bir çiftçi ailesinin ürünlerini korumak ve ürünlerideki hasarı en aza indirmek için saldırıya nasıl direndiğini tarif eder.
Larry McMurtry tarafından yazılan Lonesome Dove, geçişleri birkaç saat süren, çayırların etrafında oluşan kümelerle tamamının soyulduğunu, hatta kovboyun elbiselerinin bile parçalandığı bir çekirge sürüsünün yolunda olan inek sürüsü deneyimlerini anlatır.
Deneylerde model organizma olarak göçmen çekirgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Göçmen çekirgeler, biyolojinin bazı alanlarında, hareket nöropsikolojisi, özellikle koklamayla ilgili alanlarda "model organizma" olarak kullanılırlar. Bilim adamlarının canlıların kokuyu alma sürecindeki yollarda detaylı bilgiyi bulduğu canlılardan biridir. Elektrofizyolojik deneyler için hazırlamalarındaki dayanıklılık ve yetiştirilmelerindeki kolaylıklar nedeniyle yukarıdaki amaçlar için uygunlardır.
Sürü davranışı ve neslin tükenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cambridge Üniversitesindeki araştırmalar kalabalık şekilde sonuçlanan sürülenme davranışını tanımlamıştır. Göçmen çekirgelerin arka bacaklarındaki arttırılmış dokunma uyarısıyla tetiklenen sürüye dönüşüm şekli, sadece dört saatlik bir periyotta her dakikada gerçekleşen bazı temaslarla ile teşvik edilir.[2] En büyük sürülerin, milyarlarca göçmen çekirgelerinden oluştuğu ve yüzlerce milkareyi kapladığı düşünülmektedir.
Rocky dağı göçmen çekirgesinin soyunun tükenmesi oldukça şaşırtıcı olmuştur. Yakın zamandaki araştırmalar, tarım alanlarının gelişimine destek olan Rocky dağlarındaki vadilerde bulunan bu böceklerin üreme alanlarının, büyük altın madenciliği akımı sırasında[1] yer altındaki yumurtalarının tahribatıyla yok olduğunu ileri sürmektedir.[3] Böcek bilimci Jeffrey A. Lockwood, bu değişiklikleri incelemiş ve kitabı Locust: The Devastating Rise and Mysterious Disappearance of the Insect that Shaped the American Frontier'de detaylandırmıştır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Locust ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- FAO www.fao.org 1 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- www.ibimet.cnr.it
- Video 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- www.encapafrica.org
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Encarta Reference Library Premium 2005 DVD. Article - Rocky Mountain Locust.
- ^ Mechanosensory-induced behavioural gregarization in the desert locust Schistocerca gregaria
- ^ Ryckman, Lisa Levitt (22 Haziran 1999). "The Great Locust Mystery". Rocky Mountain News. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
