GUM

Vikipedi, özgür ansiklopedi

GUM'un Kızıl Meydan'a bakan yüzü
GUM'un kuşbakışı görünümü
Gece vakti binanın ışıklandırılması

GUM (RusçaГУМ, okunuşu Rusça telaffuz: [ˈɡum] ve kısaltması RusçaГлáвный универсáльный магазѝн, eskiden birçok Sovyet şehrinde bulunan AVMlere verilen isimdir, aynı zamanda Sovyetler döneminde Uluslararası Devlet Mağazası (RusçaГосударственный универсальный магазин) olarak bilinirdi. Benzer isme sahip mağazalar eski Sovyet devletlerinde bulunur.

En ünlü GUM Moskova'nın Kitay-gorod bölgesinde batısı Kızıl Meydan'a bakacak şekilde bulunur. Günümüzde alışveriş merkezi olarak kullanılmaktadır. 1920'nin başlarında konum, Üst Ticaret Binaları (RusçaВерхние торговые ряды) olarak bilinirdi.

Yakınında, Bolşoy Tiyatrosunun karşısında GUM'a çok benzeyen başka bir yapı vardır, günümüzde bu bina TsUM olarak bilinmektedir. Aşağı yukarı aynı boyutlarda olan Kuzey Amerika tarzındaki alışveriş merkezi, camdan bir çatıya sahiptir.

Tasarımı ve yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vladimir Shukhov'un yaptığı çatının tasarımı

Cephesi 794 ft (242 m) uzunluğunda olan yapı Kızıl Meydan'ın doğusunda yer alır. 1890 ve 1893 yılları arasında Alexander Pomerantsev (mimar) ve Vladimir Shukhov (mühendis) tarafından yapılmıştır. Yamuk şekilli yapı Rus Orta Çağ mimarisine sahiptir ve binanın temellerini çelik, çatısını cam oluşturur, yapısı 19. yüzyılda yapılmış Londra'daki demiryollarına benzer.[1]

Cam çatılı tasarım binayı inşaat zamanında eşsiz kıldı. Çatının çapı 46 ft (14 m) uzunluğundadır. Parlak ve hassas gözükür, ancak 50.000'den fazla metal bölmeden yapılmış sağlam bir yapıya sahiptir ve yoğun kar yağışına karşı dayanıklıdır. Aydınlatma, büyük kemerli demir ve cam tavan pencereleri ile sağlanır, her birinin ağırlığı 820 küçük ton (740 t)dır ve 20.000'den fazla cam bölmeye sahiptirler. Cephe, kırmızı granit, Tarusa mermeri ve kalker ile kaplı üç yatay tabakaya ayrılmıştır. Her bir bölüm üç tabakalıdır ve betonarme yürüyüş yollarıyla bağlantılıdır.

1893 yılında mağazanın içi. Vladimir Shukhov tarafından tasarlanmıştır.
Etkileyici yapının iç görünümü ve binanın bittikten sonraki hali

II. Katerina, neoklasik tarzda yapılar tasarlayan İtalyan mimar Giacomo Quarenghi'yi Kızıl Meydanın doğu tarafına bir alışveriş merkezi tasarlamasını söyledi. Mevcut yapı, 1812 Moskova Yangınından sonra yanan Joseph Bove tarafından tasarlanmış önceki binaların yerini alması üzerine inşa edilmiştir.[2]

Ekim Devrimi zamanında, bina yaklaşık 1200 mağaza içeriyordu. Devrimden sonra, GUM millileşti. Yeni Ekonomi Politikası zamanında (1921–28), GUM, bir Dış Ticaret Müsteşarlığı olarak, sınıf, cinsiyet ve etnik köken gözetmeksizin Rusya genelindeki tüketicilere bir perakende ticaret şirketi olarak faaliyet göstermekteydi. GUM'daki mağazalar, sosyalist düzeni inşa etme ve "ülke çapında işçiler ve köylüler için tüketimin demokratikleştirilmesi" gibi Bolşevik hedeflerini daha ileri götürmek için kullanılıyordu. Sonuçta, GUM'un tüketimi özendirerek komünizmi inşa etme çabaları başarısız oldu ve tartışmasız tüketicileri devlet mağazalardan uzaklaştırmayı ve şikayet ve yetki kültürünün ülkede oluşmasını sağladı."[3]

GUM, Josef Stalin tarafından ilk Beş Yıllık Planı yürüten komite için 1928'de ofis alanına dönüştürülene dek bir mağaza olarak kullanılmaya devam etti.[2] Stalin'in karısı Nadezhda 1932'de intihar ettikten sonra, GUM, onun vücudunu sergilemek için kullanıldı.[4]

1953'te bir mağaza olarak yeniden açıldıktan sonra GUM, Sovyetler Birliği'ndeki birkaç mağazadan biri haline geldi.[5]

Sovyetler Birliğinin yıkılmasından sonra, GUM kısmen, daha sonra tamamen özelleştirildi. Süpermarket şirketi Perekryostok'a bağlanmadan önce birkaç kez el değiştirdi. Mayıs 2005'te, Rus lüks mal dağıtıcısı ve butik operatörü Bosco di Ciliegi'ye %50.25 faiz ile satıldı. Özel bir alışveriş merkezi olarak, eski kısaltmasını koruyabildi ve hala GUM olarak adlandındırılmaktadır. Ancak, kısaltmanın ilk kelimesi olan Gosudarstvennyi ('devlet') Glavnyi ('ana') kelimesi ile değiştirildi, böylece GUM'un yeni açılımı "Main Universal Store" oldu.

  1. ^ Brumfield, William Craft (1991). The Origins of Modernism in Russian Architecture. Berkeley, Los Angeles, Oxford: University of California Press. ISBN 0-520-06929-3. 15 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017. 
  2. ^ a b Pomeratzev, Alexander. "Arşivlenmiş kopya" Верхние торговые ряды на Красной площади в Москве. 1890–1893 (Rusça). Russian Educational Portal. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  3. ^ Hilton, Marjorie L. (2004). "Retailing the Revolution: The State Department Store (GUM) and Soviet Society in the 1920s". Journal of Social History. 37 (4). Oxford University Press. ss. 939-964; 1127. doi:10.1353/jsh.2004.0049. ISSN 0022-4529. Erişim tarihi: 20 Eylül 2012. 
  4. ^ Kolesnik, Alexander. "Chronicles of Stalin's family" (Rusça). Librusek. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  5. ^ "History of GUM" (Rusça). Official GUM website. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]