Geometricilerin listesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Oxyrhynchus'ta bulunan ve y. MÖ 100'ye tarihlenen (P. Oxy.29) Öklid'in Elemanları adlı eserin bulunan en eski kalan parçalardan biri. Şema Kitap II, Önerme 5'e eşlik etmektedir.[1]
Bir geometrici, çalışma alanı geometri olan matematikçidir.
Bazı önemli geometriciler ve kronolojik olarak listelenen ana çalışma alanları şunlardır:
MÖ 1000 – MÖ 1[değiştir | kaynağı değiştir]
- Baudhayana (y. MÖ 800) - Öklid geometrisi, geometrik cebir
- Manava (y. MÖ 750 – MÖ 690) - Öklid geometrisi
- Miletli Thales (y. MÖ 624 – y. MÖ 546) - Öklid geometrisi
- Pisagor (y. MÖ 570 – y. MÖ 495) - Öklid geometrisi, Pisagor teoremi
- Elealı Zeno (MÖ 490 – MÖ 430) - Öklid geometrisi
- Sakız Adalı Hipokrat (y. 470 – MÖ 410) - ilk sistematik olarak organize edilmiş geometri ders kitabı (Stoicheia - Elementler)
- Mozi (MÖ 468 – y. MÖ 391)
- Platon (MÖ 427 – 347)
- Theaetetus (y. MÖ 417 – MÖ 369)
- Çandarlılı Autolycus (MÖ 360 – y. 290) - astronomi, küresel geometri
- Öklid (MÖ 300 dolayları) - Elemanlar, Öklid geometrisi (bazen "geometrinin babası" olarak adlandırılır)
- Perge'li Apollonius (y. MÖ 262 – y. MÖ 190) - Öklid geometrisi, konik kesitler
- Arşimet (y. MÖ 287 – y. MÖ 212) - Öklid geometrisi
- Eratosthenes (y. MÖ 276 – y. MÖ 195/194) - Öklid geometrisi
- Katyayana (y. MÖ 3. yüzyıl) - Öklid geometrisi
MS 1 – 1300[değiştir | kaynağı değiştir]
- İskenderiyeli Heron (y. MS 10–70) - Öklid geometrisi
- İskenderiyeli Pappus (y. MS 290 – y. 350) - Öklid geometrisi, projektif geometri
- İskenderiyeli Hypatia (y. MS 370 – y. 415) - Öklid geometrisi
- Brahmagupta (597–668) - Öklid geometrisi, kirişler dörtgeni
- Salzburglu Vergilius (y. 700–784) - Aghaboe, Ossory ve daha sonra Salzburg, Avusturya İrlandalı piskoposu; antipotlar (yerkürenin tam tersindeki yer) ve astronomi
- El-Cevheri (y. 800 – y. 860)
- Sabit bin Kurre (826–901) - analitik geometri, Öklid dışı geometri, konik kesitler
- Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî (940–998) - küresel geometri, Öklid dışı geometri
- İbn-i Heysem (Alhazen) (965 – y. 1040)
- Ömer Hayyam (1048–1131) - cebirsel geometri, konik kesitler
- İbn Maḍā (1116–1196)
MS 1301 – 1800[değiştir | kaynağı değiştir]
- Piero della Francesca (1415–1492)
- Leonardo da Vinci (1452–1519) - Öklid geometrisi
- Jyesthadeva (y. 1500 – y. 1610) - Öklid geometrisi, kirişler dörtgeni
- Marin Getaldić (1568–1626)
- Johannes Kepler (1571–1630) - (astronomik çalışmalarda kullanılan geometrik fikirler)
- Edmund Gunter (1581–1686)
- Girard Desargues (1591–1661) - projektif geometri ; Desargues teoremi
- René Descartes (1596–1650) - kendisinden sonra Kartezyen geometri olarak da adlandırılan analitik geometri metodolojisini icat etti
- Pierre de Fermat (1607–1665) - Analitik Geometri
- Blaise Pascal (1623–1662) - projektif geometri
- Giordano Vitale (1633–1711)
- Philippe de La Hire (1640–1718) - projektif geometri
- Isaac Newton (1642–1727) - 3. derece cebirsel eğri
- Giovanni Ceva (1647–1734) - Öklid geometrisi
- Johann Jacob Heber (1666–1727) - haritacı ve geometrikçi
- Giovanni Girolamo Saccheri (1667–1733) - Öklid dışı geometri
- Leonhard Euler (1707–1783)
- Tobias Mayer (1723–1762)
- Johann Heinrich Lambert (1728–1777) - Öklid dışı geometri
- Gaspard Monge (1746–1818) - açıklayıcı geometri
- John Playfair (1748–1819) - Öklid geometrisi
- Lazare Nicolas Marguerite Carnot (1753-1823) - projektif geometri
- Joseph Diaz Gergonne (1771–1859) - projektif geometri; Gergonne noktası
- Carl Friedrich Gauss (1777–1855) - Theorema Egregium
- Louis Poinsot (1777–1859)
- Siméon Denis Poisson (1781–1840)
- Jean-Victor Poncelet (1788–1867) - projektif geometri
- Augustin-Louis Cauchy (1789–1857)
- August Ferdinand Möbius (1790–1868) - Öklid geometrisi
- Nikolai Ivanovich Lobachevsky (1792–1856) - hiperbolik geometri, bir Öklid dışı geometri
- Germinal Dandelin (1794–1847) - Konik kesitlerde Dandelin küreleri
- Jakob Steiner (1796–1863) - sentetik geometri metodolojisi şampiyonu, projektif geometri, Öklid geometrisi
MS 1801 – 1900[değiştir | kaynağı değiştir]
 Julius Plücker |  Arthur Cayley |  Bernhard Riemann |
 Richard Dedekind |  Max Noether |  Felix Klein |
 Henri Poincaré |  Evgraf Fedorov | Alicia Boole Stott |
 Albert Einstein |  Buckminster Fuller |  MC Escher |
- Karl Wilhelm Feuerbach (1800–1834) - Öklid geometrisi
- Julius Plücker (1801–1868)
- János Bolyai (1802–1860) - hiperbolik geometri, bir Öklid dışı geometri
- Christian Heinrich von Nagel (1803–1882) - Öklid geometrisi
- Johann Benedict Listing (1808–1882) - topoloji
- Hermann Günther Grassmann (1809–1877) - Dış Cebir
- Ludwig Otto Hesse (1811–1874) - cebirsel değişmezler ve geometri
- Ludwig Schlafli (1814–1895) - Düzenli 4-politop
- Pierre Ossian Bonnet (1819–1892) - diferansiyel geometri
- Arthur Cayley (1821–1895)
- Joseph Bertrand (1822–1900)
- Delfino Codazzi (1824–1873) - diferansiyel geometri
- Bernhard Riemann (1826–1866) - eliptik geometri (bir Öklid dışı geometri) ve Riemann geometrisi
- Julius Wilhelm Richard Dedekind (1831–1916)
- Ludwig Burmester (1840–1927) - bağlantı teorisi
- Edmund Hess (1843–1903)
- Albert Victor Bäcklund (1845–1922)
- Max Noether (1844–1921) - cebirsel geometri
- Henri Brocard (1845–1922) - Brocard noktaları
- William Kingdon Clifford (1845–1879) - geometrik cebir
- Pieter Hendrik Schoute (1846–1923)
- Felix Klein (1849–1925)
- Sofia Vasilyevna Kovalevskaya (1850–1891)
- Evgraf Fedorov (1853–1919)
- Henri Poincaré (1854–1912)
- Luigi Bianchi (1856–1928) - diferansiyel geometri
- Alicia Boole Stott (1860–1940)
- Hermann Minkowski (1864–1909) - Öklid dışı geometri
- Henry Frederick Baker (1866–1956) - cebirsel geometri
- Élie Cartan (1869–1951)
- Dmitri Egorov (1869–1931) - diferansiyel geometri
- Veniamin Kagan (1869–1953)
- Raoul Bricard (1870–1944) - açıklayıcı geometri
- Ernst Steinitz (1871–1928) - Steinitz teoremi
- Marcel Grossmann (1878–1936)
- Albert Einstein (1879–1955) - Öklid dışı geometri
- Oswald Veblen (1880–1960) - projektif geometri, diferansiyel geometri
- Emmy Noether (1882–1935) - cebirsel topoloji
- Harry Clinton Gossard (1884–1954)
- Arthur Rosenthal (1887–1959)
- Buckminster Fuller (1895–1983)
- Helmut Hasse (1898–1979) - cebirsel geometri
- Maurits Cornelis Escher (1898–1972) - geometrik fikirleri yoğun bir şekilde kullanan sanatçı
1901 – günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]
 H. S. M. Coxeter |  Ernst Witt |  Benoit Mandelbrot |
 Branko Grünbaum |  Michael Atiyah | .jpg) John Horton Conway |
 William Thurston |  Mikhail Gromov |  George W. Hart |
 Shing-Tung Yau |  Károly Bezdek | .jpg) Grigori Perelman |
- William Vallance Douglas Hodge (1903–1975)
- Patrick du Val (1903–1987)
- Beniamino Segre (1903–1977) - kombinatoryal geometri
- Samuel L. Greitzer (1905–1988) - ABD Matematik Olimpiyatı'nın kurucu başkanı
- J. C. P. Miller (1906–1981)
- André Weil (1906–1998) - Cebirsel geometri
- H. S. M. Coxeter (1907–2003) - politop teorisi, Öklidyen olmayan geometri, projektif geometri
- J.A. Todd (1908–1994)
- Daniel Pedoe (1910–1998)
- Shiing-Shen Chern (1911–2004) - diferansiyel geometri
- Ernst Witt (1911–1991)
- Rafael Artzy (1912–2006)
- Aleksandr Danilovich Aleksandrov (1912–1999)
- László Fejes Tóth (1915–2005)
- Edwin Evariste Moise (1918–1998)
- Aleksei Pogorelov (1919–2002) - diferansiyel geometri
- Magnus Wenninger (1919–2017) - çokyüzlü modeller
- Jean-Louis Koszul (1921–2018)
- Isaak Yaglom (1921–1988)
- Benoit Mandelbrot (1924–2010) - fraktal geometri
- Katsumi Nomizu (1924–2008) - afin diferansiyel geometri
- Michael S. Longuet-Higgins (1925–2016)
- John Leech (1926–1992)
- Alexander Grothendieck (1928–2014) - cebirsel geometri
- Branko Grünbaum (1929–2018) - ayrık geometri
- Michael Atiyah (1929–2019)
- Lev Semenovich Pontryagin (1908–1988)
- Geoffrey Colin Shephard (y. 1930–)
- Norman W. Johnson (1930–2017)
- John Milnor (1931–)
- Roger Penrose (1931–)
- Yuri Manin (1937–) - cebirsel geometri ve diyofant geometrisi
- Vladimir Arnold (1937–2010) - cebirsel geometri
- Ernest Vinberg (1937–2020)
- J. H. Conway (1937–2020) - küre sıkıştırma, rekreasyonel geometri
- Robin Hartshorne (1938–) - geometri, cebirsel geometri
- Phillip Griffiths (1938–) - cebirsel geometri, diferansiyel geometri
- Enrico Bombieri (1940–) - cebirsel geometri
- Robert Williams (1942–)
- Peter McMullen (1942–)
- Richard S. Hamilton (1943–) - diferansiyel geometri, Ricci akışı, Poincaré varsayımı
- Mikhail Gromov (1943–)
- Rudy Rucker (1946–)
- William Thurston (1946–2012)
- Shing-Tung Yau (1949–)
- Michael Freedman (1951–)
- Egon Schulte (1955–) - Politop
- George W. Hart (1955–) - heykeltıraş
- Károly Bezdek (1955–) - ayrık geometri, küre sıkıştırma, Öklid geometrisi, Öklid dışı geometri
- Simon Donaldson (1957–)
- Hwang Jun-Muk (1963–) - cebirsel geometri, diferansiyel geometri
- Grigori Perelman (1966–) - Poincaré varsayımı
- Maryam Mirzakhani (1977–2017)
- Bjorn Poonen (1968–)
Sanatta geometriciler[değiştir | kaynağı değiştir]
 Dünyanın mimarı olarak Tanrı, 1220–1230, Bible moralisée'den |  Mysterium Cosmographicum'dan (1596) Güneş sistemindeki Kepler'in Platonik katı gezegen aralığı modeli |  İlahi düzenin sembolü olarak pusula ile William Blake'in Antik Günleri, 1794 |  Newton (1795), William Blake; burada Newton eleştirel bir şekilde "kutsal geometri uzmanı" olarak tasvir edilir.[2] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Bill Casselman. "One of the Oldest Extant Diagrams from Euclid". University of British Columbia. 23 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
- ^ "Newton, object 1 (Butlin 306) "Newton"". William Blake Archive. 25 Eylül 2013. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.