Arthur de Gobineau

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Arthur de Gobineau
Arthur de Gobineau
Doğum14 Temmuz 1816
Fransa, Île-de-France, Ville-d'Avray
Ölüm13 Ekim 1882
İtalya, Torino
MeslekDiplomat, yazar
Milliyet Fransız

Arthur de Gobineau, (Joseph Arthur, comte de Les Pléiades ya da Joseph Arthur Comte de Gobineau) (d. 14 Temmuz 1816, Ville-d'Avray, Île-de-France - ö. 13 Ekim 1882, Torino), Fransız diplomat ve yazar.

Ari Aryan ırkına dair Irkçılık teorisinin geliştirilmesiyle ünlü olan 1853 ve 1855 yıllarında yazdığı mektuplarını topladığı İnsan Irklarının Farklılığı Üzerine Denemeler (Fransızca: Essai sur l'Inegalite de Races Humaine, İngilizce: An Essay on the Inequality of the Human Races) isimli eseri ile tanınmıştır.

Hayatı ve ırkçı görüşleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gobineau zorlu bir aile hayatı geçirmişti: Babası bir devlet memuru ve sadık bir kraliyetçiydi. Annesi, Anne-Louise Magdeleine de Gercy bir kraliyet vergi memurunun kızı ve Santo Domingo (Haiti) melezi,[1] ve sonradan duygusal Marguerite d'Alby (1821) romanını ve Une Vie de Femme, Liée aux Événements de l'Époque (Zamanın Olaylarına bağlı, Bir Kadın'ın Yaşamı, 1835) kitabında ile hatıralarını yazmış Pauline Bonaparte'ın nedimelerinden birisiydi. Gobineau on dört yaşında iken annesi başka bir adamla kaçtı ve küçük Josef'i de İsviçre'ye birlikte götürdü. İsviçre'de iken oryantalizme ilk defa ilgi duymaya başladı.

İnsan Irklarının Farklılığı Üzerine Denemeler (1855) kitabının kapağı

Fransa ve İsviçre'de okul ve üniversite eğitimi aldı. Fransa'ya döndüğünde, hayatını bilimkurgu romanları ve gerici mecmualarda yayınlanan yazıları ile kazandı. Yakın dostluk kurduğu ve yazıştığı İkinci Cumhuriyet döneminde dışişleri bakanı Alexis de Tocqueville ile tanışmasının faydasını gördü ve Gobineau 1849 yılında Fransız Dışişlerine katıldı.[1] Gobineau İkinci Cumhuriyet döneminin başarılı bir diplomatıydı. Brezilya ve diğer ülkelere atanmadan önce 1855 yılında III. Napolyon tarafından İran'a atandı. 1859 yılında da Gobineau İmparatorluk Komiseri olarak ABD'de hizmet sundu, 1861 yılında ikinci kez olan üstün diplomat elçisi olarak İran'da hizmet sundu. Aynı hizmeti 1864 yılında Atina'da sundu. Ayrıca Rio de Janeiro ve Stockholm'de Gobineau diplomat olarak hizmet sundu.

Irkların sınıflandırılmasının kültürü oluşturduğu inancına vardı. İnancına göre beyaz ırk, siyah ırk ve sarı ırk (Moğol ırkı) arasındaki farklılıklar tabii bir bariyerdi ve bu ırkların karışması bu bariyerleri yıkıyordu ve kaosa sebep oluyordu. Orta Doğu'yu, Orta Asya'yı, Hindistan'ı, Kuzey Afrika'yı ve dönemin Güney Fransa'sını ırkî olarak karışmış bölgeler olarak sınıflandırdı.

Gobineau, beyaz ırkın diğerlerinden üstün olduğuna inanıyordu. Bunun "Aryan" olarak isimlendirilen kadim Hint-Avrupa ırkı kültürüne uygun olduğunu düşünüyordu. Beyaz ırkın melezleşmesinin kaçınılmaz olduğunu yazmıştı. Fransa'daki iktisadi karışıklıkların çoğunu ırkların kirlenmesine yordu. Hayatının ileriki dönemlerinde fikrini değiştirdi ve beyaz ırkın korunacağına inanmaya başladı.

Gobineau'ya göre imparatorlukların gelişimi farklı ırkların karışımına neden olduğu için "üstün ırk" için son derece yıkıcıydı. Bunu bir ırki dejenerasyon olarak gördü. Tanımlamalarına göre İspanya'nın, Fransa'nın ve Almanya'nın çoğunun, Güney ve Batı İran'ın ve de İsviçre'nin, Avusturya'nın, Kuzey İtalya'nın ve Britanya'nın büyük bir parçasının melez ırkların sebep olduğu dejenerasyona uğramıştı. Ayrıca ona göre Kuzey Hindistan'ın tamamı sarı ırktan oluşuyordu.

Nazilerin fikir babası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Adolf Hitler ve kurucusu olduğu Nazizm, Gobineau Antisemitik olmamasına rağmen, onun ideolojisin çoğunu örnek aldı. Gobineau'nun fikirlerini benimseyen Naziler, Nietzsche'nin fikirlerini yeniden yazmaya zorladıkları gibi onunkileri de yeniden kendilerine göre yorumlattılar.

Arthur Gobineau

Gobineau ölümünden hemen önce Almanya, Bavyera'daki Bayreuth'ı ziyaret etti. Orada Antisemitik karakterdeki Bayreuth camiasının (İngilizce: Bayreuth circle) gelişimine tesir etti.

13 Ekim 1882 yılında Arthur de Gobineau Torino'da öldü.

Bahai elyazmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahailik'e göre Gobineau, İran İmparatorluğu'nda Babi inanışına ait, 1852 yılında idama mahkûm edilmiş Bahaullah Mirza Hüseyin Ali tarafından yazılmış ilk tarihi elyazmalarının tümünü elde eden kişidir. Elyazmaları, Paris'teki Fransız Millî Kütüphanesi'nde (Fransızca:Bibliothèque nationale de France) korunmaktadır.

Yeni aristokrat fikirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gobineau ayrıca 1874 yılında önemli eseri Les Pléiades romanını yazdı. 1877 yılındaki çalışması Rönesans (Fransızca:La Renaissance) bugünlerde beğeniyle karşılanmaktadır. Her iki çalışması da kendisinin yeni aristokrat politikalarını ve demokratik popüler kültüre olan bakışını yansıtır.

Yunan hayranı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gobineau kendisinin Nordik Vikinglerin ve Rönesans dönemi paralı askerlerinin ahfadı olduğuna inanır.

Gobineau ayrıca büyük bir Yunan hayranıydı. Orjina Yunan Devleti'nin önemli belgesi olan Yunanların 19. Yüzyıl Sonundaki Krallığına'yı yazdı.

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • An Essay on the Inequality of the Human Races (1855) (İngilizce)
  • Religions et Philosophies dans l'Asie Centrale. (1865. Neue Auflage Paris 1957)
  • Les Pleiades (1874)
  • Reiseerlebnisse (1872)
  • Die Renaissance (1877)
  • Versuch über die Ungleichheit der Menschenrassen (1853 ff.)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sylvie André: Gobineau : parcours mythiques d'une œuvre Lettres modernes, Paris 1990 ISBN 2-256-90881-X
  • Jean Boissel: Gobineau : biographie, mythes et réalité Berg Internat., Paris 1993 ISBN 2-900269-84-9
  • Ernst Cassirer: Von Heldenverehrung zu Rassenverehrung, in : Ders.: Vom Mythus des Staates, Artemis, Zürih 1949, S. 289-321
  • Karl Ludwig Schemann: Gobineaus Rassenwerk : Aktenstücke und Betrachtungen zur Geschichte und Kritik des "Essai sur l'inégalité des races humaines" Fromm, Stuttgart 1910
  • Earl J. Young: Gobineau und der Rassismus Hain, Meisenheim am Glan 1968
  • Georg Lukács: Die Zerstörung der Vernunft Aufbau, Berlin u.a. 1956

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b DJ. Richards, "Arthur de Gobineau" in Dictionary of Literary Biography, Volume 123: Nineteenth-Century French Fiction Writers: Naturalism and Beyond, 1860-1900. A Bruccoli Clark Layman Book. Edited by Catharine Savage Brosman, Tulane University. The Gale Group, 1992. s. 101-117. (İngilizce)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arthur_de_Gobineau&oldid=33849403" sayfasından alınmıştır